به گزارش خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام والمسلمین اعرافی عصر امروز در اختتامیه همایش ملی «پیشرفت از منظر قرآن و حدیث» که در مجتمع آموزشی عالی امام خمینی(ره) قم برگزار شد، اظهار داشت: گرچه ما در تحقق آرمان های بلند اسلامی و رهنمود های مقام معظم رهبری در قلمرو ایجاد الگوی اسلامی پیشرفت گام های بلندی برداشته ایم اما همچنان در آغاز راه هستیم.
رئیس جامعه المصطفی ورود حوزه در چنین مباحثی را از دست‌آوردهای بزرگ انقلاب اسلامی دانست و گفت: دغدغه اصلی ما از اندیشیدن در این حوزه رسیدن به نتیجه و واقعیت عملی است، اما در این مسیر شناخت روش پردازش این مساله نیز کم اهمیت نیست.
وی بررسی موضوع پیشرفت از نگاه اسلام را دارای سه زوایه پیشرفت فلسفه، پیشرفت فقه، و پیشرفت اخلاق دانست و گفت: هیچ نظریه اسلامی بدون جمع این سه زوایه کامل نیست.
حجت الاسلام والمسلمین اعرافی با بیان اینکه پیشرفت دارای دو مفهوم مطلق و غیر ارزشی و مفهوم فرهنگی و ارزشی است گفت: پیشرفت در مفهوم مطلق آن صرف تبدیل قوه به فعل و شکوفایی است که این به تنهایی ارزشمند نمی‌باشد.
وی ادامه داد: درست است که از دیدگاه اسلام هر وجودی در عالم خیر است، اما در بین این موجودات تزاحم و تضاد وجود دارد که اولویت بندی و ترجیح یکی از این تضاد ها بر دیگری ارزشمند است.
رئیس جامعه المصطفی با بیان اینکه در اسلام مفهوم فرهنگی و ارزشی پیشرفت دارای اهمیت می‌باشد گفت: صرف یک تغییر و شکوفایی بار ارزشی ندارد و چه بسا این تبدیل قوه به فعل در مفهوم فرهنگی پیشرفت یک پس رفت باشد.
وی نیاز به فلسفه و عقل را در هر داوری ارزشی پیشرفت لازم دانست و گفت: پیشرفتی که غرب قائل به آن است، فقط بر پایه عقل و فلسفه بوده، اما ما در کنار دستگاه عقل به دستگاه وحیانی نیز معتقدیم.
امام جمعه قم تبیین و توسعه تفکر فلسفی اسلامی را یکی از نیازهای پیشرفت اسلامی دانست و ادامه داد: این تفکر اسلامی امتدادهایی در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی دارد که در الگوی پیشرفت اسلامی پرداختن به مباحث فسلفه الهی ضروری است.
رئیس جامعه‌المصطفی با تاکید بر ضرورت گسترش ابواب فقهی گفت: اگر فقه ما می خواهد به الگو پردازی کمک کند، باید بر اساس تجربه‌های جدید و پرسش‌های نو نیاز امروز ابواب جدیدی مانند تعلیم و تربیت و روابط اجتماعی را برطرف کند از این رو ایجاد ابواب فقهی جدید ضروری است.
رئیس جامعة المصطفی افزود: در فقه ما و در مراجعه به منابع و استخراج احکام درباره حکم کلی خیلی کار شده است؛ اما نگاه موضوع شناسانه بسیار کم است.
حجت الاسلام والمسلمین اعرافی با تأکید بر لزوم توسعه و تعمیق ابعاد اجتهاد و با بیان این که اسلام دینی است که همه ابعاد بشری را پوشش می دهد و اجتهاد در اسلام یک امر عقلی و استدلالی است اظهار داشت: اگر ما بخواهیم به سمت الگوسازی حرکت کنیم، نیاز به اجتهاد دقیق‌تر با تنبه بیشتر داریم و ما هم در حوزه و هم در دانشگاه در زیر ساخت های این نوع اجتهاد، کاستی‌های فراوانی داریم.
رئیس جامعه‌المصطفی پیشرفت در اخلاق را گام مهم دیگری در رسیدن آرمان پیشرفت اسلامی دانست و افزود: متاسفانه اخلاق اسلامی متناسب با گسترش دانش فقه، توسعه پیدا نکرده و ما در بازشناسی فضیلت ها و رذیلت ها کم کار کرده ایم و طبقه بندی اخلاقی ما همچنان از فلسفه و تمدن یونانی متاثر است.
حجت الاسلام والمسلمین اعرافی در پایان بیان داشت: طراحی الگوی اسلامی نیازمند توسعه ابعاد و ساحت های اجتهاد است. فکر می کنم نظام اسلامی و اندیشه های امام و رهبری و ظرفیت های گفتمان انقلاب این صلاحیت را دارد که ما را به سمت کلان پردازی ببرد که اجتهاد را در حوزه های مختلف توسعه دهد.
