حجت الاسلام گلایری مدیر مدرسه علمیه محمدیه شهرستان قائمشهر در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه از ساری، به تشریح نکاتی در رابطبه با عید سعید فطر پرداخت، متن این گفت‌وگو به شرح زیر است:

عید سعید فطر به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین اعیاد اسلامی چه جایگاهی در معارف دینی دارد و فلسفه آن چیست؟

این عید از اعیاد بزرگ اسلام است، چرایی عظمت این عید را باید در عقبه سی روزه و افق یکساله آن دید، وقتی عید در یکماه روزه داری و مدیریت نفس از ارتکاب به مفطرات و سایر معاصی موفق بیرون می‌آید، خداوند متعال در عید فطر یک بهجت و شادی معنوی در دل روزه دار ایجاد میکند، هم از این جهت که سر بلند از آزمون کنترل نفس بیرون آمد و هم از آن جهت که با اطاعت از حق تعالی آلایش روح را پالایش کرد، خداوند متعال به او عنایت ویژه دارد لذا در منابع روایی از این عید به عید جایزه تعبیر شده است، از آن جهت که عید فطر سرآغاز بهره‌وری در سفر بندگی یکساله پیش رو، از توشه ثمین تقوایی است که در این ماه به دست آورده است، از این رو هم چون منتهای ماه مبارک و هم مبتدای سال جدید بندگی است اهمیت زیادی به لحاظ عبادی دارد.

برخی معتقدند عید فطر را می‌توان نوعی «آغاز دوباره» برای مؤمنان دانست. از منظر آموزه‌های دینی، این دیدگاه تا چه حد قابل تأمل است؟

خداوند متعال در یک وعده صادق میفرماید «قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَیٰ أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا ۚ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ» هدف اصلی خلقت بندگی است، «و ماخلقت الجن و الانس الا لیعبدون» راه هم بندگی است؛ «اعبدونی هذا صراط مستقیم» وقتی در ماه مبارک رمضان، انسان وجود خود را از آلودگی های گناه پاک می‌کند، یعنی درمسیر درست خلقت و فطرت خود که همان بندگی باشد قرار میگیرد، بنابراین با توجه به آیه «قل لعبادی الذین اسرفوا» و نیز ثمرات و اثرات گناه زدای ماه مبارک رمضان، این تعبیر، تعبیر درستی است که عید فطر تولدی دوباره است.

روزه‌داری در ماه مبارک رمضان فرصتی برای تهذیب نفس و پالایش روح است، چگونه می‌توان این معنویت و خودسازی را پس از عید فطر نیز حفظ کرد؟

قطعا آنچه مطلوب خداوند متعال است آن نیست که بنده او فقط در ماه مبارک رمضان از نفس خود صیانت کند، بلکه ماه مبارک رمضان یک پایه و نقطه ی آغاز و نیز تمرین روش صحیح بندگی است. بنابراین استمرار این روش در حقیقت مطلوب خداوند است و از این جهت است که استمرار حسنه را خداوند متعال در زایش حسنات دیگر موثر میداند و میفرماید «من جاء بالحسنه فله عشر امثالها»

با توجه به شباهت‌های نمادین بین عید فطر و آغاز سال نو، چه ارتباطی میان این دو مقطع زمانی می‌توان قائل شد؟ آیا می‌توان عید فطر را به‌نوعی «سال نو معنوی» دانست؟

خداوند متعال برای اثبات و یا تثبیت شناخت خود دو توصیه دارد، توصیه اول سیر آفاقی و تامل آفاقی و توصیه دوم سیر و تامل انفسی است، لذا هم می‌فرماید: «إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّیْلِ وَالنَّهَارِ لَآیَاتٍ لِأُولِی الْأَلْبَابِ» یعنی سیر و تامل آفاقی و نیز میفرماید : «سَنُرِیهِمْ آیَاتِنَا فِی الْآفَاقِ وَفِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّیٰ یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ ۗأَوَلَمْ یَکْفِ بِرَبِّکَ أَنَّهُ عَلَیٰ کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ» با در نظر گرفتن ویژگی‌های ماه مبارک رمضان، این ماه یک سیر انفسی است، بنابراین در کنار هم قرار گرفتن نوروز و رمضان در حقیقت در کنار هم قرار گرفتن دو نشانه و دو توصیه خداوند یعنی سیر آفاقی و سیر انفسی برای شناخت خداوند متعال است.

زکات فطره یکی از واجبات این عید است، این فریضه الهی چه نقش و تأثیری در بعد اجتماعی و اقتصادی جامعه دارد؟

وقتی به فلسفه پرداخت زکات فطره و نیز موارد مصرف آن توجه می‌کنیم، می‌بینیم این یک دستور با ماهیت فردی و اجتماعی توامان است، فردی از آن جهت که انسان مال خود را با زکات تزکیه می‌کند و اجتماعی از آن جهت که موارد مصرف آن با در نظر گرفتن اولویتها ناظر به آحاد جامعه است، لذا اینکه پرداخت زکات به فقیر آن هم با اولویت نزدیکترین فقیر، یعنی اهمیت اقتصاد قشر ضعیف جامعه و در حقیقت راهکاری برای زدایش فقر با هم افزایی است.

از منظر فقهی و عبادی، چه اعمال و توصیه‌هایی برای بهره‌گیری بهتر از این روز مبارک وجود دارد؟

با توجه به اهمیتی که این عید دارد لذا در منابع دینی آدابی را در قالب اعمال عید سعید فطر تعریف کردند از جمله: احیاء، غسل، پوشیدن لباس مرتب و تمیز، کنار گذاشتن زکات فطره، افطار پیش از رفتن برای نماز، دعا هنگام خروج از منزل برای رفتن به نماز و مانند آن که در کتب ادعیه و نیز رساله های عملیه موجود است.

انتهای پیام. /