به گزارش خبرگزاری«حوزه»، حجت الاسلام والمسلمین اعرافی امروز در مراسم آغاز سال تحصیلی95-94 مجتمع آموزش عالی فقه ، ضمن تسلیت ایام سوگواری شهادت پنجمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت امام محمد باقر(علیه السلام) و تبریک فرارسیدن سال تحصیلی جدید، تصریح کرد: علم حقیقت الهی و نورانی است و در این باب، مکاتب و نظریات گوناگونی وجود دارد.
وی با تأکید بر این که بر اساس آموزههای قرآنی، علم باید مدیریت و مهندسی شود، ابراز داشت: دستگاه ذهن و قوه عاقله که کار فهم و شناخت را بر عهده دارد، باید با شناخت برتر و در پرتو تعالیم وحی هدایت شود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه سخنان خود به برخی از شاخصهای اسلامی علم، اشاره نمود و اظهار داشت: علم فیض قدسی بوده، از عالم غیب افاضه شده است. این مهم در میان نعمتهای الهی از جایگاه رفیعی برخوردار است.
سخنران این مراسم به فرازهایی از دعای عرفه، سید و سالار شهید امام حسین(علیه السلام) اشاره نمود و خاطرنشان کرد: ابا عبدالله الحسین(علیه السلام)، در این دعا، گوشهای از نعمتهای الهی را به خوبی متذکر شده است.
امام جمعه قم با بیان این که علم نورانیت دارد، یادآور شد: هرجا علم بسط یافته و دانش نشر پیدا کند، آنجا ارتقاء خواهد یافت.
* خداوند متعال تنها معلم انسان
رئیس جامعة المصطفی با بیان این که مبدأ علوم، دانشها و معلم حقیقی خداوند متعال است، افزود: انسان در هر لحظهای که شناخت و معرفتی مییابد، باید توجه داشته باشد که معلم حقیقی خداوند متعال است و دیگران و تلاش آدمی نیز، تنها فراهم کننده، زمینههای کسب علوم است.
امام جمعه قم ضمن بیان آیاتی از کلام الله، با اشاره به این که قرآن کریم در مواضع مختلف، به خداوند نسبت معلمیّت داده و منشاء تمام علوم را خداوند متعال ذکر میکند، تصریح کرد: تمام شاگردان عالم، باید در پیشگاه آن معلم بزرگ و حقیقی زانوی ادب زنند، شکرگزار درگاه ایزد منان باشند.
وی با تأکید بر این که علی رغم کاشفیّت حقایق، علم آدمی محدود است، ابراز داشت: هرچقدر در شناخت عالم تکوین و تشریع به بالاترین قلههای علمی و مرزهای دانش پیش رویم، اذعان بر ناتوانی انسان در برابر ذات اقدس الهی بیشتر و محکمتر خواهد شد.
* شناخت اسلام، بالاترین شناختهاست
حجت الاسلام والمسلمین اعرافی شناخت اسلام را بالاترین شناختها عنوان کرد و ابراز داشت: علم انسان در برابر حقایق عالم، بسیار محدود و ناچیز است. علی رغم درک عالم ماده توسط آدمی، انسان هنوز با مجهولات فراوانی در این دنیا مواجه است. در حالی که عالم مادی در برابر آسمانها و جهان غیب و معنی بسیار ناچیز است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان این که علم آدمی از لحاظ مبدأ، آغازی دارد، اظهار داشت: علم انسان در برابر حقایق بی نهایت محدود بوده، ضمن آغاز، انتهایی دارد.
وی در ادامه سخنان خود به برخی از ویژگیها و سلسله مراتب عالم دین، اشاره نمود و خاطرنشان کرد: هیچگاه انسان نباید خود را در قلّه تصور نمایند، هر یک از توجّهات اخلاقی و معرفتی، انسان را به عالمی متواضع، فروتن و تلاشگر تبدیل میکند.
* علم و دریافت فیوضات الهی حدی ندارد
رئیس جامعة المصطفی با تأکید بر این که علم و دریافت فیوضات الهی حدی ندارد، یادآور شد: هیچ گاه نباید خود را نسبت به فراگیری علوم اغنا بدانیم، انسان باید در مسیر کسب علم و دانش، فیوضات الهی، مجاهدانه تلاش نماید.
وی با اشاره به این که علم از نظام موضوعی اولویتداری برخوردار است، اظهار داشت: نظامی اولویتدار بر دانشها حاکم است؛ لذا باید مسیر علم و دانش آدمی، با توجه به اولویتها و ملاحظه شرایط، نیازها و ضرورتها انتخاب شود.
حجت الاسلام والمسلمین اعرافی با تأکید بر این که تنها درجه قابل اعتماد علم، باید مورد توجه اندیشمندان قرار گیرد، اظهار داشت: علم شامل ظنون و تخمینهایی است و از دیدگاه اسلام، آدمی باید دانش خود را بر پایه علوم استوار قرار داده، مراقب دام علمنماها باشد.
* نسبیت گرایی معضل جوامع بشری
رئیس جامعة المصطفی موج نسبیتگرایی را خطرناکترین موج تهدید کننده بنیادهای معرفتی و فکری دنیا عنوان کرد و ابراز داشت: در دهههای اخیر امواج نسبیتگرایی و تفکرات متزلزل کننده مبانی اعتقادی، اندیشه بسیاری از مسلمانان را هدف گرفته است.
وی توجه به علوم سست را مهمترین عوامل نسبیتگرایی غربی در عصر جدید دانست و خاطرنشان کرد: نسبیتگرایی از پر خطرترین اندیشههایی است که در بستر تمدن جدید با هزار رنگ و لعاب بازسازی شده است. این اندیشه انحرافی، در صدد گرفتن هویت اسلامی و دینی بوده، متزلزل نمودن آموزههای دینی در جوامع متدین را هدف گیری کرده است.
امام جمعه قم ضمن تأکید بر این که حوزههای علمیه، باید پایگاه فکری و اندیشهای جوامع بشری باشند، اذعان داشت: تفکر عقلی و فلسفی که بتواند در برابر سؤالات پیچیده عصر جدید مقاومت کند، لازمه حوزههای امروزی است.
وی با تأکید بر این که بر اساس آموزههای الهی، علیرغم نورانیتی که علم دارد، هواهای نفسانی، وسوسههای شیطانی و موجهای اهریمی که از شهوت و غضب انسان بر میخیزد میتواند آن را مخدوش نماید، اظهار داشت: ورود موجهای اهریمنی در عرصه علم، انسان را عامل به عکس معلومات خود، تبدیل مینماید.
* خطرناکترین علم
حجت الاسلام والمسلمین اعرافی افزود: اگر کسی در حصارها و محدودیتهای علم قرار گیرد، علم او همراه با عجب، غرور و خودپسندی شده، تواضع از وجود انسان رخت بر میبنند و شخص را زمینگیر میکند. چنین علمی اگر در حوزه معارف الهی ورود پیدا کند، خطرناکتر نیز خواهد شد.
وی با بیان این که اخلاق از جایگاهی بسیار مهم در عرصه کسب علوم برخوردار است، تصریح کرد: علمای دین، همچون نیروگاههای اتمی هستند؛ اگر به حصارها و محدودیتهای معرفتی و اخلاقی توجه نکنند، شعاع وسیعی را آلوده و فاسد خواهند کرد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به این که جهان امروز نیازمند عالمانی قوی و مجهز به نگاه اخلاقی است، اظهار داشت: نگرش ورود به حوزههای علمیه به منظور ترویج علوم مبرا از آسیبها، حوزه را به سمت تعالی سوق میدهد.
* نگاه متفاوت جهان به روحانیت و حوزهها
وی با تأکید بر این که روحانیت و حوزههای علمیه از جایگاهی متفاوت نسبت به دورههای قبل برخوردار هستند، خاطرنشان کرد: با توجه به برخاستگی انقلاب بزرگ اسلامی از متن حوزههای علمیه، این مجموعه در محور و کانون تحولات سیاسی قرار گرفته است.
امام جمعه قم یادآور شد: در عصر کنونی نگاهی متفاوت به روحانیت و حوزههای علمیه وجود دارد و دوست، دشمن، رقیب و ... تمام فعالیتهای حوزه را رصد نموده، مورد بحث و بررسی قرار میدهد.
* آسیبهای پیش روی حوزه
رئیس جامعة المصطفی در بخش دیگری از سخنان خود به برخی از آسیبهای پیش روی حوزههای علمیه اشاره نمود و اظهار داشت: نگاه خشک اخباریگری، مقدسمآبی و متحجرانه که به اسلام بدون نگاه عقلی و اجتهای عمیق مینگرد، نخستین آسیب است.
وی نگاههای خشک و مقدس مأبانه را ریشه فجایع تحمیلی بر جهان اسلام ذکر کرد و ابراز داشت: مقام معظم رهبری در تعبیری نگاه هایی را که از عمق فلسفی، عقلی و اجتهای بخوردار نیست، به عنوان تسنن آمریکایی و تشیع انگلیسی یاد میکنند.
* انتقاد از سطحینگری و عدم توجه به تفکرات جامع نگرانه
حجت الاسلام والمسلمین اعرافی ضمن انتقاد از سطحی نگری به مسائل ولایی و عدم توجه به تفکرات راهبردی و جامع نگرانه در دنیای اسلام، ابراز داشت: طلاب باید بنیاد فکری خود را در برابر امواج ظاهرگرایی و اخباریگری استوار نموده، حقایق الهی را روشنگری نمایند.
امام جمعه قم با بیان این که جریان داعش، طالبان و القاعده به منظور مقابله با اندیشههای انقلاب اسلامی پایهریزی شده است، خاطرنشان کرد: حوزههای علمیه باید همچنان اندیشه شیعه را در مسیر درست اجتهادی، عقلی، جامعنگرانه و راهبردی حفظ نماید.
وی حرکت به سمت روشنفکرزدگی و اندیشههای لیبرالیستی و سکولاریستی را از دیگر آسیبهای پیش روی مراکز و مؤسسات دینی ذکر کرد و یادآور شد: متأسفانه برخی از افراد تحت تأثیر نظریات چند فیلسوف، عمق فکری خود را از دست داده، به سوی اندیشههای لیبرالیستی، سکولاریستی و نسبیتگرایی سوق پیدا میکنند.
رئیس جامعة المصطفی ضمن تأکید بر شناخت و توجه هرچه بیشتر به مخاطرات عرصههای مختلف زندگی، ابراز داشت: دنیا زدگی و راحت طلبی یکی دیگر از آسیبهای حوزههای علمیه به شمار میرود. عالم دین، باید قیام به وظایف نماید و این قیام نیازمند فداکاری و تزکیه است،
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر این که باید تمام وجود خود را به منظور اعتلای آموزههای الهی در سراسر گیتی، در طبق اخلاص قرار دهیم، تصریح کرد: انسان باید از جنازه شیطانی خود عبور نماید.
* تاکید بر تعمیق ارتباط میان روحانیت و جامعه
وی با بیان این که بنیان اصلی روحانیت بر ارتباط و تعمیق روابط با جوامع انسانی پایهریزی شده است، افزود: تجمل و رفاه زدگی، اتصال با مردم را کمرنگ میکند.
حجت الاسلام والمسلمین اعرافی در پایان سخنان خود، ضمن تأکید بر پایهریزی عرصههای جدید فقهی، خاطرنشان کرد: دین مبین اسلام در بسترهای زیادی حرف برای گفتن دارد؛ باید با راهاندازی رشتههای متنوع فقه تخصصی، دکترین فقهی قابل توجهی را به منظور پاسخگویی به نیازهای جوامع بشری تربیت نماییم.