حجت‌آلاسلام والمسلمین احمد قرخ‌فال با اشاره به این که بر اساس مصوبات شورای عالی حوزه‌های علمیه و دستور کتبی مدیر وقت حوزه‌های علمیه، موضوع تفکیک صف از ستاد و استقرار مدیریت حوزه علمیه استان قم، در ابتدای سال 90 اعلام شد، ابراز داشت: در راستاي تفکيک و استقرار مديريت استان قم، بايد نسبت به تفکيک وظايف و برنامه و بودجه صف و ستاد، و تدوين ساختار استان در اسرع وقت اقدام مي‌شد که به لطف الهي، با هماهنگي کامل بين کارشناسان مديريت و شوراي عالي و معاونين، اين سه امر مهم، در کوتاه‌ترين زمان ممکن صورت گرفت.
بر اساس مصوبات شوراي عالي و دستور کتبي آيةالله مقتدايي، مدير وقت حوزه‌هاي علميه، موضوع تفکيک صف از ستاد و استقرار مديريت حوزه علميه استان قم در ابتداي سال 90 اعلام شد. در راستاي تفکيک و استقرار مديريت استان قم، بايد نسبت به تفکيک وظايف و برنامه و بودجه صف و ستاد، و تدوين ساختار استان در اسرع وقت اقدام مي‌شد که به لطف الهي، با هماهنگي کامل بين کارشناسان مديريت و شوراي عالي و معاونين، اين سه امر مهم، در کوتاه‌ترين زمان ممکن صورت گرفت.
• استقرار مديريت استان در مهر 1390
براي رفع مشکل پراکندگي معاونت‌ها و جلوگيري از سرگرداني ارباب رجوع، ساختمان اداري مدرسه دارالشفاء به‌عنوان محل استقرار مديريت حوزه علميه استان قم به شوراي عالي پيشنهاد شد و با تصويب شورا، نسبت به انتقال دو معاونت مستقر از ستاد در اين ساختمان اقدام و مديريت حوزه علميه استان قم با بودجه مشخص و ساختار و شرح وظايف معلوم، در مهرماه1390 در ساختمان اداري دارالشفاء، مستقر گرديد.
• اجراي طرح ساماندهي دروس سطوح عالي
نظر به اين‌که طرح استادمحوري در حوزه علميه قم، از سوي هفت‌تن از مراجع عظام تقليد و تعدادي از اساتيد حوزه مورد مخالفت قرار گرفته بود، مديريت حوزه علميه استان قم اقدام به طراحي ساماندهي دروس سطوح عالي نمود و با ارتباط با مراجع عظام و رايزني اساتيد، توانست «طرح ساماندهي دروس سطوح عالي» را به تصويب و تأييد مراجع عظام و اعضاي شوراي عالي برساند و بلافاصله از نيمه سال تحصيلي 91-90، نسبت به اجراي آن اقدام نمايد. به لطف الهي و با اجراي اين طرح، آرامش به حوزه برگشت و از 17هزار طلبه فعال در سطح 2 و 3 که حدود2500 نفر طلبه در درس حاضر مي‌شدند، حضور طلاب تا آخر سال تحصيلي گذشته به حدود سه برابر رسيد و چون سعي شد اين طرح بدون مسامحه اجرا شود و از سوي ديگرنسبت به اطلاع‌رساني، به‌صورت دقيق و جامع اقدام گرديد، آمار جمعيت حضور طلاب در دروس سطوح عالي و خارج به‌صورت چشمگيري افزايش يافت، به‌طوري که از حدود 20هزار نفر شرکت کننده در دروس آزاد حوزه در سال تحصيلي 91-90 به رقم بيش از 27 هزار نفر در سال جاري رسيده‌ايم.
• طرح ساماندهي محدوده‌هاي درسي سطوح عالي
با مشارکت حدود يک‌صد استاد نخبه و با جديت کارشناسان مديريت استان قم، طرح ساماندهي محدوده‌هاي درسي اصول و فقه سطوح عالي (رسائل، مکاسب و کفايه) جهت اتقان مراتب علمي طلاب و فراگيري اصول و فقه به‌صورت جامع و بدون حذف بخش‌هاي لازم از کتاب‌هاي مربوطه، تنظيم شد و با تصويب شوراي حوزه علميه استان قم و شوراي عالي حوزه‌هاي علميه، در سال تحصيلي جاري اين طرح به اجرا درآمد. با اجراي طرح، کتب مذکور به‌صورت کامل توسط اساتيد تدريس ميشود و طلاب موظف‌اند در درس حاضر شوند و کميسيون طرح سؤال هيچ بخشي از کتاب‌هاي مذکور بجز مباحثي مثل انسداد را بدون طرح سؤال در امتحان نخواهد گذاشت. از سوي ديگر، روش طرح سؤال نيز از هنگام استقرار مديريت استان قم، به‌گونه‌اي تدبير شده است که متکي بر جزوه‌خواني نباشد و بيشترين تکيه سؤالات بر استعداد و فهم افراد و متن دروس باشد.
• ساماندهي امتحانات کتبي
متأسفانه در سال‌هاي اخير، امتحانات حوزه و تحصيلات طلاب به سمت جزوه‌خواني و سؤالات امتحاني به سمت کشف محفوظات محصلين سوق داده شده بود و در تصحيح اوراق امتحاني ارفاقاتي جهت رشد قبولي‌ها معمول مي‌گرديد که به لطف حق‌تعالي با يک برنامه‌ريزي، سعي بر اين شد که سؤالات به‌تدريج به سمت کشف فهم محصل از متن کتاب‌ها هدايت شود و طلاب اين حقيقت را متوجه شوند که براي فهم درس، لازم است کتاب را نزد استاد مربوطه تلمذ کنند، چراکه اساساً جزوه‌‌هاي درسي نمي‌تواند قبولي آنان را تضمين نمايد. در همين خصوص، در تصحيح اوراق امتحاني به تدريج راه ارفاق مسدود و نمره واقعي محصلين به آنان اعلام شد. اين حرکت منسجم، موجب شده است تا طلاب و محصلين عزيز حوزه علميه قم احساس کنند براي به دست آوردن قبولي، بايد به صورت منظم و فعال نسبت به تلمذ کتاب درسي همت کنند و بر همين اساس کلاس‌هاي درس نسبت به سال گذشته متراکم‌تر شده است.
• طرح ساماندهي محدوده‌هاي درسي در سطح يک
اخيراً با اجراي طرح ساماندهي محدوده‌هاي درسي فقه و اصول در سطح دو و سه، و آشکار شدن برکات و اثرات مثبت آن؛ از سوي مديران مدارس آموزشي سطح يک قم درخواست شد که نسبت به ساماندهي محدوده‌ها در اين سطح نيز طرحي آماده شود. در سطح يک (مدارس آموزشي) سال‌هاست محدوده‌هاي درسي در سال تحصيلي به اتمام نمي‌رسد و يکي از علت‌هايي که طلاب از نظر علمي در سطوح عالي از توان لازم برخوردار نيستند، همين موضوع و نقص جدي در تحصيلات پايه‌هاي اول تا ششم است. بنابراين، از اساتيد با سابقه درخشان تدريس در سطح يک، خواسته شد تا محدوده‌ها را متناسب با سنوات تحصيلي پيشنهاد دهند و به لطف خداوند، به محض آماده شدن اين طرح، به‌زودي آن‌را جهت تصويب به شوراي قم و سپس شوراي عالي حوزه‌هاي تقديم مي‌نماييم.
• ديگر فعاليت‌هاي مهم آموزشي
هماهنگ‌سازي نظارت و ارزيابي امور آموزش واحدهاي آموزشي حوزه علميه، بررسي پرونده طلاب متقاضي انتقال طلاب از ساير حوزه‌ها به قم و بالعكس شامل 2087مورد، انتقال قطعي طلاب (سطح يك و عالي) شهرستاني به حوزه قم و تشكيل پرونده تحصيلي براي بيش‌از يک‌هزارو700 نفر، انتقال طلاب از قم به شهرستان‌ها در خصوص 340 نفر، همچنين انتقال طلاب از مدارس سطح يك تحت پوشش حوزه علميه استان قم به سطح عالي براي 1980 نفر، 12مورد بازديد از مراكز تخصصي، تهيه آمار و اطلاعات اساتيد از مراكز تخصصي، ارزش‌يابي تحصيلي و اعطاي مدارک تحصيلي، ايجاد و توسعه همکاري‌هاي آموزشي با ساير سازمان‌ها و نهادهاي آموزشي در چارچوب وظايف و دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌هاي ابلاغي، ايجاد و به‌روزرساني بانک اطلاعات آموزشي و نيز بهره‌گيري از سايت و نرم‌افزار نجاح در كليه امور آموزشي، از جمله اين اقدامات آموزشي بود.
• فعاليت‌هاي مربوط به مديريت آمار و بررسي
الف. استقرار و انجام امور دبيرخانه هسته‌هاي گزينش عمومي اساتيد، طلاب و کارکنان استان، از جمله فعاليت‌هاي مديريت آمار و بررسي حوزه علميه استان قم بوده است. در همين رابطه طي مدت 4ماه، از بيش‌از يک‌هزارو600 نفر مصاحبه به عمل آمد. از ديگر فعاليت‌ها ميتوان به مواردي چون انجام امور مربوط به گزينش و حراست کارکنان مديريت حوزه علميه استان، انجام امور مربوط به صلاحيت عمومي و گزينش اوليه و حراست طلاب، اساتيد و کارمندان ساختمان و ساير حوزويان، ابلاغ آراي هسته گزينش و نظارت بر حسن اجراي آن، تشکيل و برگزاري شوراي مديريت آمار و بررسي اشاره نمود.
ب. پاسخ‌گويي به استعلامات وزارت‌خانه‌ها، سازمان‌ها و نهادها در چارچوب شرح وظايف، از ديگر فعاليت‌هاي اين بخش است. طي مدت يک‌سال، حدود 1740 استعلام دريافت و به حدود1680 مورد آن پاسخ داده شد.
ج. ايجاد بانک اطلاعات و آسيب‌شناسي مستمر؛ ايجاد بانک اطلاعات و آمار متناسب با وظايف و اختيارات با قابليت دسترسي به اطلاعات ديگر معاونت‌ها و واحدهاي تابعه مديريت حوزه علميه استان، آسيب‌شناسي مستمر سياسي، اجتماعي و اخلاقي حوزويان و واحدهاي زيرمجموعه و ارائه راهکار جهت کاهش آسيب‌ها و انجام اقدامات پيشگيرانه با همکاري واحدهاي حوزوي، اجراي تدابير امنيتي و حفاظتي رايانه‌اي (سخت‌افزار و نرم‌افزار) ابلاغي از سوي ستاد مرکزي و ارائه آموزش‌هاي امنيتي و حفاظتي به کارکنان براي ارتقا و بهبود انجام وظايف محوله، از ديگر فعاليت‌ها و مأموريت‌هاي معاونت آمار و بررسي حوزه علميه استان قم است.
د. تلاش‌هايي براي صيانت از کيان روحانيت، همچنين، حفظ و نگهداري اطلاعات و اسناد طبقه‌بندي شده و پيگيري و نظارت بر حسن اجراي آن‌ها، رسيدگي به شکايات از طلاب و روحانيون و ارائه مشاوره‌هاي لازم به منظور حفظ شئون روحانيت بر اساس قوانين و مقررات مصوب، رصد، جمع‌آوري، تجزيه و تحليل، طبقه‌بندي و حفظ اخبار ويژه اطلاعات محرمانه واحدهاي حوزوي تابعه در چارچوب وظايف و انجام اقدامات پيشگيرانه در موارد مقتضي، جلوگيري از نفوذ بيگانگان و عناصر وابسته به جريانات منحرف بين طلاب و روحانيون به منظور حفظ و حراست از کيان روحانيت و کنترل ارتباطات عناصر بيگانه بر اساس برنامه‌هاي ستاد مرکز، شناسايي عوامل نفوذي فرقه‌ها، اديان و جريانات منحرف سياسي و اجتماعي و تلاش جهت پيشگيري و مقابله با آن‌ها، شناسايي موارد و عوامل جعل يا تباني و سوءاستفاده از اسناد و مدارک حوزوي و برخورد با آن‌ها بر اساس قوانين و مقررات مصوب و شناسايي موارد سوءاستفاده از عناوين حوزوي توسط اشخاص حقيقي و حقوقي از ديگر فعاليت‌هاي معاونت آمار و بررسي حوزه علميه استان قم ميباشد.
• برنامه‌هاي معاونت پژوهش حوزه علميه استان قم
پيشنهاد برنامه‌هاي کوتاه‌مدت، ميان‌مدت و بلندمدت امور پژوهشي در چارچوب سياست‌هاي کلان اسناد بالادستي و ارائه به معاونت پژوهش حوزه‌هاي علميه، اجراي برنامه‌هاي مصوب، هماهنگ‌سازي فعاليت‌هاي پژوهشي و نظام نظارت و ارزيابي ، برگزاري كارگاه‌هاي پژوهشي، نيازسنجي و تعيين اولويت‌هاي پژوهشي حوزه‌هاي علميه در چارچوب نظام جامع نيازسنجي پژوهشي، همکاري و تعامل با دستگاه‌ها و نهادهاي علمي و پژوهشي در جهت ارتقاي وضعيت پژوهش و... از جمله برنامه‌هاي معاونت پژوهش حوزه علميه استان قم بوده است. همچنين، تهيه و توزيع هزاران جلد كتاب در سطح مدارس علميه قم، خريد كتاب و تجهيزات كتابخانه‌اي و تأمين رقمي بالغ بر دو ميليارد تومان براي اين‌خصوص هم از اهم فعاليت‌هاي اين معاونت ميباشد. حمايت از نشريات علمي و يا برنامه‌هاي پژوهشي آن‌ها، آموزش كاربردي نرم‌افزارهاي اسلامي به طلاب در كارگاه‌ها، حمايت از تعدادي از نشريات حوزه قرآن و حديث و برخي نشريات مدرسه‌اي و برگزاري 20 کارگاه آموزشي در عرصه پژوهش بخش ديگري از فعاليت‌هاي پژوهشي حوزه استان قم را شامل ميشود.
• برنامه‌هاي معاونت تهذيب استان
الف. اجراي طرح ميثاق طلبگي
از فعاليت‌هاي معاونت تهذيب استان قم هم ميتوان به طرح ميثاق طلبگي به منظور آشنايي طلاب جديد الورود با نظام تعليم و تربيت در حوزه اشاره کرد. نظر به اين‌که انتقال دفعي داوطلبان تحصيل از فضاي عمومي کشور به فضاي حوزه علميه با چالش‌هاي متعددي مواجه است، طرح مذکور جهت انجام توجيهات لازم و آشنايي داوطلبان تحصيل در حوزه با فضاي حوزه و جهت‌‌انگيزه‌سازي آنان، طراحي شد و از سال جاري در قم به اجرا درآمد. در اين طرح که به عنوان بخشي از طرح اختبار و تثبيت (مصوبات شوراي عالي) عملياتي شد، داوطلباني که تشخيص داده شد براي حوزه مناسب نيستند، پس‌از طي دوره‌اي، با دعوت از والدين آن‌ها، توجيه شدند که فعلاً در غير حوزه، ادامه تحصيل دهند و اين موضوع چون قبل‌از شروع سال تحصيلي بود، در داوطلبان و والدين آنان، اثر مثبت مي‌گذاشت و تشکر مي‌نمودند. در اين طرح به لحاظ اين‌که اولين سال اجرا بود، تجاربي کسب شد که با رفع کاستي‌هاي آن، ميتوان به عنوان يک طرح ملي در کليه استان‌هاي کشور، اجرا نمود.
ب. تلاش براي بهبود وضعيت اخلاقي طلاب و خانواده‌هاي آنان
ترويج و تعميق معنويت و زي طلبگي حوزويان و خانواده‌هاي ايشان، ساماندهي، ارتقا و توسعه امور تربيتي و تهذيبي حوزويان و خانواده‌هايشان، همکاري در پذيرش طلاب به منظور در نظر گرفتن معيارها و شاخص‌هاي اخلاقي، برنامه‌ريزي اجرايي جهت بکارگيري اساتيد اخلاق و اعزام آن‌ها بر اساس شاخص‌ها و معيارهاي اخلاقي تربيتي مصوب، افزايش آگاهي‌ها، ارتقاي مهارت‌ها و ترويج آداب و سنن اسلامي در زندگي حوزويان، از ديگر فعاليت‌هاي معاونت تهذيب استان قم ميباشد.
همچنين، برنامه‌ريزي اجرايي، هماهنگ‌سازي، نظارت و ارزيابي امور تربيتي و تهذيبي (اخلاق و برنامه‌ريزي و نظارت)، اجراي دوره‌هاي کوتاه‌مدت دانش‌افزايي اساتيد اخلاق، مشاوران و مديران فرهنگي، اجراي برنامه‌هاي فرهنگي و تربيتي جهت غني‌سازي اوقات فراغت طلاب و خانواده‌هاي ايشان، گسترش رويکرد اخلاقي و ارزش‌هاي معنوي در فعاليت‌هاي آموزشي، پژوهشي، تبليغي و اجرايي با همکاري معاونت‌هاي ذي‌ربط، برنامه‌ريزي اجرايي و ساماندهي امور مشاوره طلاب و خانواده‌هاي آنان، ترويج فرهنگ قرآني و حديثي در بين حوزويان، برنامه‌ريزي اجرايي ساماندهي تلبس طلاب حوزه‌هاي علميه با همکاري معاونت‌هاي ذي‌ربط، بخش ديگري از اين فعاليت‌ها را شامل مي‌گردد.
• برنامه‌هاي مرکز پاسخ‌گويي به شبهات
ارتقاي سامانه پرسش و پاسخ، برگزاري جلسات هم‌انديشي جهت ارتقاي کيفي و کمّي در فرايند پاسخ‌گويي، طراحي شيوه‌هاي نوين پژوهشي جهت بهينه‌سازي و ارتقاي توانمندي‌هاي مرکز در پاسخ‌گويي به شبهات فرهنگي، توليد 4نرم‌افزار پاسخ به سؤالات و شبهات و تعريف و انجام پروژه‌هاي علمي از جمله فعاليت‌هاي مرکز پاسخ‌گويي به شبهات ديني ميباشد.
همچنين رصد و شناسايي سايت‌هاي شبهه‌افکن و پاسخ به آن‌ها، تشکيل 9 گروه علمي پاسخ به شبهات در اين مرکز؛ تلاش و زمينه‌سازي جهت افزايش توان علمي گروه‌ها در راستاي احاطه بر شبهات مطرح شده در حوزه‌هاي تخصصي، برگزاري سه دوره آموزشي پژوهشي طي يک‌سال اخير، شناسايي کانون‌هاي خارجي و داخلي فعال در جهت تهاجم فرهنگي و ايجاد شبهات، شناسايي حدود 600 سايت و وبلاگ، استخراج 1500 مقاله از سايت‌هاي شبهه‌افکن، ايجاد سامانه آسيب‌شناسي و شبهه‌شناسي، بهره‌گيري از فناوري‌هاي نوين در جهت تهيه و توليد برنامه‌هاي نرم‌افزاري و ايجاد پايگاه اينترنتي در راستاي اهداف مرکز، ايجاد بانک اينترنتي، چاپ کتاب و انتشار نرم‌افزار، ايجاد بخش خبر و مطلب روز در سايت انديشه قم و طراحي روش‌هاي ارتقاي دانش حوزويان در جهت انجام مناظرات علمي و آشنايي با فنون و مهارت‌هاي مجادلات احسن، بخش ديگري از فعاليت‌هاي مرکز پاسخ‌گويي به سؤالات و شبهات ديني را تشکيل مي‌دهد
• برنامه‌هاي تبليغي حوزه استان قم
اجراي برنامه‌هاي متنوع تبليغي، کنترل وضعيت مبلغان به لحاظ محتوايي و تلاش در جهت ارتقاي دانش تبليغي آنان، اجراي حدود 25هزار ساعت آموزشي در عرصه تبليغ در مدارس، نظارت و ارزيابي تبليغي مبلغان، اجراي برنامه‌هاي کلاس‌داري عقيدتي اخلاقي در مدارس آموزش و پرورش، اعزام 160مبلغ خواهر و برادر به مدارس آموزش و پرورش، توسعه ارتباطات و همکاري‌هاي حوزه علميه با نهادهاي تبليغي در داخل و خارج کشور جهت ساماندهي امر تبليغ، تلاش براي هماهنگ‌سازي تبليغات ديني سازمان‌ها و نهادهاي فرهنگي استان بر اساس سياست‌هاي کلان، راه‌اندازي 60 مدرسه امين كه مقرر شد مديريت تبليغي فرهنگي مدرسه با مبلغ باشد، نظارت بر نحوه بکارگيري طلاب و دانش‌آموختگان حوزوي در عرصه تبليغ ديني و... از جمله فعاليت‌هاي معاونت تبليغ حوزه علميه استان قم بوده است.
همچنين حمايت از نهادها، مراکز، گروه‌هاي تبليغي و مبلغين نمونه و ايجاد ساز و کارهاي مناسب جهت تشويق آن‌ها و رصد فعاليت‌هاي فرهنگي و ديني استان به منظور شناسايي آسيب‌ها و پيگيري جهت اصلاح روند فعاليت آنان و ارائه گزارش به ستاد مرکزي، از ديگر فعاليت‌هاي معاونت تبليغ استان قم ميباشد. همچنين، ارزيابي وضعيت تبليغي ديني به منظور شناخت آسيب‌هاي فرهنگي و ديني جامعه و ارائه پيشنهادات اصلاحي، همکاري با نهادها براي ساماندهي نيروهاي غير روحاني فعال در عرصه تبليغ و نيز همکاري با نهادهاي علمي و فرهنگي استان در زمينه‌هاي اعزام مبلغ و برگزاري دوره‌هاي آموزشي کوتاه‌مدت در راستاي وظايف، از ديگر فعاليت‌هاي اين معاونت است.
• خدمات امور طلاب و دانش‌آموختگان
انجام چکاپ رايگان طلاب مدارس، ارائه خدمات فرهنگي و آموزشي، برپايي اردوهاي مختلف، اعزام و اسکان اساتيد و طلاب در شهرهاي زيارتي و...، شناسايي طلاب ايثارگر و ارائه خدمات اداري به آنان، صدور و تمديد کارت مشموليت و مجوز خروج از کشور طلاب، شناسايي و معرفي دانش‌آموختگان جهت اشتتغال در نهادها و ارگان‌ها.
