مریم فتحی اصل در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه عنوان کرد: بعد از جشنواره فیلم فجر ۱۴۰۲، که در آن برخی فیلمسازان از زاویه دید بانوان به روایت کنش‌ها و واکنش‌ها پرداختند و توجه به بعد خانوادگی و سبک زندگی شخصیت‌ها، به ویژه داستان زندگی شهدا، برجسته شد، در ایام ماه مبارک رمضان که زمان تبلیغی طلاب و روحانیون است، اثری با محوریت سبک زندگی طلاب از زاویه دید زنانه در رسانه ملی پخش شد.

وی ادامه داد: از مزایای این سریال می‌توان به تناسب زمانی آن برای بیان این سبک زندگی و نو بودن روایت‌گری از زبان زنانی اشاره کرد که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. با بررسی سریال‌ها و فیلم‌ها، این اثر جزو معدود فیلم‌هایی است که از این رویکرد برخوردار است. هرچند در این زمینه موفق نبوده، اما برای شروع این نوع روایت و زاویه‌دید در راستای ساخت سریال‌های خانواده‌محور مناسب است.

فعال فرهنگی افزود: در فضای واقعی سوالات زیادی درباره سبک زندگی طلاب مطرح شده است. این فیلم فرصت مناسبی بود تا مردم عادی با سبک زندگی طلاب آشنا شوند و چالش‌های این نوع زندگی برای آن‌ها ملموس گردد. هرچند بهتر بود سال ها قبل فیلمی با این موضوع نمایش داده می‌شد، اما پرداختن به این موضوع در این بازه زمانی بهتر از عدم توجه به آن است.

وی بیان کرد: فرم و انتخاب مناسب بازیگران، به ویژه تلاش فیلمسازان برای استفاده از افرادی با اطلاعات حوزوی، می‌تواند نقطه قوت فیلم محسوب شود. اما فیلمنامه به دلیل انگاره‌های ذهنی نویسنده از صفحات مجازی همسران طلاب، بیشتر از آنکه سبک زندگی طلاب را بازگو کند، یک بازنمایی تکراری از سبک زندگی‌ را ارائه می‌کند که در فضای مجازی رواج دارد. از این منظر می‌توان گفت سریال با کلیشه‌هایی همراه بوده که گاهی آن‌ها را رد و گاهی تایید کرده است. این تایید و رد بستگی به وضعیت و تایید همسران طلاب در فضای مجازی دارد؛ به همین دلیل، گاهی خود دچار آسیب‌هایی شده که به برخی کلیشه‌های نادرست دامن زده است.

فتحی اصل اظهار کرد: در این فیلم زنان با حجاب به عنوان افرادی دائم در حال غر زدن و زنان به‌روز، دکتر و فعال مجازی به عنوان صبور و اهل تعامل معرفی شده‌اند. مسائل مطرحی باعث شده که فیلم به جای پرداختن و پرورش یک مسئله به عنوان گره اصلی سریال، چندین گره ایجاد کند و در زمان اندکی به گره‌ها پاسخ دهد. این رویه منجر شده که به چندین مسئله گریزی زده شود و بدون پرداخت مناسب از کنار آن‌ها رد شود همچنین جزییات اصلی مسائل که می‌تواند منجر به همذات‌پنداری مخاطب، به ویژه همسران طلاب شود، مورد غفلت واقع شده است.

وی اضافه کرد: داستان‌های سریال و پاسخ‌دهی زود به گره‌ها باعث شد که مخاطب پیگیر قسمت‌های سریال نشود و با ندیدن چند قسمت از قسمت‌های پایانی هیچ خلایی احساس نکند. یکی از نکات قابل توجه در بخش فیلمنامه، متن محوری سریال است؛ به گونه‌ای که اگر صدای فیلم قطع شود، چیزی از پیام‌های فیلم به مخاطب نمی‌رسد، اما وقتی تصویر حذف گردد، چیزی از فیلم کم نمی‌شود و می‌توان دیالوگ‌ها را مانند یک پادکست گوش داد و در جریان رویدادهای فیلم قرار گرفت.

فعال فرهنگی با بیان اینکه در سریال «مرهم» با سه بخش مواجه هستیم، تصریح کرد: در بخش فیلمنامه سوژه آن مناسب بوده و نیاز جامعه امروزی است، ولی از فضای عینی دور بوده و در فضای مجازی تنفس کرده است. زاویه دید زنانه آن نکته قوت و متن محوری از نقاط ضعف است.

وی با اشاره به اینکه این اثر در فرم تا حدودی موفق بوده است، اضافه کرد: بخش سوم مخاطبان هستند که باید چند دسته تقسیم شوند؛ دسته اول همسران طلاب و دسته دوم مردم عادی هستند که علاقه‌مند به آشنایی با سبک زندگی طلاب هستند.

فتحی اصل گفت: در بخش فرم، المان‌هایی وجود دارد که نشانگر زندگی ساده است، اما این المان‌ها اگر با روح حاکم بر سریال تطبیق داشتند، تأثیر بیشتری داشتند. المان قوت‌بخش فیلمنامه نیز لوکیشن قم و بازی در شهرک پر از طلاب بود که روایت را به واقعیت نزدیک می‌ساخت و می‌توانست سادگی و بی‌آلایش بودن را به مخاطب نشان دهد.

نقدی بر غفلت همسران طلاب

وی یادآور شد:  با توجه به تعداد قابل توجه همسران طلاب که در فضای مجازی فعال هستند، انتظار می رفت که پس از پخش هر قسمت به تبیین سبک زندگی بی‌آلایش و ساده‌ طلبگی بپردازند.

فعال فرهنگی بیان کرد: همسران طلاب می‌توانستند در این ایام با فرصت‌سازی که این سریال ایجاد کرد نکات خوب و موثری را بازگو کنند و با بیان تجربه زیسته خود در قوت‌بخشی به نکات مثبت فیلم و نگاشتن پست‌های اندیشه‌محور به تبیین سبک زندگی ایده‌آل بپردازند و به فیلمسازان این مجموعه کمک کنند و انگیزه‌ای برای ساخت و نمایش این نوع فیلم‌ها که نیاز جامعه و به ویژه مخاطبان رسانه ملی است، ایجاد کنند.

انتهای پیام