به گزارش خبرگزاری حوزه پیامبر گرامی اسلام که در آخرین جمعه ماه شعبان خطبه ای ایراد کرده و فرمودند: ماه رمضان فرصت مناسبی است تا انسان با استغفار، خود را از بند گناه و هوس ها آزاد کند.

حضرت سپس به بیان آداب ماه مبارک رمضان پرداخته و در بخشی از آن خطبه، یکی از آداب ماه مبارک رمضان را صله ارحام و حفظ زبان بیان می کنند.

حضرت آیت الله جوادی آملی در کتاب حکمت عبادات خود به شرح این خطبه پرداخته و اظهار داشتند: انسان نه تنها هنگامی که روزه هست، بلکه در طول ماه نیز باید این امور را رعایت کند.

معظم له در شرح بخشی از این خطبه بیان می دارند: «وَصِلوا أرحامَکم وَاحفظوا ألسنتکم»ارحام را مورد صله و دیدن قرار داده و زبانتان را حفظ کنید. نه تنها هنگام روز که روزه هستید، بلکه در طول ماه، این امور را رعایت کنید. چون اینها آداب روزه نیست، آداب ماه روزه است. بحثی در آن نیست که روزه‌دار موظف است زبانش را حفظ کند، امّا وقتی شب رسید آیا می‌تواند هر چه خواست بگوید؟ فرمود: در طول این ماه زبانتان را حفظ کنید.

امام صادق (علیه‌السلام) از اجداد گرامشان از رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) نقل فرموده‌اند که: «من عَرِف الله وعظّمه مَنَع فٰاه من الکلام وبَطْنه من الطعام وعنّا نفسه بالصّیام والقیام»(۱) فرمود: برای اینکه انسان مواظب دهان باشد و هر حرفی را نزند، معرفت خدا لازم است. کسی که خدا را بشناسد و او را بزرگ بشمارد، در پیشگاه خدای عظیم، هر حرفی را نمی‌زند و شکم را هم با هر غذا، گرچه حرام باشد، آلوده نمی‌کند. لذّت خوردن چند لحظه‌ای است که غذا در دهان است. کسی که خدا را شناخت کنار هر سفره‌ای نمی‌نشیند. عنایت دارد که خود را با روزه گرفتن بپروراند؛ خودش را فراموش نمی‌کند.

معظم له در ادامه مرقوم داشتند: یکی از نصیحت‌طلبان به اباذر نوشت که مرا نصیحت کن. اباذر هم در جواب مرقوم فرمود: «به عزیزترین دوستانت ستم نکن». دوباره آن شخص نوشت که این مطلب روشنی بود، انسان که به دوست عزیزش جفا نمی‌کند. اباذر در جواب نوشت: عزیزترین افراد نسبت به آدم، خود «او» است. (هیچ کس به اندازه خود آدم پیش انسان عزیز نیست) فرمود: جان خود را نیازار، چون هر گناهی که انسان مرتکب می‌شود، فشاری است که بر جان خود وارد می‌کند(۲).

حضرت آیت الله جوادی آملی تاکید کردند: کسی که تنها مواظب باشد هر حرفی را نزند، پرخوری نداشته باشد یا هر غذایی را نخورد، روزه‌اش را بگیرد، نمازش را بخواند، چنین کسی از مؤمنان معمولی است نه اولیای خدا. اولیای الهی اهل تأمل و تفکر و تعمق هستند. حرف می‌زنند ولی حرف آنان یاد حق است. قال رسول الله: «إنّ أولیاء الله سکتوا فکان سکوتهم ذِکْراً، ونظروا فکان نظرُهم عِبْرة، ونطقوا فکان نُطْقهم حکمةً، ومشوْا فکان مشْیهم بین النّاس برکةً، لولا الآجال التی قد کتب الله علیهم لم تستقرّ [لم تقرّ] أرواحهم فی أجسادهم خوْفاً من العذاب وشوقاً إلی الثواب»(۳). به مؤمن معمولی می‌گویند: زیاد حرف نزن؛ به مؤمن عارف می‌گویند: مرتب سخن بگو، مردم را هدایت و به یاد حق متذکر کن.

۱. اربعین شیخ بهایی، ص ۷۶، ح ۲.
۲. ارشاد القلوب، ج ۱، ص ۳۴۵.
۳. کافی، ج ۲، ص ۲۳۷.

مأخذ:حکمت عبادات، صفحات ۱۵۵ ـ ۱۵۶