سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه»، به مناسبت سوم شعبان سالروز میلاد حضرت سید الشهداء(ع)  20 حدیث از سخنان حکمت آمیز را منتشر می کند.

1- قَالَ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ: فَضْلُ كَافِلِ يَتِيمِ آلِ مُحَمَّدٍ الْمُنْقَطِعِ عَنْ مَوَالِيهِ النَّاشِبِ فِي رُتْبَةِ الْجَهْلِ يُخْرِجُهُ مِنْ جَهْلِهِ وَ يُوضِحُ لَهُ مَا اشْتَبَهَ عَلَيْهِ عَلَى فَضْلِ كَافِلِ يَتِيمٍ يُطْعِمُهُ وَ يَسْقِيهِ كَفَضْلِ الشَّمْسِ عَلَى السُّهَا.

امام حسین عليه السّلام فرمودند: فضيلت كسى كه يتيمى از آل محمّد را- كه از واليانش دور افتاده و گرفتار حيرت جهل شده- كفالت و سرپرستى كرده و از تاريكى جهل بيرون سازد و مشتبهات او را برطرف نمايد، همچون فضيلت خورشيد بر «سها»- كم‏ سوترين ستاره- است. (1)

2 - قالَ عليه السّلام: إِنَّ أجْوَدَالنّاسِ مَنْ أعْطى مَنْ لا يَرْجُوهُ، وَ إنَّ أعْفَى النّاسِ مَنْ عَفى عَنْ قُدْرَةٍ، وَ إنَّ أوْصَلَ النّاسِ مَنْ وَصَلَ مَنْ قَطَعَهُ.(2)

امام حسین علیه السلام فرمود: همانا سخاوتمندترين مردم آن كسى است كه كمك نمايد به كسى كه اميدى به وى نداشته است.

و بخشنده ترين افراد آن شخصى است كه - نسبت به ظلم ديگرى با آن كه توان انتقام دارد - گذشت نمايد.

صله رحم كننده ترين مردم و ديد و بازديد كننده نسبت به خويشان، آن كسى است كه صله رحم نمايد با كسى كه با او قطع رابطه كرده است.

3 - قيلَ: مَا الْفَضْلُ؟ قالَ عَلَيْهِ السَّلامَ: مُلْكُ اللِّسانِ، وَ بَذْلُ الاْحْسانِ، قيلَ: فَمَا النَّقْصُ؟ قالَ: التَّكَلُّفُ لِما لا يُعنيكَ.(3)

از حضرت سیدالشهداء علیه السلام سؤال شد: كرامت و فضيلت در چيست؟. حضرت در پاسخ فرمود: كنترل و در اختيار داشتن زبان و سخاوت داشتن. سؤ ال شد: نقص انسان در چيست؟. فرمود: خود را وا داشتن بر آنچه كه مفيد و سودمند نباشد.

4 - قالَ عليه السّلام: إعْمَلْ عَمَلَ رَجُلٍ يَعْلَمُ أنّه مأخُوذٌ بِالْأجْرامِ، مُجْزىٍ بِالْإحْسانِ.(4)

آن حضرت فرمود: كارها و امور خود را همانند كسى تنظيم كن و انجام ده كه مى داند و مطمئن است كه در صورت خلاف، تحت تعقيب قرار مى گيرد و مجازات خواهد شد؛ و در صورتى كه كارهايش صحيح باشد پاداش خواهد گرفت.

5 - قالَ عليه السّلام: لاتَقُولَنَّ فى أخيكَ الْمُؤمِنِ إذا تَوارى عَنْكَ إلاّ مِثْلَ ماتُحِبُّ أنْ يَقُولَ فيكَ إذا تَوارَيْتَ عَنْهُ.(5)

امام حسین علیه السلام فرمود: سخنى - كه ناراحت كننده باشد - پشت سر دوست و برادر خود مگو، مگر آن كه دوست داشته باشى كه همان سخن پشت سر خودت گفته شود.

6 - قالَ عليه السّلام: يا بُنَىَّ إيّاكَ وَظُلْمَ مَنْ لايَجِدُ عَلَيْكَ ناصِرا إلاّ اللّهَ.(6)

سیدالشهداء علیه السلام فرمود: بپرهيز از ظلم و آزار رساندن نسبت به كسى كه ياورى غير از خداوند متعال نمى يابد.

7 - قالَ عليه السّلام: إنّى لاأرى الْمَوْتَ إلاّ سَعادَة، وَلاَالْحَياةَ مَعَ الظّالِمينَ إلاّ بَرَما.(7)

فرمود: به درستى كه من از مرگ نمى هراسم و آن را جز سعادت نمى بينم؛ و همچنين زندگى با ستمگران و ظالمان را عار و ننگ مى شناسم.

8 - قالَ عليه السّلام: مَنْ لَبِسَ ثَوْبا يُشْهِرُهُ كَساهُ اللّهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ ثَوْبا مِنَ النّارِ.(8)

فرمود: هركس لباس شهرت و انگشت نما بپوشد، خداوند او را در روز قيامت لباسى از آتش خواهد پوشانيد.

در احاديث امام حسن عليه السّلام هم آمده است.

9 - قالَ عليه السّلام: أنَا قَتيلُ الْعَبَرَةِ(9)، لايَذْكُرُنى مُؤْمِنٌ إ لاّ اِسْتَعْبَرَ.(10)

فرمود: من كُشته گريه ها و اشك ها هستم؛ هيچ مؤمنى مرا ياد نمى كند مگر آن كه عبرت گرفته و اشك هايش جارى خواهد شد.

10 - قيلَ لِلْحُسَيْنِ بن علىّ عليه السّلام: مَنْ أعْظَمُ النّاسِ قَدْرا؟ قالَ: مَنْ لَمْ يُبالِ الدُّنْيا فى يَدَيْ مَنْ كانَتْ.(11)

از حضرت سؤ ال شد: با شخصيّت ترين افراد چه كسى است؟. در جواب فرمود: آن كسى است كه اهميّت ندهد كه دنيا در دست چه كسى مى باشد.

11 - قالَ عليه السّلام: مَنْ عَبَدَاللّهَ حَقَّ عِبادَتِهِ، آتاهُ اللّهُ فَوْقَ أمانيهِ وَكِفايَتِهِ.(12)

فرمود: هركس خداوند متعال را با صداقت و خلوص، عبادت و پرستش نمايد؛ خداى متعال او را به بهترين آرزوهايش مى رساند و امور زندگيش را تأمين مى نمايد.

12 - قالَ عليه السّلام: أيُّما إثْنَيْنِ جَرى بَيْنَهُما كَلامٌ، فَطَلِبَ أَحَدُهُما رِضَى الاَخَرِ،كانَ سابِقَهُ إلىَ الْجَنّةِ.(13)

فرمود: چنانچه دو نفر با يكديگر نزاع و اختلاف نمايند و يكى از آن دو نفر، در صلح و آشتى پيشقدم شود، همان شخص سبقت گيرنده، جلوتر از ديگرى به بهشت وارد مى شود.

13 - قالَ عليه السّلام: وَاعْلَمُوا إنَّ حَوائِجَ النّاسِ إلَيْكُمْ مِنْ نِعَمِ اللّه عَلَيْكُمْ، فَلا تَميلُوا النِّعَمَ فَتَحَوَّلَ نَقِما.(14)

فرمود: توجّه داشته باشيد كه احتياج و مراجعه مردم به شما از نعمت هاى الهى است، پس نسبت به نعمت ها روى، بر نگردانيد؛ وگرنه به نقمت و بلا گرفتار خواهد شد.

14 - قالَ عليه السّلام: يَابْنَ آدَم، اُذْكُرْ مَصْرَعَكَ وَ مَضْجَعَكَ بَيْنَ يَدَى اللّهِ، تَشْهَدُ جَوارِحُكَ عَلَيْكَ يَوْمَ تَزِلُّ فيهِ الْأقْدام .(15)

فرمود: اى فرزند آدم، بياد آور لحظات مرگ و خواب گاه خود را در قبر، همچنين بياد آور كه درپيشگاه خداوند قرار خواهى گرفت و اعضاء و جوارحت بر عليه تو شهادت خواهند داد، در آن روزى كه قدم ها لرزان و لغزان مى باشد.

15 - قالَ عليه السّلام: مُجالَسَةُ أهْلِ الدِّناءَةِ شَرُّ، وَ مُجالَسَةُ أهْلِ الْفِسْقِ ريبَةٌ.(16)

فرمود: همنشينى با اشخاص پست و رذل سبب شرّ خواهد گشت؛ و همنشينى و مجالست با معصيت كاران موجب شكّ و بدبينى خواهد شد.

16 - قالَ عليه السّلام: إنَّ اللّهَ خَلَقَ الدُّنْيا لِلْبَلاءِ، وَ خَلَقَ أهْلَها لِلْفَناءِ.(17)

فرمود: به درستى كه خداوند متعال دنيا - و اموال آن - را براى آزمايش افراد آفريده است؛ و همچنين موجودات دنيا را جهت فناء - و انتقال از اين دنيا به جهانى ديگر - آفريده است.

17 - قالَ عليه السّلام: لايَأمَنُ يوم الْقِيامَةِ إلاّ مَنْ قَدْ خافَ اللّهَ فى الدُّنْيا.(18)

فرمود: كسى در روز قيامت از شدائد و احوال آن در امان نمى باشد، مگر آن كه در دنيا از خداوند متعال ترس داشته باشد - و اهل گناه و معصيت نگردد -.

18 - قالَ عليه السّلام: لِكُلِّ داءٍ دَواءٌ، وَ دَواءُ الذُّنُوبِ الا سْتِغْفارِ.(19)

فرمود: براى هر غم و دردى درمان و دوائى است و جبران و درمان گناه، طلب مغفرت و آمرزش از درگاه خداوند مى باشد.

19- قالَ عليه السّلام: مَنْ قَرَءَ آيَةً مِنْ كِتابِ اللّه عَزَّ وَ جَلَّ فى صَلاتِهِ قائِما، يُكْتَبُ لَهُ بِكُلِّ حَرْفٍ مِأةُ حَسَنَة .(20)

فرمود: هركس آيه اى از قرآن را در نمازش تلاوت نمايد، خداوند متعال در مقابل هر حرفى از آن يكصد حسنه در نامه اعمالش ثبت مى نمايد.

20 - قالَ عليه السّلام: مَنْ نَفَّسَ كُرْبَةَ مُؤْمِنٍ، فَرَّجَ اللّهُ عَنْهُ كَرْبَ الدُّنْيا والْآخِرَةِ.(21)

فرمود: هركس گره اى از مشكلات مؤمنى باز كند و مشكلش را برطرف نمايد، خداوند متعال مشكلات دنيا و آخرت او را اصلاح مى نمايد.

پاورقی:

(1)- الإحتجاج على أهل اللجاج، ج‏1، ص: 16

 (2) - نهج الشّهادة : ص 39، بحارالا نوار: ج 75، ص 121، ح 4.

(3) - مستدرك الوسائل : ج 9، ص 24، ح 10099 به نقل از مجموعه شهيد.

(4) - بحارالا نوار: ج 2، ص 130، ح 15 و ج 75، ص 127، ح 10.

 (5) - بحالا نوار: ج 75، ص 127، ح 10.

(6) - وسائل الشّيعة : ج 11، ص 339، بحارالا نوار: ج 46، ص 153، ح 16.

(7) - بحار الا نوار: ج 44، ص 192، ضمن ح 4، و ص 381، ضمن ح 2.

(8) - وسائل الشّيعة : ج 5، ص 25، كافى : ج 6، ص 445، ح 4.

(9) - عِبْرَة به معناى اعتبار و عبرت گرفتن است.عَبْرَة به معناى گريان و جريان اشگ مى باشد. مجمع البحرين : ج 1، ص 111، (عبر).

(10) - اءمالى شيخ صدوق : ص 118، بحارالا نوار: ج 44، ص 284، ح 19.

(11) - تنبيه الخواطر، معروف به مجموعة ورّام : ص 348، س 11.

(12) - تنبيه الخواطر: ص 427، س 14، بحارالا نوار: ج 68، ص 183، ح 44.

(13) - محجّة البيضاء: ج 4، ص 228.

(14) - نهج الشّهادة : ص 38.

(15) - نهج لشّهادة : ص 59.

(16) - نهج الشّهادة : ص 47، بحارالا نوار: ج 78، ص 122، ح 5.

(17) - نهج الشّهادة : ص 196.

(18) - بلاغة الحسين عليه السّلام : ص 285، بحار الا نوار: ج 44، ص 192، ح 5.

(19) - وسائلالشّيعة : ج 16، ص 65، ح 20993، كافى : ج 2، ص 439، ح 8.

(20) - اصول كافى : ج 2، ص 611، بحارالا نوار: ج 89، ص 200، ح 17.

(21) - مستدرك الوسائل : ج 12، ص 416، ح 13، بحارالا نوار: ج 75، ص 121، ح 4.

منبع: چهل داستان و چهل حديث از امام حسين عليه السّلام- عبداللّه صالحى