به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری حوزه، چند روزی است که به دلیل بازداشت شهردار استانبول خیابان های ترکیه عرصه نا آرامی ها و اعتراضات مردمی است.

رحمت الله شریفی کارشناس مسائل ترکیه طی یادداشتی به تحلیل تحولات اخیر در ترکیه پرداخته است.

متن یادداشت به شرح ذیل است:

بی اطلاعی از بافت اجتماعی و ساخت سیاسی کشور ترکیه سبب می شود که ما در ایران نتوانیم رخدادها را درست تحلیل و روند حوادث را خوب تبیین کنیم.

اعتراض و اجتماع بزرگ معترضین به بازداشت شهردار استانبول باعث شد تصور کنیم مردم ترکیه علیه حکومت شورش کرده اند و حتی ادعا شد که ارتش به مخالفان پیوسته و بسوی کاخ اردوغان هجوم می برند؟! یک همسان سازی با اعتراضات مردم ایران به حکومت شاه.

چند نکته در ارتباط با مسائل جاری ترکیه شایان توجه است:

۱. حزب حاکم عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان اخیرا محبوبیت خود را از دست داده است تا جایی که حزب رقیب جمهوریت توانسته تعداد طرفداران خود را با آن هم سطح کند. هر دو حدود ۳۰ درصد.

۲. علت کاهش محبوبیت حزب حاکم فشار اقتصادی است . تورم بالای ۵۰ درصد، قدرت خرید مردم را به شدت کاهش داده و گذران زندگی را سخت کرده است. به رغم تحریم‌ ایران و رونق تجارت خارجی ترکیه ارزش لیر ترکیه و ریال ایران در دو دهه به طور همسان کاهش یافته است. لکن پایین بودن قیمت انرژی، درمان و برخی دیگر از کالاها و خدمات اساسی در ایران، فشار اقتصادی را نسبت به ترکیه متعادل کرده است.

۳. در انتخابات شهرداری‌ها که سال گذشته برگزار شد مخالفان توانستند در شهرهای بزرگ از جمله استانبول، آنکارا، آدانا، ازمیر آرای بیشتری کسب کنند. در انتخابات ریاست جمهوری هم که باز پارسال برگزار شد آقای اردوغان به سختی توانست از رقیب خود پیشی بگیرد که آنهم با ترفندهای انتخاباتی بود. از این رو هیچ بعید نیست و بلکه بسیار محتمل است که در انتخابات آینده احزاب مخالف حزب حاکم را از قدرت برانند.

۴. آقای اردوغان از حالا تمام توان سیاسی و رسانه‌ای خود را برای جلوگیری از چنان پیش آمدی بسیج و به خط کرده و اقدامات سیاسی و تبلیغاتی آغاز کرده است؛ مصالحه با بخشی از مخالفان و بی‌اعتبار کردن بخش دیگری از آنها، سیاست تدبیری آقای اردوغان برای انتخابات آتی است. از یک سو با رهبران جریانات سیاسی کُرد از جمله عبدالله اوجالان رهبر زندانی حزب پ ک ک مذاکره و مصالحه، و روند حل مناقشه ۵۰ ساله مسئله کرد را آغاز کرده است. اوجالان بیانیه داده که حزب کارگران کُرد که سال‌ها با دولت ترکیه در حال جنگ مسلحانه بود، سلاح را زمین گذارد، منحل شود، و کردها مطالبات خود را به روش سیاسی پیگیری کنند. اردوغان امید دارد کردها که حدود ۱۰ درصد آرای انتخاباتی و ۷۰ کرسی مجلس را در اختیار دارند و در انتخابات شهرداری‌ها در شهرهای بزرگ نقش مهمی در پیروزی حزب مخالف ایفا می کنند، در انتخابات آتی در جبهه حزب حاکم قرار گیرند، در آن صورت سبد رای مخالفان بسیار ضعیف خواهد شد. اردوغان از سوی دیگر پرونده تخلفاتی برای شهردارهای حزب حاکم تشکیل داده و پس از کنار زدن چند شهردار شهرهای کوچک، اکرم امام اوغلو شهردار استانبول را که نامزد حزب جمهوریت برای ریاست جمهوری آینده بود، به اتهام فساد اداری و همکاری با تروریسم همراه با ۱۰۰ نفر دیگر از همکاران و طرفداران رسانه ای اش، بازداشت کرده است.

تشکیل لشگر رسانه‌ای اردوغان به مدت ۲۳ سال

۵. یکی از ترفندهای اردوغان برای ماندن در کرسی اقتدار بمدت بیش از ۲۳ سال که در تاریخ ترکیه بی‌سابقه است، تشکیل لشکر رسانه‌ای است. اغلب روزنامه‌ها، شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی را که عموماً دست لائیک‌ها بود، از جمله روزنامه‌های حریّت، ملیّت، جمهوریّت و کانال های تلویزیونی CNN ترک، خبر ترک، کانال D، کانال A و ده‌ها و بلکه صدها کانال رادیویی و تلویزیونی دیگر را به همراه با انبوه خبرنگاران و برنامه سازان آنها از طریق شرکت‌ها و هلدینگ‌های اقتصادی طرفدار خود خریده و همه آنها را توسط مشاور رسانه ای اش فخرالدین آلتون برای توجیه و تقویت مواضع دولت و بی اعتبار کردن مخالفان، سازماندهی کرده است. در فعالیت این کانال ها و روزنامه ها بجز خط قرمز سیاسی دولت، مانع دیگری پیش روی رسانه‌ها نیست.

هم اکنون لشکر تبلیغاتی اردوغان متشکل از آکادمسین‌ها، روزنامه نگاران، کارشناسان امنیتی در میزگرد های چند نفره ساعت های متمادی مباحث روز ترکیه و جهان را در محور تبلیغ حکومت اردوغان مورد بحث و بررسی قرار می دهند و هر بیننده ای را اغوا می کنند و خبر رسانی و تحلیل بی طرفانه را القاء می کنند.

تولید انبوه سریال های خوش آب و رنگ با استفاده از هرگونه جذابیت بصری و موضوعات عشقی چند وجهی و بعضاً شرم آور، سازوکار دیگر حزب اردوغان برای تبلیغات است. در این راستا تولید سریال های تاریخی بسیار پرزرق و برق با لباس ها، لوکیشن ها، چهره ها و گریم های جذاب با تفسیر دلخواه حوادث تاریخی و هویت سازی مطلوب و قرینه سازی تاریخ با مسائل روز حزب حاکم، نقش مهمی در تبلیغات داخلی و بین المللی حاکمان ترکیه دارد. سریال های ترکیه از آمریکای لاتین تا روسیه فروخته و دیده می شوند.

۶. اردوغان و حزب او در طول ۲۵ سال گذشته علاوه بر مراکز قدرت اقتصادی و تبلیغاتی دیگر ارکان قدرت مثل ارتش، دستگاه قضایی و نهاد امنیتی را تصاحب کرده اند. ارتش بارها مورد تسویه قرار گرفته ژنرال های کودتاگر در سنین کهولت هم به زندان های طویل المدت محکوم شده اند تا دیگر کسی هوس کودتا نکند و نیروهای جدید از میان طرفداران انتخاب شده اند. دستگاه قضایی که نسبتا مستقل یا از لائیک‌ها بودند به مرور و با کنار زدن عناصر نامطلوب و جذب مابقی با دادن امتیازات مادی و معنوی در اختیار حزب حاکم قرار گرفته است. در این میان جذب و به خدمت گرفتن اغلب روزنامه نگاران و روشنفکران مقوله جذاب دیگری است که بماند برای بعد.

۷. نکته مهم دیگر سیاست خارجی اردوغان بویژه در خصوص مسائل منطقه‌ای از جمله سوریه است که بررسی آن نیز نیاز به فرصت دیگری دارد.

۸. با همه این احوال چنین نیست که اردوغان برای همیشه در قدرت بماند که اگر این سنت برقرار بود قدرتمندان پیش از آن همچنان پایدار می‌ماندند. قدرتمندان معمولا در اوج قدرت و درست زمانی که خیال می کنند نفس مخالفان را گرفته اند، سقوط می کنند.

انتهای پیام/