حجت الاسلام والمسلمین جواد رفیعی در گفتگو با خبرگزاری «حوزه»، با تشریح برخی برنامه های پژوهشی معاونت پژوهش حوزه های علمیه با اشاره به برنامه های راهبردی این مدیریت، خاطرنشان ساخت: مراکز پژوهشی، پژوهشگران و محصولات پژوهشی از جمله مؤلفه‌های اصلی پژوهش‌اند، که در این راستا ساماندهی واحدهای پژوهشی و هماهنگ سازی آنان با سایر واحدها، تقویت و گسترش تولید دانش، حمایت از نشریات علمی و انجمن ها، ساماندهی محصولات پژوهشی حوزه أعم از کتاب و پایان نامه ها از جمله اقدامات این مدیریت بوده است.

*طرح تحول نشریات حوزه دین در افق 5 ساله

مدیر امور پژوهشی معاونت پژوهش حوزه های علمیه با اشاره به تلاش برای ساماندهی محصولات پژوهشی از سوی مدیریت امور پژوهشی، تصریح کرد: در این راستا طرح تحول نشریات حوزه دین در افق 5 ساله در دست اقدام است که پیش نویس این سند در سال گذشته در مجمع عمومی خانه نشریات ارائه و سند نهایی آن به زودی آماده خواهد شد.

وی به تشریح سند تحول نشریات حوزه دین در افق 5 ساله پرداخت و گفت: در این سند، وضعیت مطلوب و مورد انتظار نشریات تبیین و سپس وضعیت موجود آنان رصد و نقاط ضعف و قوت در بخش هایی همچون مدیریت و برنامه ریزی محتوا و ساختار، توزیع، عرضه، ارزیابی و بازخوردگیری از نتایج انتشار نشریات بررسی می گردد.

*پیش بینی 25 برنامه کلان برای ارتقاء وضعیت نشریات

مدیر امور پژوهشی معاونت پژوهش حوزه های علمیه با بیان این مطلب که در این پیش نویس قریب به 25 برنامه کلان برای وضعیت مطلوب نشریات پیش بینی شده است، اذعان داشت: اجرای این طرح راهبردی می تواند جایگاه نشریات علمی حوزه را ارتقاء داده و به وضعیت مطلوب برساند.

حجت الاسلام والمسلمین رفیعی اجرای این طرح را نیازمند اراده جدی در سطح مدیریت و تصمیم سازی دانست و بیان داشت: امروز جایگاه نشریات در تولید علم و دانش در دنیا بسیار مهم بوده و بر اساس میزان مقالات علمی، مقدار مشارکت هر کشور در تولید علم سنجیده می شود که نشان دهنده ضرورت این موضوع است.

وی در ادامه به ارزیابی محصولات پژوهشی طلاب أعم از کتاب و پایان نامه های سطح 4 پرداخت و اظهار داشت: یکی از برنامه های در دست اقدام، مطالعه جدی درباره وضعیت شناسی همایش کتاب سال حوزه با همکاری دبیرخانه این همایش است که تا یک سال آینده سند کامل آن منتشر خواهد شد.

*نگاهی بر اهداف طرح مطالعاتی وضعیت شناسی همایش کتاب سال حوزه

مدیر امور پژوهشی معاونت پژوهش حوزه های علمیه ادامه داد: بررسی میزان اهمیت و اولویت کتاب های منتشرشده برای تأمین نیازهای فرهنگی جامعه، تعیین میزان اتقان علمی کتب، میزان دستیابی آثار به اهداف مورد نظر، میزان بهره مندی کتاب از روش و ساختار از جمله اهداف در این طرح مطالعاتی است.

*مطالعه بیش از 1500 عنوان کتاب از سوی 14 گروه علمی

حجت الاسلام والمسلمین رفیعی با بیان این مطلب که بیش از 1500 عنوان کتاب در این طرح مورد مطالعه قرار می گیرند، ابراز داشت: این تعداد کتاب از سوی 297 مرکز انتشاراتی منتشر و توسط 14 گروه علمی مورد مطالعه قرار می گیرند.

وی در ادامه به ارزیابی پایان نامه های حوزوی پرداخت و گفت: پایان نامه ها گویای میزان اهتمام یک نظام علمی به مقوله پژوهش است؛ چراکه نگارش پایان‌نامه به نوعی فعالیتی جمعی بوده و استاد راهنما، استاد مشاور و در پایان داوران نیز در آن سهم داشته که خروجی آن اثری قابل توجه است.

*پایان نامه های حوزوی از لحاظ محتوا مناسب؛ اما از لحاظ ساختار ضعیف هستند

مدیر امور پژوهشی معاونت پژوهش حوزه های علمیه یادآور شد: امروز محتوای پایان نامه های حوزوی مناسب؛ ولی از لحاظ ساختار دارای ضعف‌هایی است که امید است اداره مدارج علمی حوزه، نسبت به رفع نواقص و ایرادات روشی و شکلی موجود اقدام لازم را بعمل آورد.

*پایان نامه های حوزوی به معاونت پژوهش سپرده شود

حجت الاسلام والمسلمین رفیعی با بیان این مطلب که پایان نامه های حوزوی باید به معاونت پژوهش واگذار شود، خاطرنشان ساخت: امروز هدایت پایان نامه ها در وزارت علوم و عمده مراکز علمی دنیا به عهده معاونت های پژوهش است که در حوزه نیز باید به همین  صورت عمل شود.

وی مطالعه جدی در مقوله پایان نامه را بسیار جدی دانست و گفت: ساماندهی نظام پایان نامه، اصلاح روند اخذ موضوع پایان نامه ها و ... نیازمند مطالعات کارشناسی دقیق است.

مدیر امور پژوهشی معاونت پژوهش حوزه های علمیه با اشاره به این که تنها استخراج یک مقاله از هر پایان نامه می تواند تولید آمار بالایی از مقالات را سالانه به خود اختصاص دهد، تصریح کرد: امروز تلاش های زیادی از سوی مدارج علمی معاونت آموزش حوزه های علمیه صورت می پذیرد؛ اما نیاز بسیاری وجود دارد که لازم است معاونت پژوهش به صورت فعال هدایت پایان نامه ها را بر عهده بگیرد.

حجت الاسلام والمسلمین رفیعی با اشاره به برگزاری ده ها کارگاه منظم روش پایان نامه نویسی در معاونت پژوهش، بیان داشت: شرکت طلاب سطح 4 برای ارائه پایان نامه در این کارگاه های دو روزه ضروری است.

*تولید سالانه بیش از 100 نشریه علمی در حوزه

وی در بخش دیگر از سخنان خود به انتشار نمایه نشریات علمی حوزه اشاره کرد و گفت: در هر فصل بیش از 100 نشریه علمی در حوزه های علمیه و 250 نشریه در حوزه دین با همکاری حوزویان در کشور تولید می شود که تاکنون 15 شماره از نمایه نشریات تهیه و منتشر شده است.

مدیر امور پژوهشی معاونت پژوهش حوزه های علمیه با اشاره به بخشی از فعالیت های این مدیریت، بیان داشت: حمایت از کرسی های نظریه پردازی، برگزاری کارگاه های پژوهشی، برگزاری همایش کتاب سال حوزه، انجام فعالیت های کارشناسی در حوزه پژوهش، انتشار 120 چکیده نشست های علمی حوزه در هر فصل در قالب کتاب «چکیده نشست‌ها» و ... از جمله فعالیت‌های این دفتر بوده است.

*جایگاه کتاب و مقاله در مجامع علمی دنیا

حجت الاسلام والمسلمین رفیعی در ادامه به جایگاه کتاب و مقاله در دنیا پرداخت و گفت: کتاب همچنان جایگاه خود را در نظام حوزه های علمیه و سایر نظام ها حفظ کرده و نقش جدی در أمر گسترش دانش و مدیریت علم ایفا می کند؛ اما در نظام علمی جهانی، مقالات علمی از آنجا که تحت ارزیابی هیئت تحریریه و کارشناسان قرار می‌گیرند؛ به عنوان معیاری برای سنجش تولید علم قرار گرفته است که البته منافاتی با اهتمام به تولید کتاب ندارد.

وی با بیان این مطلب که اگر یک سوم طلاب دروس خارج حوزه، سالانه یک مقاله تولید کنند، بیش از 350 نشریه دارای رتبه را می‌تواند تأمین محتوا کند اظهار داشت: ما نیازمند به این مقوله بوده و طلاب نیز باید به آن اهتمام جدی داشته باشند؛ البته این فرآیند، نیازمند به سیاست گذاری هایی است که مسئولان أمر باید به آن توجه کنند.

*ارسال بیش از 8 هزار مقاله علمی در سال به جشنواره علامه حلی(ره)

مدیر امور پژوهشی معاونت پژوهش حوزه های علمیه ورود طلاب جوان به مقوله پژوهش را خوب ارزیابی کرد و ابراز داشت: با توجه به تأکیدات اخیر مقام معظم رهبری موضوع پژوهش و همت مدیریت حوزه های علمیه، تحقیق و پژوهش مورد توجه طلاب جوان قرار گرفته که می توان به جشنواره علامه حلی(ره) با بیش از 8 هزار مقاله علمی در سال اشاره کرد.

*نیازمند همکاری جدی معاونت آموزش حوزه های علمیه هستیم

حجت الاسلام والمسلمین رفیعی در پایان با تأکید بر فرهنگ سازی کلان در أمر پژوهش، خاطرنشان ساخت: رشد پژوهش در حوزه علمیه نیازمند همکاری جدی معاونت محترم آموزش حوزه‌های علمیه با معاونت پژوهش است تا بتوانیم تحقیق و پژوهش را در دروس طلاب وارد کرده و در نتیجه تحولی جدی را پایه‌گذاری کنیم.

وی در پایان  با اشاره به  نقش و تاثیر هفته پژوهش در ایجاد انگیزه در پژوهشگران و معرفی آثار تولیدی  اظهار داشت: مراسم آئینی هفته پژوهش همانند مناسبت های دیگر همچون هفته وحدت، دولت، بسیج و ... به این منظور در نظر گرفته می شود که فرصت مناسبی را برای قراردادن آن موضوع خاص در کانون توجهات جامعه شکل دهد.

وی با اشاره به جایگاه هفته پژوهش در ارتقاء سطح پژوهش های حوزوی، ابراز داشت: ارج نهادن به مقام شامخ شهید آیت الله مفتح، اهتمام به جایگاه پژوهش و پژوهشگران، فرهنگ سازی لازم در راستای نهادینه کردن پژوهش در تحصیل، بررسی مشکلات، تبیین و تشریح برنامه های پژوهشی، تقدیر از پژوهشگران از جمله برنامه هایی است که در این هفته در راستای ارتقاء سطح پژوهش های حوزوی مورد توجه قرار می‌گیرند.