به گزارش خبرنگار خبرگزاری«حوزه»، دکتر علی نقی امیری، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، شب گذشته طی سخنانی در این نشست علمی که به همت انجمن مدیریت اسلامی حوزه علمیه قم در سالن جلسات انجمن های علمی حوزه برگزار شد، با بیان این که در راستای تحول در علوم انسانی و اسلامی سازی این علوم ما باید نگاه جدی و عمیق به آموزه های دینی خود داشته باشیم، اظهار داشت: این مساله هم در بخش های کاربردی و هم بنیادین قابل طرح و بررسی است و البته نظرات و دیدگاه های گوناگونی درباره آن بیان شده است.

وی افزود: اساساً در امر تحول علوم انسانی این که ما چطور با منابع اسلامی برخورد کرده و استنباط یا کشفی کنیم که در عمل کمتر شاهد انفعال باشیم، اهمیت بسزایی دارد و باید طوری باشد که وقتی در خاتمه کار را نگاه می کنیم این طور نباشد که بگویند در زمین دیگران بازی کرده ایم.

این محقق و پژوهشگر علوم انسانی با اشاره به این که الگوی مدیریتی استخراج شده از متن نامه حضرت امیر(ع) مورد توجه در طرح پژوهشی اش بوده است، گفت: ما با چنین دغدغه ای نامه 53 حضرت امیر المومنین(ع) به مالک اشتر را مورد توجه قرار دادیم و در ابتدای امر نیز سوال اصلی این بود که نقطه آغاز در مباحث راجع به مدیریت اسلامی و دینی کجا باید باشد، چه آن که در پرداختن به علوم انسانی، اشراف به نقطه آغاز بسیار کلیدی و مهم است.

وی افزود: سوال دیگر این است که آیا لزوماً باید از تجربه دیگران استفاده کنیم و بعد هم این که اگر پاسخ آری است، اساساً با تجربه دیگران چه برخوردی باید داشته باشیم .

دکتر امیری بیان داشت: یک پیش فرضی بعد از رنسانس وجود داشت که مبنای بسیار از رویکردهای رابطه علم و دین قرار گرفته و آن هم این که علم و دین دو مفهوم جدا و متمایز از هم تلقی می شدند و لذا بسیاری از تحقیقاتی که امروزه صورت گرفته نیز با این پیش فرض همراه بوده است

وی گفت: به اعتقاد بنده نقطه شروع در پژوهش های علوم انسانی باید از خود ما باشد، کما این که مقام معظم رهبری نیز همواره تاکید بر این مساله دارند که باید الگویی فراروی همه ما باشد زیرا بی شک اسلام به عنوان یک نظام کامل نمی تواند نسبت به اداره جامعه ساکت باشد و این اصل مبنای سخن همه ماست

وی اضافه کرد: البته این سخن به معنای نفی استفاده از تجربه دیگران نیست منتهای مراتب ما باید به ابزار ومنطق و مبانی خودمان مجهز شویم و بعد به سراغ تحلیل دیگران برویم؛ این که در آموزه های دینی ما این همه فی المثل تاکید شده انسان به طعام خود توجه کند، امام باقر(ع) در تفسیر این مساله می فرماید که انسان نگاه کند علم خود را از کجا می گیرد.

این استاد دانشگاه گفت: سرچشمه همه کمالات و علوم حضرات معصومین(ع) هستند و ما باید از این منبع لایتناهی بهره لازم را برده و بدون هیچ پیش داوری در محضر ائمه (ع) زانوی تلمذ بزنیم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این که نامه 53 نهج البلاغه ، طولانی ترین نامه حضرت علی (ع) به شمار می رود، اظهار داشت: به راستی ما اگر همین یک منبع را داشتیم و چیز دیگری در اختیار نداشتیم ، 90 درصد در زمینه طرح مدیریت دینی برای ما کفایت می کرد.

امیری با اشاره به این که ارایه الگوی مدیریت دینی بر اساس این نامه هدف اصلی از انجام این پژوهش بوده است، گفت: رویکرد تحلیل محتوا در بررسی نامه مدنظر بوده تا به کشف مدیریت دینی دست یابیم.

وی خاطرنشان کرد: در واقع در این تحقیق تلاش شده که با تحلیل یکی از برجسته ترین ، مهم ترین و بی نظیر ترین متون مدیریتی تاریخ اسلام یعنی فرمان امام علی (ع) به مالک اشتر ، پای سفارش های مظلوم تاریخ نشسته و از ایشان بخواهیم نحوه مدیریت مطلوب را به ما معرفی نمایند.

وی با بیان این که این نامه بر اساس قواعد مفهومی یا ادبی از طرف مولفین و شارحین به بخش ها و فرازهای مختلف تقسیم شده است، گفت: ملاک بررسی فرازها بر اساس شرح نهج البلاغه فیض الاسلام است که بر این منوال متن نامه به 90 فراز تقسیم و شرحی مختصر هم بر هر کدام رفته است.

این محقق و پژوهشگر علوم انسانی یادآور شد: بعد از تبدیل متن نامه به 692 قسمت به تبیین مفاهیم پرداخته و با نظرخواهی از نخبگان حوزوی ودانشگاهی به 500 شاخص مهم از این نامه رسیدیم که در وهله بعد ابتدا به 98 مولفه و سپس 18 مقوله در این نامه دست یافتیم.

وی افزود: این مقولات شامل مواردی چون خداگرایی در امر مدیریت ، قوانین و ضوابط ، مدیریت های گوناگون، ویژگی و وظایف مدیران، ، رفتارهای مدیریتی ، مردم گرایی، مدیریت امور قضایی، انتظامی، اقتصادی ، فرهنگی و غیره می باشد که در یک جمع بندی می توان مجموعه مطالب را جلوه ای از مدیریت دینی تلقی نمود .

دکتر امیری بیان داشت: از دل همین نامه ، 4 کتاب در خصوص الگوی مدیریت دینی، ارکان و ابعاد آن به نگارش درآمد که انشاالله این کتاب ها به زودی به همت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه منتشر می شود.

در ادامه جلسه، حجت الاسلام علی آقا پیروز، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به عنوان ناقد به ایراد سخن پرداخت و گفت: تحقیق و پژوهش دکتر امیری جزو معدود کارهایی است که در خصوص نامه امیرالمومنین(ع) به مالک اشتر انجام شده است که حقیقتاً تلاش ایشان قابل تقدیر و ستایش است.

وی افزود: البته علاوه بر نامه 53 ، نامه 46 نهج البلاغه و برخی نامه های دیگر حضرت نیز وجود دارد که برای عنوان مدیریت دینی در نهج البلاغه می شد از آن استفاده کرد، ضمن آن که حتی از کلمات قصار نیز می توان به خوبی در این باره بهره برد.

عضو انجمن مدیریت اسلامی حوزه خاطرنشان کرد: از سویی دیگر در این پژوهش گفته شده که این نامه فرازمانی و فرامکانی و برای هر سطحی از مدیریت فردی و خانوادگی و اجتماعی قابل توجه است که البته این ادعا قابل تامل است.

وی گفت: محقق محترم در این پروژه پژوهشی متن محور و بر اساس محتوا عمل کرده است که از نقاط قوت آن به شمار می رود که البته ایشان مبنا را از میان ترجمه های نهج البلاغه  به ترجمه فیض الاسلام اختصاص داده و حال آن که در استنباط مفاهیم برخی فرازها یک مقدار ابهام هایی به چشم می خورد که باید در راستای شفاف سازی آن ها اقدام کرد.

 وی بیان داشت: هر چند نگاه تخصصی وجود داشته است اما در مجموع با دقت بهتری می شد به تبیین و تحلیل محتوایی فرازهای نامه مولای متقیان (ع) خطاب به مالک اشتر پرداخت.

حجت الاسلام پیروز ادامه داد: با این حال دکتر امیری تقسیم بندی خوبی در تحقیق داشته اند اما باید دقت بهتری در استفاده از مفاهیم و فرازها صورت می گرفت که به هر حال اثر ارزشمندی است که خدمتی است به ساحت مقدس امیرالمومنان و ترسیم شاخصه های مهم مدیریت اسلامی از نگاه حضرت در کتاب شریف نهج البلاغه.

گفتنی است: در ادامه جلسه تنی چند از اعضای انجمن مدیریت اسلامی به بیان نقطه نظرات و سوالات خویش پرداختند که دکتر امیری به عنوان نظریه دهنده به سوالات و ابهامات علمی اعضا پاسخ گفت.