به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت‌الاسلام داود فیرحی، استادیاردانشگاه تهران، شب گذشته د نشست علمی "جریان‌های مذهبی سیاسی در جهان عرب امروز" که در مؤسسه فرهنگی فهیم قم برگزار شد، با اشاره به نقش اندیشه های سلفی در اخوان المسلمین، اظهارداشت: یکی از شاخصه های اخوان المسلمین در گذشته، وصل شدن به تفکرات سلفی بود که البته ملتزمین به اخوان مدت ها است که از این تفکر فاصله گرفته اند.
وی افزود: اولین حرکت های اصلاحی در زمینه دوری از اندیشه سلفی را در تفکرات شیخ محمد عبده و رشید رضا می بینیم که به تدریج خود را با اندیشه الوسطیه الاسلامیه وفق می دهند.
استادیار دانشگاه تهران عنوان کرد: یکی از ایده های اخوان جمع میان جمع ناپذیرها بوده است؛ یعنی اخوان در قالب احزاب ملی یک تشکل سازماندهی شده درست کند که سمت و سو و نگرش جهانی نیز داشت.
مدرس حوزه و دانشگاه، با ذکر این مطلب که احزاب رایج دنیا در سطح سیاسی عمل می کنند، ادامه داد: به طور کلی همه جا، حزب نشانه یک فعل با هدف سیاسی است، ولی اخوان جدای از این مساله، به تعلیم و تربیت می پردازد.
وی اضافه کرد: اخوانی ها سعی کردند به تمام سیستم های آموزشی و پرورشی کشورهای اسلامی مسلط شوند و با نگاهی که ارایه می کردند در این حوزه به تفوق برسند.
حجت الاسلام فیرحی با ذکر این مطلب که یکی از نقاط بسیار مهم برای اخوانی ها، حضور در امور خیریه و عام المنفعه بود، عنوان کرد: آنها تاکید بسیاری در حوزه امور خیریه داشتند و سعی کردند با تاسیس یتیم خانه، مساجد و بیمارستان ها بر حوزه نفوذ خود بیافزایند؛ این درحالی است که عموما یک حزب نباید به این قبیل کارها بپردازد.
وی، امور خیریه را یکی از امور جمع‌ناپذیر اخوان‌المسلمین ذکر کرد و اظهارداشت: حضور این گروه در شبکه های اقتصادی یکی از همان مصادیق جمع ناپذیری اخوانی هاست؛ بسیاری از این باورند که اخوانی ها مجموعه ای از مسلمانان هستند که تا حد زیادی نومحافظه کار هستند؛ آنها به عمل انقلابی نزدیک نمی شوند و دنبال این نیست که به تغییر نظام از هر نوعی باشد بپردازد.
حجت الاسلام فیرحی یادآورشد: اخوانی ها بیشتر به دنبال قانونمند کردن و مشروطه کردن نظام های خود بودند؛ نوع خاص دموکراسی در اخوان، بر دو رکن استوار بود که یکی از آنها، تحفظ اصول است که این اصل اصل دیگری را نیز بوجود می آورد که عنصر ثابتات و متغیرات است.
استادیار دانشگاه تهران با بیان این مطلب که اخوان‌المسلمین اصول اعتقادی را به عنوان ثابت پذیرفته است، عنوان کرد: این گروه معتقد هستند که نباید عقاید را به عنوان اصول بشری سنجید؛ آنها تکیه بسیاری بر انجام عبادت های فردی دارند.
وی با اشاره به این مطلب که نمی توان اخوان را در قالب مکاتب اهل‌سنت گنجاند، تصریح کرد: به همین دلیل اخوانی ها نوعی تسامح را در احکام ایجاد کردند و حکومت را امری متغیر می دانند که به حسب نوع مردم و دولت و حکومت، شرایط آن متفاوت است.
حجت الاسلام فیرحی یادآورشد: اخوانی ها چهار وضعیت را برای خود مفروض کرده اند که سفید، زرد، سبز و قرمز است؛ یعنی وقتی که حکومتی را مثل ترکیه به دست دارند، وضعیت آنها سبز است و در جایی که در معارضه با حکومت این جایگاه را از دست می دهند، به جایگاه قرمز تنزل پیدا می کنند.
استاد یار دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: وضعیت زرد برای اخوان ها یعنی وضعیت انذار؛ همانند وضعیت در اردن؛ وضعیت سفید نیز در کشورهای حاشیه خلیج فارس است که کلا بی حرکت و در ثبات به سر می برند.
وی با اشاره به این که یکی از مشخصه های کشورهای خلیج فارس مقابله آنان با جریان های چپ گرا بود، گفت: این گروه سعی در دفاع از آموزش های مدرن داشتند که با تاسیس دانشگاه در امارات و حمایت از به مدرسه رفتن دختران از این ظرفیت استفاده کردند.
حجت الاسلام فیرحی با ذکر این مطلب که هم اکنون اخوانی ها، با دولت های خلیج فارس هماهنگ شده اند، تصریح کرد: به همین دلیل است که اخوانی ها علیه آنان دست به قیام نمی زنند؛ زیرا از بازوی مالی آنان تا به حال استفاده زیادی کرده و حتی دست به نوگرایی نیز زده اند؛ پارلمان در کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز زاییده تلاش های اخوان است.
وی با اشاره به تلاش های اخوان در جهت تفاهم بین سنت و مدرنیسیم در حکومت سیاسی کشورهای عربی، ابراز داشت: آنها تلاش می کنند که مفهوم سنتی شورا را بادموکراسی پارلمانی پیوند بزنند و از این رو هم با امیران و هم با پادشاهان و هم با روسای جمهور، ارتباط دارند.
استاد یار دانشگاه تهران در پایان گفت: پس از تحولاتی که در دو سال گذشته در سوریه و مصر روی داده است، بخش بزرگی از اخوانی ها به مصر، سوریه، یمن، عربستان و امارات پناهنده شدند و امیران این منطقه نیز از آنان حمایت کرده اند.
