یکشنبه ۳ فروردین ۱۴۰۴ - ۱۵:۳۴
تحلیل مؤلفه‌های بنیادین اسلام از منظر قرآن و نهج‌البلاغه

حوزه/ استاد حوزه علمیه با اشاره به اینکه واژه «اسلام» در قرآن کریم و نهج‌البلاغه جایگاه ویژه‌ای دارد، گفت: تسلیم، یقین، تصدیق، اقرار، اداء و عمل، شش مؤلفه اساسی برای درک کامل اسلام هستند که در حکمت ۱۲۵ نهج‌البلاغه به شکلی بی‌سابقه تبیین شده‌اند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، حجت‌الاسلام ایمان شکیبایی در جلسه‌ای معنوی و علمی که با حضور زائران و مجاوران در حرم مطهر امامزادگان یاسر و ناصر (علیهماالسلام) طرقبه مشهد برگزار شد، به تفسیر واژه اسلام با محوریت حکمت ۱۲۵ نهج‌البلاغه پرداخت.

وی ضمن اشاره به بیانات نورانی رهبر معظم انقلاب در آغاز سال جاری اظهار داشت: رهبر معظم انقلاب تأکید فرمودند امسال فعالان فرهنگی به مطالعه و آموزش نهج‌البلاغه توجه ویژه‌ای داشته باشند. اگر ملت ایران و ملت‌های مسلمان بخواهند از درس امام علی علیه‌السلام استفاده کنند، باید بیشتر به نهج‌البلاغه مراجعه کنند.

حجت‌الاسلام شکیبایی در توضیح واژه «اسلام» اظهار کرد: این واژه هشت مرتبه در قرآن کریم ذکر شده و از ریشه آن (س-ل-م) یکصد و چهل کلمه ساخته شده که چهل کلمه از آن مشتق‌اند، از جمله این مشتقات "اَسْلَمَ" به معنای "تسلیم شد" است که ۲۲ مرتبه در قرآن به کار رفته است.

وی با تأکید بر اینکه تسلیم و اسلام در قرآن مطلق است، تصریح کرد: تنها دینی که به معنای کامل، سالم و بی‌شائبه، تسلیم در برابر خداوند را ارائه می‌دهد، دین اسلام است، بنابراین تنها مصداق واقعی تسلیم در برابر خدا، مسلمانانی هستند که به اسلام کامل عمل می‌کنند.

نقش واژه اسلام در نهج‌البلاغه

استاد حوزه، به تکرار واژه اسلام در نهج‌البلاغه اشاره کرد و یادآور شد: واژه اسلام حدود ۲۰ مرتبه در نهج‌البلاغه آمده که نشان از اهمیت این موضوع در نگاه امیرالمؤمنین علیه‌السلام دارد.

وی در ادامه به تفسیر حکمت ۱۲۵ نهج‌البلاغه پرداخت و ادامه داد: امیرالمؤمنین علیه‌السلام در این حکمت می‌فرمایند: "لَأَنْسُبَنَّ الْإِسْلَامَ نِسْبَةً لَمْ یَنْسُبْهَا أَحَدٌ قَبْلِی؛ الْإِسْلَامُ هُوَ التَّسْلِیمُ وَ التَّسْلِیمُ هُوَ الْیَقِینُ وَ الْیَقِینُ هُوَ التَّصْدِیقُ وَ التَّصْدِیقُ هُوَ الْإِقْرَارُ وَ الْإِقْرَارُ هُوَ الْأَدَاءُ وَ الْأَدَاءُ هُوَ الْعَمَلُ" یعنی اسلام ۶ مؤلفه از جمله تسلیم، یقین، تصدیق، اقرار، اداء و عمل دارد که در کنار یکدیگر معنای کامل اسلام را تکمیل می‌کنند.

حجت‌الاسلام شکیبایی، تسلیم را مقدمه مفهوم‌شناسی عملی اسلام دانست و اظهار کرد: تسلیم در برابر خدا، دستورات خدا و دین خدا نخستین مرحله عملی اسلام است، مسلمان واقعی کسی است که در برابر دستورات الهی بدون چون‌وچرا تسلیم باشد و هیچ‌گونه انتقاد یا عناد ورزی از خود نشان ندهد. وقتی خداوند نماز را واجب کرده، نماز می‌خوانم؛ وقتی روزه را واجب کرده، روزه می‌گیرم.

وی افزود: یقین نیز از ارکان اسلام است. تسلیم در برابر خدا و دستوراتش نباید سطحی و ظاهری باشد، بلکه باید ریشه در قلب داشته و از عمق وجود نشئت بگیرد. مسلمان واقعی با یقین قلبی، عمیقاً تابع و مطیع خداوند است.

استاد حوزه علمیه تصریح کرد: اشاره به تصدیق علمی، مسلمان را به جایگاه ویژه‌ای می‌رساند. مسلمان واقعی نه تنها تسلیم است و یقین قلبی دارد، بلکه اهل علم، مطالعه و تحقیق است. تصدیق از طریق علم و آگاهی شکل می‌گیرد. فرمان‌برداری جاهلانه با مبانی اسلام همخوانی ندارد. آن‌همه تلاش انبیا و اولیای الهی برای این بود که ما امروز به تصدیق علمی برسیم. مسلمان نباید با شبهه‌ای کوچک دست از اعتقادات خود بکشد.

وی افزود: اقرار همان شهادت زبانی است که در اسلام بسیار مهم است. پس از تسلیم و یقین و تصدیق علمی، مسلمان باید به اقرار برسد و با شهادتین، ایمان خود را بر زبان جاری کند.

وی در تشریح مفهوم اداء گفت: اداء مقدمه عمل است، درست مثل رانندگی که نیاز به مقدماتی مانند باز کردن درب خودرو، بستن کمربند و روشن کردن خودرو دارد. مسلمان نمی‌تواند ادعا کند که به خدا ایمان دارد، اما واجبات دینی را انجام ندهد. اداء شامل مقدماتی است که فرد را برای عمل به دستورات الهی آماده می‌کند.

حجت‌الاسلام شکیبایی بیان کرد: عمل به دستورات الهی نشان‌دهنده اسلام واقعی است. نمی‌توان فردی را مسلمان دانست که واجبات دینی را زیر پا می‌گذارد. اسلام حقیقی، اسلام عملی است و فرد مسلمان باید به این شش مؤلفه اهتمام داشته باشد.

این استاد حوزه با تأکید بر اهمیت تفسیر حکمت ۱۲۵ نهج‌البلاغه، اظهار کرد: هر روز باید این شش مؤلفه عملی اسلام را مرور کرد تا جایگاه خود را در دین ارزیابی کنیم. هر نقصی که در رفتار دینی خود وجود دارد، باید با استناد به این حکمت نورانی از امیرالمؤمنین علیه‌السلام اصلاح شود.

انتهای پیام/

اخبار مرتبط

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • کریمی IR ۲۱:۲۹ - ۱۴۰۴/۰۱/۰۳
    بسیار عالی احسنتم