خبرگزاری حوزه/ یکی از سنتهای باقی مانده در میان ایرانیان، که زمینه مناسبی برای احیای بسیاری از ارزشهای اسلامی و همچنین آموزههای اخلاقی و دستورات دینی است، سنت دید و بازدیدهای شب یلداست که در آن به مناسبت طولانیترین شب سال، خانوادهها و اعضای فامیل سعی میکنند با جمع شدن در محضر بزرگترهای خویش، ضمن دید و بازدید و انجام صله رحم، ساعاتی را به گفتوگو و همنشینی و مصاحبت با همدیگر بپردازند.
صله رحم و دید و بازدید، یکی از دستورات موکد و آموزههای اصیل و اصلی اسلامی است که در احادیث و بیانات حضرات معصومین(ع) بازتاب و تذکرات بسیاری در باب آن وارد شده؛ همنشینی و دید و بازدید خاصه در دوران کنونی و شرایط جاری در جهان معاصر که افراد به دلیل مشغلههای فراوان کمتر همدیگر را میبینند و فرصت کوتاهی برای دیدار همدیگر به دست میآورند، اتفاق میمون و مبارکی است که در شب یلدا، این اتفاق به گستردگی در میان خانوادههای ایرانی رخ میدهد.
و چه زیباتر و دلنواز تر اینکه، این همنشینیها با عطر و بوی دین و معارف آیین گره بخورد و مشام جان همه اعضای خانواده را با آموزههای زیبا، راهگشا و معنویت فزای اسلام عزیز پیوند دهد.
اینکه در این محافل خانوادگی، که هماره با شوق دیدار، شور همراهی و گرمای همدلی همراه است، بتوان نکتهای نغز از بیان معصومین(ع) را همراه نمود و یا صفحهای از کتابی حدیثی و معرفتی یا آیهای از آیات قرآن را بازخوانی کرد و در فضای معطر و معنویش کام جان را جلا و صفا داد، رویکردی است که میتواند بر ارزش، زیبایی و نتایج اخلاقی این شب دل انگیز بیافزاید.
نکته دیگر اینکه این روزها که در دهه آخر ماه صفر و در آستانه اربعین حسینی هستیم، چه ارزشمند و آسمانی است اینکه عطر نام و یاد حسین (ع) در سفرههای یلداییمان طنین انداز و مصفاگر روح و روانمان باشد و در لحظات عرفانی همنشینی، گل گویی و محبت، با توجه و دلدادگی به سردار عاشورا و سالار شهیدان، لحظات را طی کنیم و بهمعنای محبت الهی نایل شویم که حسین (ع) نماد و نمودار این محبت و عشق در اعلی درجات آن است.
علم روانشناسی ثابت کرده که دید و بازدید، گفتوگو، همنشینی و همصحبتی ضمن فواید و آثار خیری که بر آحاد انسانها مترتب میکند، میتوان عصبی هارا کاسته و زمینههای بروز و ظهور نشاط فردی و اجتماعی را فراهم آورد.
علاوه بر سنت دید و بازدید و صله رحم، رسم دیرین دیگری که در میان خانوادههای ایرانی از دیرباز معمول بوده، سنت حافظخوانی، شاهنامهخوانی و گلگشت در بوستان و گلستان سعدی و دیگر متون فاخر و ارزشمند و غنی ادب پارسی بوده که خود میتواند بر خرد و آگاهی همه اهالی خانواده، به ویژه جوانان بیافزاید و آنها را بیش از پیش با منابع غنی و گنجینههای فاخر ادب فارسی که دریای هویت، خورشید معرفت و طلای ناب ارزشهای انسانی، اسلامی، بومی و ملی ماست آشنا سازد.
اما همانطور که گفتیم، رسم و سنت صله رحم که مهمترین رخدادی است که بهمناسبت شب یلدا روی میدهد، در بیان حضرات معصومین(ع) هم جلوه ناب و تابناکی دارد و این بزرگواران بر این امر مهم و ارزشی، تأکید فراوانی داشتهاند.
به همین مناسبت، اشارتی داریم به گلگفتههایی از این بزرگان دین، و جملاتی چند از این حضرات را برای استفاده بیشتر خوانندگان عزیز و توجه و تنبه یافتن به این سنت اصیل و الهی خاصه در آستانه شب یلدا تقدیم حضورتان میکنیم:
رسول اکرم(ص) فرمودند: اَلصَّدَقَةُ عَلى وَجهِها وَاصطِناعُ المَعروفِ وَ بِرُّ الوالِدَينِ وَ صِلَةُ الرَّحِمِ تُحَوِّلُ الشِّقاءَ سَعادَةً وَتَزيدُ فِى العُمرِ وَ تَقى مَصارِعَ السُّوءِ؛ صدقه بجا و نيكوكارى و نيكى به پدر و مادر و صله رحم، بدبختى را به خوشبختى تبديل و عمر را زياد و از مرگ بد جلوگيرى مى كند. نهج الفصاحه ص549 ، ح 1869
امیرالمومنین امام علی(ع) فرمودند: صِلَةُ الرَّحِمِ توجِبُ المَحَبَّةَ وَتَكبِتُ العَدُوَّ؛ صله رحم محبّت آور است و دشمن را خوار مى گرداند. شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غرر الحکم و درر الکلم ج4، ص209، ح5825
باز در حدیثی دیگر از امام علی(ع) آمده است: صِلَةُ الرَّحِمِ تُدِرُّ النِّعَمَ وَتَدفَعُ النِّقَمَ؛ صله رحم نعمتها را فراوان مى كند و سختىها را از بين مى برد. شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم و دررالکلم ج4، ص204، ح5836
امام باقر(ع) نیز در بیانی فرمودند: اِنَّ اَعجَلَ الخَيرِ ثَوابا صِلَةُ الرَّحِمِ؛ ثواب صله رحم سريع تر از هر كار خيرى به صاحبش مى رسد. كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص152
پرسه در این گلگویههای زیبا و دلنواز در سپر آسمان دیانت اسلام که ستارههای فروزان و منوری را در راه هدایت و تکامل بشر عرضه نموده، میتواند برای همه ما درسآموز و ارایهگر طریقی تابناک باشد.
و شب یلدا فرصت خوبی است برای راز و نیاز با خدای بینیاز؛ طولانیترین شب سال، وقت خوبی است تا با مناجات در بارگاه قدسی، یاد یار را زمینهای برای تقرب به او نماییم و خدایی تر شویم؛ در شبی که دلها به هم نزدیک است و زمینه برای پرواز دل آماده.