سلیمان باغو از بورکینافاسو و صدیق سانوغو اهل ساحل عاج از کارشناسان آفریقایی در گفت‌وگو با سرویس بین الملل خبرگزاری «حوزه» به بیان مهمترین مشکلات و چالش های کشورهایشان و معرفی راه حل های برون رفت از چالش های جهان اسلام پرداختند.

گفتگو با سلیمان باغو از بورکینافاسو

لطفا در ابتدا خود را معرفی کنید و در خصوص بافت فرهنگی جمعیتی و دینی کشورتان توضیح دهید؟

من سلیمان باغو از بورکینافاسو هستم در رشته علوم قرآن و حدیث در مقطع کارشناسی ارشد تحصیل می کنم و بیشتر از یک سال است که در ایران زندگی می کنم. کشور بورکینافاسو در غرب آفریقا واقع شده و 18 میلیون جمعیت دارد که 70 درصد آنها مسلمان هستند و بقیه پیرو ادیان دیگرند.

بورکینافاسو 70 در صد مسلمان دارد که اکثرا اهل سنت و  مالکی اند و شیعیان کمتر از یک میلیون جمعیت دارند و در حال حاضر فعالیت وهابی ها و سلفی گری ها در کشورما زیاد شده، اما مردم از لحاظ ظاهری اگر چه مالکی اند، ولی از لحاظ فکری با اهل بیت(ع) و شیعیان نزدیکترند.

فعالیت وهابیت در کشور شما چگونه است و چه کسانی از آن حمایت می کنند؟

عربستان، قطر و کویت از ترویج وهابیت در بورکینافاسو دفاع می کنند و کمک مالی می دهند همچنین مساجد و مدارس تاسیس می کنند، مدیران وهابیت در کشور مدارسی را برای جوان ها می سازند و هرساله آنها  را به عربستان می برند و به آنها وهابیت را آموزش می دهند و پس از بازگشت آن جوان ها  اساتید این مدارس می شوند.

آیا فعالیت وهابیت در تمام مداس بورکینافاسو انجام می شود؟

در کشور من  دونوع مدرسه وجود دارد؛ مدارس حکومتی که  هیچ وقت وهابیت نمی تواند در آن فعالیت کند، اما مدارس دینی که توسط عربستان و قطر ساخته می شوند و شخصی اند، عربستان روی این ها احاطه دارد و بعد از پایان مقطع دبیرستان جوان ها را به عربستان و یا  امارات می برند و جوان ها آنجا 100 درصد وهابی می شوند.

اکثر جوان هایی که به عربستان برای آموزش وهابیت برده می شوند به وعده های کمک مالی به  خانواده هایشان که فقیر هستند جذب وهابیت می شوند و کسانی که از لحاظ مالی شرایط بهتری دارند قبول نمی کنند که به مدارس وهابی بپیوندند.

وهابی ها از سال 1973م از طریق کشورهای همسایه وارد کشور ما شدند و با توجه به فعالیت گسترده شان در کشور به توفیقات زیادی دست پیدا نکردند.

نظام کشور ما لائیک است و هر شهروند می تواند فعالیت خودش را انجام دهد  و شیعیان نیز در اعمال تبلیغی آزادند و می توانند فعالیت خود را ادامه بدهند، اما فعالیت آنها به گستردگی وهابیت در بورکینافاسو نیست.

در ایام محرم و صفر نحوه عزاداری مردم بورکینافاسو چگونه است؟

قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تعداد شیعیان بورکینافاسو کم بود و فرهنگ عاشورا بسیار تحریف شده به مردم معرفی شده بود و در قالب روایت های جعلی می گفتند پیامبر از مکه به مدینه رفتند و دیدند در این روز یعنی عاشورا یهودیان روزه می گیرند و گفتند شب عاشورا روزه بگیرید و خوشحال باشید که روز عاشورا دنیا خلق شده و آدم و جنیان خلق شدند و احادیث جعلی که بنی امیه می ساختند و در بین مردم رواج می دادند و اکثر مردم تابع بودند به غیر از اقلیت شیعیان .

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مردم متوجه حقیقت عاشورا شدند و مجالسی را در هیئت ها مساجد و مراکز برپا کردند و سینه زنی به راه انداختند و امروز سخنرانی انجام می دهند همچنین از اهل تسنن دعوت می کنند تا بیایند و در مجالس امام حسین (ع) بنشینند و گوش دهند البته گستردگی مجالس هنوز مثل ایران و لبنان نیست، اما در نیجیریه عزاداری ها در ماه محرم بیشتر است .

چند سالی است که گروه بوکوحرام در نیجریه فعالیت های خشونت آمیزی علیه مسلمانان دارند. نظر شما درباره این گروه و اهداف آنها چیست؟

 نیجریه فاصله زیادی از بورکینا فاسو ندارد ،بوکوحرام در نیجریه، چاد و کامرون فعالیت دارند و به نظر من با داعش یکی هستند  و یک پرچم دارند و یک فعالیت را انجام می دهند و عربستان از آنها حمایت می کند.

روابط کشور شما با سایر کشورها چگونه است؟

ارتباط دولت با قطر و کشورهای حاشیه خلیج فارس محدود است و روابط ما با آنها گسترده نیست؛ چراکه استعمار نمی گذارد و کشورهای اروپایی بر ما مسلط هستند از لحاظ اقتصادی اکثریت مردم فقیرند اگرچه کشور ما ثروت مند است، اما این ثروت در دست افراد خاص است و منابع خاص در دست کشورهای  استعمارگر است.

در حال حاضر شاهد بحران های منطقه ای در بیشتر کشورهای اسلامی هستیم  به نظر شما مهمترین راه حل برون رفت از بحران های جهان اسلام چیست؟

به نظر من برگزاری همایش های بین المللی با حضور نمایندگانی  از هرکشور اسلامی و تاسیس  تشکل هایی در همین راستا که همه کشورها ی اسلامی در این تشکل درباره وحدت بین گروه های اسلامی صحبت کنند مفید است و به نظر من  وحدت اسلامی راه گشای بحران های جهان اسلام است.

بعد از اتمام تحصیل برای تبلیغ دینی در کشورتان برنامه هایی دارید؟

ما دوست داریم معلم و یا استاد شویم وبرای مردم خود تبلیغ کنیم، اما این کار نیازمند حمایت مالی است. اگر از ما حمایت شود دوست داریم در کشور خودمان به امور تبلیغی و دینی بپردازیم.

آیا مبلغانی از ایران در کشور شما حضور دارند و چه برنامه هایی را اجرا می کنند؟

مبلغان دینی از ایران در کشور ما حضور دارند  و در یک دوره زمانی  4 یا 5 ساله فعالیت تبلیغی می کنند  و همچنین در ایام محرم وصفر جامعه المصطفی مبلغ می فرستد. در واقع کار فرهنگی بدون دخالت در سیاست در کشورما  آزاد است به شرطی که به استعمار و مسائل سایسی کاری نداشته باشند .

تاثیر پیروزی انقلاب اسلامی ایران بر مردم و فرهنگ کشورتان را چطور ارزیابی می کنید؟

در مسائل فرهنگی جمهوری اسلامی ایران زیاد فعالیت داشته و کمک فکری و ایدئولوژی بسیاری انجام داده و در بحث روشنگری درباره فرهنگ عاشورا به کمک  مبلغان دینی تاثیر گذار بوده و مردم نیز از این اقدامات استقبال می کنند و به اهل بیت(ع) نزدیک می شوند. مردم کشورم دوست دارند به اهل بیت (ع) توسل کنند و  زیارت ائمه(ع) بخوانند. به یاد دارم زمانی که بچه بودیم در کشور مغرب که نزدیک بورکینافاسو است گروهی به نام  شریف بودند که همه سید و از نوادگان امام حسن(ع) بودند و از جایگاه ویژه ای در میان مردم برخوردار بوده و هستند و مردم به آنها احترام می گذارند .جمهوری اسلامی ایران می تواند کارهای زیادی از لحاظ فرهنگی و سیاسی در بورکینافاسو انجام دهد تا بیشتر موثر باشد.

گفتگو با صدیق سانوغو اهل ساحل عاج

صدیق سانوغو کارشناس اهل ساحل عاج و تحصیل کرده رشته فقه و حقوق امامیه در خصوص بافت جمعیتی و دینی کشورش گفت: ساحل عاج در غرب آفریقا واقع شده و 23 میلیون جمعیت داردکه حدود  60  درصد مسلمان هستند و بقیه مسیحی اند و جمعیت شیعیان در اقلیت است و حدود 15 درصدند.

در ساحل عاج اهل سنت و شیعیان در کنار هم زندگی می کنند، اما شرایط تبلیغ برای  شیعیان  سخت است؛ چراکه ما مسجد نداریم و مشکل بزرگ ما در ساحل عاج  همین است که محلی برای تبلیغات دینی خود نداریم . به طور مثال لبنانی ها که از 40 سال پیش تاکنون در ساحل عاج مقیم شدند مساجد و مراکزی  دارند. آنها از جنوب لبنان آمدند .

نحوه تبلیغ مبلغان دینی از خارج کشور در ساحل عاج چگونه است؟

 مبلغان شیعه از سوریه، ایران و لبنان به ساحل عاج می آیند جمعیت جامعه المصطفی و مجمع جهانی اهل بیت (ع)در ساحل عاج فعالیت تبلیغی خوبی دارد.

نحوه تبلیغ وهابیت در ساحل عاج چگونه است؟

وهابی ها فعالیت زیادی در ساحل عاج دارند و مساجد و مدارس زیادی می سازند و اخیرا جمعیتی به نام  "کدیس" را که برگرفته از واژه فرانسوی است را تاسیس کردند و اگر چه به نام  تشکل اهل تسنن در ساحل عاج معروف است، اما فعالیت های وهابی انجام می دهد. آنها می خواهند از نام اهل تسنن استفاده کنند تا مردم را جذب کنند حال آنکه در حقیقت وهابی اند .

در این جمعیت شیعیان نماینده ای ندارند و حال آنکه این جمعیت خود را نماینده تمام مسلمانان ساحل عاج می داند آنها به دولت وابسته اند و امامان مساجد و اعیاد اسلامی را مشخص می کنند.

در حال حاضر ساحل عاج مستعمره کدام کشور اروپایی است و چه اقداماتی را انجام می دهد؟

در حال حاضر فرانسه از کشورهای استعمارگر ساحل عاج به شمار می آید و من  سختی هایی را از دوران کودکی از استعمار فرانسه به یاد دارم آنها در کشور ما  و کشورهای افریقایی اقتصاد را در دست گرفتند و نیروهای خود را وارد کشور کردند و فعالیت های مختلفی را در کشور ما اداره می کنند. 

در سال  2010 به دنبال انتخابات ریاست جمهوری فرانسوی ها رییس جمهور قدیم را که با سیاست های آنها سازگار نبود را دستگیر کردند و نگذاشتند حکومت او ادامه پیدا کند.

مردم ساحل عاج چه واکنشی در برابر استعمارگران دارند؟

مردم از حیث فرهنگی و اقتصادی ضعیف هستند و نتوانستند انقلاب تاثیر گذاری علیه استعمارگران داشته باشند حتی زبان رسمی ساحل عاج فرانسه است و در مدارس و بازارها وهمه اداره ها فرانسه صحبت می شود و جوانان نیز از فرهنگ غرب پیروی می کنند. استعمارگران با هر اقدامی که مخالف منافعشان باشد مخالفند به طور مثال رییس پارلمان سال گذشته سفر غیر رسمی به ایران داشت که همین سفر مورد اعتراض اسراییل قرار گرفت؛ چراکه  رابطه فرانسه و اسراییل خوب است و تامین کننده منافع یکدیگرند. سفارت اسراییل در ساحل عاج فعال است و دخالت های  آنها  از طریق فرانسه در ساحل عاج عملی می شود.

به نظر شما مهمترین راه حل برای برون رفت از بحران های کشورهای اسلامی و من جمله کشور خودتان چیست؟

کشورهای اسلامی در حال حاضر با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کنند و  وحدت بینشان حاکم نیست. به نظر من باید بین مسلمان ها جمعیت هایی تشکیل شود و تشکل هایی بین شیعان و اهل سنت  تشکیل شود، در واقع تشکیل ائتلاف امت اسلامی برای کمک به کشورهایی که مشکلات مختلفی  دارند موثر است .

گفت و گو از وجیهه سادات حسینی