خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، به مناسبت ایام رحلت بنیان گذار کبیر انقلاب اسلامی در گفت و گو با آیت الله سید احمد خاتمی «راز محبوبیت امام (ره)»، «هدف از تشکیل نهاد خبرگان رهبری»، «منشا فلسفه استکبارستیزی امام خمینی(ره)» و «تشریح دلایل فراگیری شعار مرگ بر آمریکا» را به بحث نشسته است.

*امام خمینی(ره) از شخصیت هایی سیاسی و دینی کم نظیری بودند که از محبوبیت بالایی برخوردار هستند؛ راز محبوبیت بنیان گذار کبیر انقلاب اسلامی چه بود؟

این واقعیتی است که امام(ره) از چهره های محبوب نیم قرن است؛ از چهره های محبوبی که روز به روز در زمان حیات و بعد از ارتحال ایشان بر محبوبیت حضرت امام(ره) افزوده شد.

حتی بعد از پذیرش قطعنامه، برخی فکر می کردند محبوبیت امام(ره) کاسته شد، اما این گونه نبود و با پذیرش قطعنامه نیز محبوبیت ایشان افزایش یافت.

بنیان گذار کبیر انقلاب اسلامی هنگامی که به کشور تشریف آوردند در تهران بیش از 9 میلیون نفر از ایشان استقبال کردند و پس از آن که دعوت حق را لبیک گفتند بیش از  .1 میلیون نفر ایشان را بدرقه کردند؛ هم آن استقبال و هم این بدرقه ریشه ای درونی داشت و کار تبلیغات رسانه ای نبود و این از ویژگی های بدون تردید امام(ره) است.

امام خمینی(ره) محبوبیت الهی داشت نه محبوبیت ساختگی که ماحصل کار افراد و رسانه ها باشد.

قرآن کریم در آیه 96 سوره مریم این محبوبیت را چنین بیان می کند «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا»؛ تفسیر و معنای آیه این است« آنان که ایمان و عمل صالح دارند خداوند آن ها را محبوب دل ها قرار می دهد»؛ بر این اساس محبتی را که خداوند زمینه ساز آن باشد، ماندگار خواهد بود.

پایه این محبوبیت خدایی دو عنصر ایمان و عمل صالح است که امام راحل این دو را به خوبی داشت؛ ایشان به معنای دقیق کلمه خداباور و با تمام وجود «آمن بربه» بودند و در عرصه عمل صالح، چه عملی صالح تر از تشکیل نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران که در متن آن گلستان اعمال صالح رویید، لذا راز محبوبیت امام(ره) را باید در همین عنصر مشاهده کرد.

*هدف از تشکیل خبرگان رهبری بعد از پیروزی انقلاب اسلامی چه بود؟ 

خبرگان رهبری، نهادی که در قانون اساسی آمده و اصولی را به خود اختصاص داده است؛ خبرگان قانون اساسی به ابتکار امام راحل شکل گرفت؛ ابتدا سخن از مجلس موسسان بود، حتی در کلمات امام(ره) قبل از پیروزی انقلاب نیز این لفظ آمده بود سپس این عنوان تبدیل به مجلس خبرگان شد و تحلیل درستی هم همراه این تغییر بود.

مجلس خبرگان رهبری در قانون اساسی قرار داده شد که رهبر نظام اسلامی با واسطه خبرگان، منتخب ملت باشد؛ به عبارت دیگر تمام مسئولان عالی نظام اسلامی با واسطه یا بی واسطه منتخب مردم هستند.

* از نظر حضرتعالی منشاء مفهوم مردم سالاری دینی چیست؟ 

چارچوبی که استخوان بندی اصلی نظام را تشکیل می دهد، اسلام می باشد در اصل چهارم قانون اساسی نیز تدوین شده؛ در این چارچوب، مردم حاکم بر سرنوشت خویش هستند و این مفهوم مردم سالاری دینی است.

به تعبیر رهبری این ترکیب، اتحادی است نه انضمامی و به همین دلیل اسلام و مردم را از این نظام نمی توان جدا کرد.

بنابراین قانون کشور ما مطابق اسلام و مکتب اهل بیت(ع) بوده و مردم در این چارچوب سرنوشت سیاسی خود را رقم می زنند.

*استکبار ستیزی یکی از محوری ترین مفاهیم موجود در اندیشه و گفتمان امام خمینی(ره) است که همواره در قول و افعال ایشان آشکار بود؛ فلسفه استکبار ستیزی بنیان گذار کبیر انقلاب اسلامی از چه موضوعی  منشا می گرفت؟     

استکبار ستیزی امام راحل(ره) ریشه در برداشت صحیح ایشان از قرآن و روایات عترت دارد؛ قرآن کریم در آیه 36 سوره نحل می فرماید «وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولًا أَنِ اعْبُدُواْ اللّهَ وَاجْتَنِبُواْ الطَّاغُوتَ»؛ مفهوم آیه این است که «ما در هر امتى رسولى فرستاديم كه خداى يكتا را بپرستيد، و از طاغوت اجتناب كنيد».

از این آیه برداشت می شود طاغوت نماد استکبار است؛ طاغوت کسی است که سرکشی فراوان داشته و مستکبران عالم و در عصر ما آمریکا مصداق این عنوان (طاغوت) است.

استکبارستیزی ریشه در متن دین دارد؛ «َلا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ» که برترین اذکار بوده و محتوای استکبارستیزی را در قالب نفی «استکبار» و اثبات «الله» دارد.

* شعار «مرگ بر آمریکا» نیز بر اساس فلسفه استکبارستیزی مطرح شد؟ 

امام خمینی(ره) بر اساس مبنای استکبارستیزی که ریشه ای درونی دارد، با شاه و آمریکا مبارزه کرد؛ مبنای ایشان این بود که آمریکا شیطان بزرگ بوده، بر همین اساس نفرت از آمریکا را در دل ها نشاند و شعار تبری از آمریکا در قالب «مرگ بر آمریکا» فراگیر شد.

*برخی معتقد هستند چرا همچنان پس از گذشت بیش از 36 سال از پیروزی انقلاب اسلامی شعار «مرگ بر آمریکا» عنوان می شود؟  

ما نیز از آن ها که برای حذف این شعار در جامعه اسلامی ما روز شماری می کنند، این پرسش را مطرح می کنیم که آیا شیطنت و شرارت های شما از آغاز انقلاب تا به امروز کمتر شده یا روز به روز بیشتر شده است؟

این واقعیت انکارناپذیری است که پایه ثابت هر توطئه ای در جهان اسلام آمریکا است؛ اگر آن روز امام راحل(ره) فرمود آمریکا شیطان بزرگ است، امروز آمریکا شیطانی بزرگ تر شده است.

البته این واقعیت را هم نمی توان نادیده گرفت میزان تاثیر این شیطان به علت آگاهی ملت ها از آغاز انقلاب کمتر شده و این به برکت تاثیر انقلاب اسلامی در جهان می باشد.

گفت وگو: محمدمهدی عنایت پور