به گزارش خبرگزاری «حوزه» از اصفهان، حجت الاسلام والمسلمین محمد قطبی در یادداشتی آورده است: همه در تلاشند خانواده را از تزلزل نجات بخشند؛ چراکه آمارهای طلاق و آسیب های خانواده مخاطراتی ایجاد کرده و نگرانی نسبت به آیندهی خانواده را افزایش داده است.
یکی از بهترین سنت های رایج در اقصی نقاط ایران «سفره ایرانی» است. سفره ایرانی عادت وارهای است که در اشکال مختلف تجلّی پیدا کرده و با کارکردهای متنوعی پیوند عمیق خانوادگی را رقم میزند.
متاسفانه در دهه های اخیر تمرکز فعالیتهای فرهنگی از سنت ها و عادت واره ها به سَمت فعالیتها و رویدادهای فرهنگی متمایل شد و نسبت به سنتها و عادت واره ها غفلت زیادی صورت گرفت. تاجایی که سایه سنگین فعالیت ها و رویدادهای فرهنگی، سنت ها وعادت واره ها را کلا به حاشیه برد و به فراموشی سپرد.
این در حالی است که سنت های عرفی شاهرگ پیوند اجتماعی و خانوادگی محسوب می شوند و نقاط تلاقی تار و پود جامعه را محکم کرده و تقویت می نمایند. رابطه افراد را باخانواده، اقوام، همسایگان و آحاد جامعه روان ساخته و تقویت می نمایند.
سفره ایرانی یکی از این سنتهای عرفی است که سالیان درازی به خانواده ها گرما بخشیده و رونق اصلی خانواده ها محسوب می شود.
برخی نمونه های تجلی این سفره عبارتند از سفره های نذری، سفره میهمانی، سفره افطاری، سفره های مناسبتی از قبیل یلدا، نوروز، سفره زیارت، سفره عقد و عروسی، سفره ولیمه، سفره قربانی، سفره عیادت، سفره عیدی، سفره کفاره، سفره روضه، سفره ایتام نوازی و .....
هرکدام از این موارد از نظر شکل، آرایش سفره، وسایل و مواد داخل سفره، مدعوین، نحوه دعوت، برنامه های پیرامون سفره، نحوه پذیرایی، نحوه تهیه مواد سفره، دعا و آیینهای مرتبط و ..... متفاوت بوده و کارکردهای متنوعی را دنبال می نماید.
کارکردهایی از قبیل صله رحم، اعلان تولد فرزند، ازدواج و تشکیل خانواده، جشن و سرور، گردش و تفریح، زیارت و دیدار زائر، نذر و تعزیت، عبادت و.....
در سفره ایرانی همه اعضاء خانواده درگیر شده و با آن مرتبط می شوند. همه سلائق و علاقه ها را پوشش می دهد و در آن به همه نیازهای انسان توجّه شده است.
بعلاوه این که در زمینه هنر و فرهنگ سفره انداختن و اصول مربوط به آن نیز فعالیت های زیادی صورت گرفته؛ از خلق ایده های نو تا آموزش سفره آرایی، نگاره های سفره های سنتی ( قلمکار و .....)، صنایع دستی و تزیینی سفره، شعر و ادبیات مربوط به سفره و برکت و ارزش آن، ضرب المثل و حکایات و داستان های مرتبط با سفره، آیینها و احکام غذا خوردن و سفره چیدن و میهمانی دادن، احادیث و آیات پیرامون سفره و جایگاه آن، وقف و نذرهای بزرگ پیرامون سفره و میهمانی دادن و سفره انداختن و... .
متاسفانه در دهه های اخیر صرفاً به دلیل این که این گونه مسائل مربوط به گذشتگان است و باید از مظاهر و روشهای مدرن بهره بگیریم، نسبت به سنتهای عرفی وعادت واره های اجتماعی غفلت کردیم و نتیجه آن نیز دامنگیر جامعه شده است.
کافی است نیم نگاهی به تاثیر آداب، آیین ها و برنامه های مربوط به سفره ایرانی بیندازیم تا بر ما اثبات شود که یکی از بهترین راه های تقویت پیوند خانواده، فامیل و جامعه، سفره ایرانی است که می تواند تاثیر شگرفی در تحکیم بنیان های خانواده بگذارد.
برگزاری جشنواره های فرهنگی و هنری و ایجاد رقابت در اموری از قبیل شعر و ادبیات سفره، نقوش و نگاره های سفره، شیوههای سفره آرایی، آیین ها و برنامه های پیرامون سفره، خلاقیت در تزیینات و مواد سفره، خلاقیت در غذا های ایرانی ( غذای اصلی، میان وعده ها، طعم دهنده ها، تنقلات و .....)، صنایع خلاق مرتبط با سفره، اقتصاد سفره و ..... و نیز ترویج این سنتها و عادت واره ها از طریق رسانه ها و محیط های اجتماع مدار می تواند نقش سازندهای در تقویت و تحکیم خانواده ایرانی داشته باشد.
بیایید یک بار دیگر لذت دورهمی ها برای پاک کردن سبزی، هم زدن آش، تزیین آش، توزیع حلوا، کاچی، آش، سمنو، دعای دسته جمعی کنار دیگ و ..... را تجربه کنیم و در کنار سفره های ساده و صمیمی مادر بزرگ بنشینیم و اشعار زیبای حافظ و سعدی را برای یکدیگر بخوانیم، هفت سنگ بازی کنیم، بچه ها دنبال یکدیگر بدوند و مادر بزرگ تخم مرغ رنگی به آنها عیدی بدهد. برای ولیمه فرزندمان سفره بگسترانیم و نان و پنیر و سبزی سفره عقد را به یکدیگر تعارف کنیم، در خانه ی خود افطاری بدهیم و تازه عروس را به میهمانی دعوت کنیم ، کنار سفره حضرت رقیه سلام الله علیها روضه بخوانیم و دعا کنیم، برای ایتام سفره بیندازیم و شادشان کنیم، یک بار دیگر عطر و بوی دستپخت مادر را استشمام کنیم و برای پدر آب بریزیم.
نظر شما