به گزارش مركز خبر حوزه، حضرت آيت الله سبحاني، در نخستین روز آغاز سلسله نشست هاي تفسير قرآن، به تفسير آيه « بسم الله الرحمن الرحيم»پرداخته و اظهار اظهارداشتند: علماي اماميه« بسم الله» هر سوره را جزو آن سوره و يك آيه جداگانه محسوب مي كنند، ولي در نظر اهل سنت بجز سوره حمد« بسم الله» در ساير سور فقط فاصل بين آيات محسوب مي گردد و آيه جداگانه اي نيست.
ايشان افزودند: از آنجايي كه بيشترين چاپ و انتشار قرآن كريم در كشورهاي عربي اهل تسنن است، بنابراين در اكثر كتابت ها« بسم الله» را جزو آيات محسوب نمي كند و در كشور ما نيز براي جلوگيري از كثرت كتابت ها و بروز اختلافات، بسمله مانند نظر اهل سنت كتابت شده است.
معظم له با اشاره به حديثي از امام صادق(ع)، بر بلند خواندن« بسم الله» تاكيد كرده و ادامه دادند: ائمه اطهار (ع) بر بلند خواندن« بسم الله الرحمن الرحيم» بارها تاكيد كرده اند و اهل سنت را بر آهسته خواندن آن نكوهش مي نمودند.
حضرت آيت الله سبحاني با اشاره به تفسير« باء» در« بسم الله الرحمن الرحيم» عنوان كردند: حرف« باء» در بسم الله به معناي استعانت است، چون در « اياك نعبد و اياك نستعين» که در ادامه سوره حمد نازل شده كه قرينه خوبي محسوب مي شود تا متعلق« باء» در بسمله را« اَستعينُ» بدانيم.
ايشان به احتمال ديگري در متعلق« باء» اشاره كرده و افزودند: معتقد هستم، به دليل اين كه اولين آيه نازل شده بر پيامبر اكرم(ص) آيه« اقراء باسم ربك الذي خلق» است. بنابراين احتمال دارد متعلق حرف« باء» كلمه محذوف« اِقراءُ» باشد.
اين مفسر قرآن كريم بيان داشتند: همزه« اسم»، همزه وصل است و طبق قواعد علم صرف، همزه وصلي كه مجرور باشد در كتابت ذكر مي شود،ولي در قرائت حذف مي گردد، مانند:« اقراء باسم ربك...» ،در حالي كه در« بسم الله» نه تنها قرائت همزه بلكه كتابتش نيز ساقط شده كه براي اين مسئله دو احتمال وجود دارد.
ايشان در این خصوص ادامه دادند: وجه اول ،كثرت استعمال و كتابت مردم آن دوران به صورت« بسم الله» است نه به صورت« باسم الله» كه به مرور زمان تثبيت شده و وجه دوم كه قوي تر نيز مي باشد، اين است كه اسمي كه متعلقش محذوف باشد، همزه وصلش نيز مانند:« بسمه تعالي» حذف مي شود و اسمي كه متعلقش مذكور باشد همزه وصلش نيز مانند:« اقراء باسم ربك ...» مذكور است.
حضرت آيت الله سبحاني با طرح سوالي مبني بر اين كه طبق معناي« بسم الله» بايد از نام خدا كمك بگيريم چون « اَستعينُ بسم الله» معنا مي شود. در حالي كه بايد از خود خدا كمك گرفت، افزودند: برخي از مفسرين مي گويند« اسم» در اينجا اضافه و زائد است ،در حالی که بنا بر اعتقادات شيعه چنين مسئله اي در قرآن هرگز وجود ندارد و هيچ آيه و حتي حرفي زائد و اضافي نيست.
معظم له تاكيد كردند: اسم بر دو قسم است برخي اسماء فقط بر مُسماي دلالت دارند، مانند: زِيد، كه فرد خارجي آن را در ذهن تداعي مي كند. ولي برخي اسماء مانند:« الله» گرچه عَلَم هستند ولي مفهوم وصفي دارند و دربردارنده صفات ذاتي جلاليه و جماليه است. بنابراين اسم« الله» مفهومي وصفي از موجودي مقدس و داراي صفات ذاتي جمال، جلال و كمال است.
خاطر نشان مي شود، سلسله مباحث تفسيری حضرت آيت الله سبحاني با تفسير سوره مباركه حشر در ايام ماه مبارك رمضان، هر روز در مجتمع عالي فقه قم، بعد از نماز ظهر و عصر برگزار مي گردد كه علاقه مندان مي توانند در اين دروس شركت كرده و از فيوضات قرآني بهره مند شوند.
