خبرگزاری«حوزه» مقاله ای از حجت الاسلام والمسلمین محمد حسن نبوی دربارۀ «شیوه های ترغیب مردم» را منتشر می کند.
بار دیگر در آستانه برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان قرار گرفته ایم و آرام آرام تب انتخابات بالا می گیرد.
احزاب، گروه ها و تفكرات مختلف سیاسی برای حضور در این رقابت آماده می شوند و برای دستیابی به اهداف سیاسی - اجتماعی خویش هر كدام شیوه و روش خاص تبلیغاتی در پیش گرفته، در گرم كردن تنور انتخابات سهیم می شوند.
در این گیر و دار، مبلغان دینی به عنوان سربازان امام زمان علیه السلام و پیشگامان حزب خدا و مدافعان ارزش های دینی، به این معركه گام می نهند.
بر همگان روشن است كه اینان در معادلات تبلیغاتی دارای نقش انكارناپذیر بوده، قشر وسیعی از مردم، تفكرات و اظهارات آنان را به عنوان منبعی مطمئن مورد پذیرش قرار می دهند. از این رو حساسیت حضور و موضع گیری مبلّغان دین در این عرصه بیشتر جلوه گر می شود و بایسته است كه با احتیاط، حزم و ژرف نگری، عمل كنند و به اعتماد مردم پاسخی خداپسندانه و در شأن روحانیت ارائه كرده، مسئولیت الهی خویش را در عرصۀ انتخابات به انجام رسانند. دستیابی به این منظور مستلزم توجه به مسائلی حساس و ظریف است كه اكنون در دو بخش «شیوه های ترغیب» و «روش انتخاب اصلح» بیان می گردد.
* شیوه های ترغیب مردم
یكی از مهم ترین برآمدهای سیاسی، بین المللی انتخابات، نمایش حضور و حساسیت مردم نسبت به نظام و انقلاب است. هر چه شركت كنندگان در انتخابات بیشتر و درصد حضور واجدین شرائط افزون تر باشد، علاقه و پشتیبانی مردم از نظام بیشتر جلوه گر می شود و كاهش حضور آنان، از دلسردی و عدم علاقه مردم نسبت به نظام حكایت خواهد كرد؛ از این رو دشمنان همواره در طول سال های پس از انقلاب، هنگام برگزاری انتخابات با استفاده از همه ابزارهای تبلیغاتی خود با بیان های مختلف بر عدم شركت مردم در انتخابات پای فشرده و مزدوران داخلی آنان، همین نغمه های شوم را سروده اند. در مقابل، دلسوزان نظام - از امام راحل (ره) و رهبری معظم انقلاب، شهیدان سرافراز تا دلسوزان فهیم جامعه - با شناخت صحیح بازتاب حضور مردم در انتخابات، همواره بر این حركت سرنوشت ساز تأكید داشته اند.
امروز نیز مبلّغان دینی باید مردم را به حضور فعال تر در انتخابات ترغیب و لحظه ای از این امر مهم و اساسی غفلت نورزند كه آثار شوم آن در دنیا و آخرت دامنگیر خواهد بود. اگر مُبلّغ بخواهد به گونه ای شایسته رسالت الهی خویش را در این زمینه انجام دهد لازم است ابتدا به بازشناسی اقشار مختلف اجتماعی - با توجه به موضوع مورد بحث - پرداخته، سپس برای هر گروه به تناسب جایگاه و نگرش های آنان روش ویژه ای را برای تبلیغ انتخاب كند، سپس فعالیت خود را با رعایت حدودی كه مورد رضایت الهی است، دنبال كند.
در اینجا از باب نمونه به بازشناسی چند گروه اجتماعی و روش ترغیب آنان می پردازیم. بدیهی است مبلّغین محترم در هر منطقه و محلی، با توجه به قشرهای اجتماعی محل فعالیتِ خود می توانند به تناسب، شیوه و روش خاصی را دنبال كنند.
مؤمنین انقلابی
بخش بزرگی از مردم جامعه، افرادی با انگیزه های قوی دینی و انقلابی بوده، در هر موقعیتی كه نظام اسلامی نیاز به حضور داشته؛ اعم از جنگ، پشتیبانی از جنگ، انتخابات و... پای به میدان نهاده، بی دریغ انجام وظیفه كرده اند. مُبلّغ تنها جهت ایجاد انگیزه بیشتر، به بیان تأثیر برگزاری پر شور انتخابات در حفظ و تقویت نظام پرداخته، جایگاه معنوی این حركت را برای آنان مطرح می كند.
مسلمانان ناراضی
گروهی دیگر در جامعه به چشم می خورند كه از نظر مذهبی و انجام مناسك دینی افرادی مقیّداند، لیكن به دلیل وجود برخی از مفاسد اجتماعی، آرام آرام از انقلاب و حساسیت نسبت به حفظ آن، فاصله گرفته اند و گاهی به تصور آنكه باید منتظر ظهور صاحب اصلی برای اصلاح جامعه بود، نسبت به شركت در انتخابات بی انگیزه شده اند.
از آنجا كه این افراد معمولاً دارای انگیزه های دینی هستند، می توان با عمق بخشیدن به آگاهی های آنان، عملكردشان را تصحیح كرد. از این رو بیان مسائل ذیل برای این افراد مناسب به نظر می رسد:
الف) هر فرد با ایمانی همان گونه كه نسبت به مسائل عبادی مكلف است، نسبت به مسائل اجتماعی نیز تكالیفی دارد كه از جمله آنها، وظیفه هدایت انسان های گمراه به راه حق می باشد. همچنین آیات قرآن و روایات معصومین علیهم السلام امر به معروف و نهی از منكر را از وظایف مسلمانان قلمداد كرده اند؛ از این رو در طول تاریخ همه علماء و اندیشمندان شیعه، اهتمام وافر به گسترش صلاح و كاهش فساد داشته و در جهت نشر و گسترش معارف دینی و كاهش گناه و فساد در جامعه پیشگام بوده اند.
ب) آیا عدم شركت افراد با ایمان در انتخابات، فساد را كاهش می دهد؟ و یا عرصه را برای حضور و حاكمیت افراد بی تعهد و وابسته به بیگانگان باز می گذارد؟ در نتیجه مفاسد و منكرات افزون تر و بدین وسیله معروف، منكر و منكر، معروف می گردد؟ و آیا اگر چنین اتفاقی رخ دهد، گناه این امر بر دوش آن كسانی نیست كه با عدم حضور در انتخابات، زمینه رشد فساد و تباهی را فراهم ساخته اند؟
ج) بر فرض بی اعتنائی به انتخابات و تضعیف نظام، آیا نظام دیگری كه جایگزین می شود، نظامی خواهد بود كه همه مفاسد را از بین خواهد برد و یا آنكه موجب سلطه و حاكمیت كفار و گسترش فساد می گردد؟
د) آیا به طور كلی در این گردونه هستی، دستیابی به جامعه ای بدون فساد امكان پذیر است؟ مگر فساد در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله و امیرالمؤمنین علیه السلام به طور كلی نابود گشته بود و یا در زمان حكومت امام زمان علیه السلام همه انسان ها مجبور به صلاح می شوند؟ هرگز چنین نخواهد بود؛ بلكه حكومت صالح سعی در ترویج صلاح و كاستن از فساد دارد و این امر به معنای محو كامل فساد نخواهد بود.
ما می توانیم با شركت در انتخابات، انسان هائی را به حاكمیت برسانیم كه در جهت ترویج صلاح و مبارزه با فساد اهتمام و جدیت داشته باشند.
ناراضیان اقتصادی
گروهی به دلیل مسائلی مانند مشكلات اقتصادی، نابسامانی های نظام اداری، مفاسد سیستم های اجرائی، یا پرداخت مالیات و... نسبت به انقلاب و سرنوشت آن به بی تفاوت گشته، علاقه به حضور در انتخابات نشان نمی دهند. برخی از این افراد دارای انگیزه های مادی نیرومندی هستند و تصور می كنند كه می توان نظامی به وجود آورد كه از مردم هیچگونه مالیاتی دریافت نكرده، به آنان پولی هم از ناكجاآباد پرداخت كرد.
جهت رشد فكری این افراد، بهتر است روحانیون محترم به مسائل ذیل توجه داشته باشند:
الف) مبلّغ به هیچ وجه از عملكرد سیستم های مالیاتی و یا شهرداری ها و... دفاع نكند و امكان خطا و بی عدالتی را بپذیرد.
ب) این مطلب را به مخاطبان بفهماند كه هیچ كشوری بدون مالیات و دریافت پول از مردم نمی تواند ادامه یابد، خصوصاً با توجه به نظام های پیچیده اداری و انتظارات گسترده و به حق مردم از حكومت ها.
نتیجه آنكه، هر حكومتی ایجاد شود، بالاخره پرداخت مالیات گریزناپذیر است؛ حال اگر این حكومت طرفدار صلاح باشد، بهتر از حكومتی است كه مالیات را دریافت و در جهت ترویج ناپاكی ها بكوشد.
ناراضیان بی بند و بار
برخی به دلیل طرفداری از هرزگی و لجام گسیختگی، از عملكردهای ارزشی نظام ناراضی و آرزوی زندگی با هنجارهای غربی را در دل می پرورانند. این طیف در بین جوانان بیشتر دیده می شوند و بسیاری از عربده كشان طرفدار آزادی، از این دسته اند و سردمداران سیاست باز این دسته، با دامن زدن به احساسات بی منطق این گروه، برای جلب آرای آنان و ایجاد وجاهت سیاسی برای خود به توجیه، تئوریزه كردن و جهانی جلوه دادن این انتظارات می پردازند.
مبلّغین محترم می توانند برای هدایت این افراد، از راه های گوناگونی استفاده كنند كه در ذیل به نكاتی اشاره می شود:
الف) از آنجا كه این افراد غالباً از جهت ایمانی ضعیف اند، باید به تحكیم بنیان های ایمانی آنان پرداخته، از سویی الطاف الهی را برای آنان برشمرد تا مهر خداوند در دل آنان جای گیرد و از سوی دیگر، آنان را از عواقب شوم دنیوی و اخروی این رفتار بیم داد.
ب) معضلات، آسیب ها و مشكلات اجتماعی - فرهنگی غرب را برای آنان بازگو كرد.
ج) زیبایی های فراوانی را كه جوامع اسلامی - به دلیل پایبندی به ارزش ها - دارند، برای آنان تبیین نمود.
د) تبعات پذیرش زشتی ها و پلیدی های غربی و تأثیر آن بر خانواده، فرزندان و همه بافت های اجتماعی را برای آنان تحلیل كرد.
شاید بسیاری ندانند كه زشتی های فرهنگ غرب از كودكی تا پس از مرگ گریبانگیر آدمی می گردد. كودكان، نوجوانان و جوانان را در لجن زار فساد غوطه ور می سازد، خانواده ها را تباه می كند، و صله رحم به پراكندگی و بیگانگی تبدیل می شود. وفاداری مرد به زن و زن به شوهر، به بی وفائی، جدائی و بلا تكلیف گزاردن فرزند منجر می شود؛ ناامنی، دزدی، آدم ربائی، و كشتن انسان ها و جرم و جنایت افزایش می یابد؛ ناامیدی و خودكشی دامنگیر می شود؛ زندگی های تنها و سرد و همنشینی و هم زیستی با سگ و گربه را به جای شب نشینی های محبت آمیز انسانی می نشاند؛ پیران را به آسایشگاه سالمندان برای لحظه شماری زمان مرگ می فرستد و پس از مرگ هم اعضاء پیش فروش شده آدمی را در قبال مالی اندك به تاراج می گذارد.
انفاق، گذشت، ایثار، احسان، دستگیری از درماندگان و صفای شاد بودن با خشنودی دیگران، جای خود را به آز، طمع و پول پرستی می دهد و ریاست جویی، تفرعن و كاخ سازی بر ویرانه كوخ های تهیدستان ارزش می شود.
مبلّغان محترم می توانند در سخنرانی های عمومی، با طرح اشكالاتی كه در ذهن برخی از مخاطبان است و پاسخ متین به آنها، بستر حضور فعال تر مردم در انتخابات را فراهم سازند و در نشست های خصوصی در صورت طرح اشكال از طرف مردم، خیلی دلسوزانه و مستدل، آنان را راهنمائی كنند.
* روش انتخاب اصلح
جهت كمك به مردم، در انتخاب نیروهای صالح، مُبلّغ باید مسائلی را مورد توجه قرار دهد كه رعایت آن لازم و ضروری به نظر می رسد:
پرهیز از جناح بندی
در ترغیب مردم به حضور در انتخابات، روحانیون دارای تأثیری جدی و سرنوشت سازاند؛ از این رو تأكید بر شركت در انتخابات كاری بس ارزشمند و ستودنی است، لیكن بهتر است به هیچ وجه این حركت خداپسندانه رنگ جناحی و طرفداری بی منطق از گروهی خاص و دشمنی با گروهی دیگر به خود نگیرد.
اجتناب از تبلیغ برای اشخاص
دفاع و حمایت از اشخاص نیز برای مُبلّغ كار شایسته ای نیست و پرهیز از این نوع رفتارها، جایگاه پدرانه روحانی را حفظ كرده، موجب دوریِ گروهی از افراد با ایمان از مسجد و محافل دینی نمی گردد.
معرفی ملاك های انتخاب
بهترین شیوه جهت دهی به انتخاب مردم، بیان ملاك های انتخاب و صلاحیت نمایندگان است، و بیش از هر چیز، انتظار از روحانی، معرفی ملاك های ارزشی، اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی و سیاسی بر محور دستورات دینی است. اگر ملاك ها به خوبی و روان و مستدل بیان شود، خصوصاً اگر بر اساس آیات و روایات، با مردم سخن گفته شود، مؤثرتر و كارسازتر خواهد بود.
بیان آثار انتخاب افراد فاسد
یكی دیگر از فعالیت های بایسته تبلیغی، آن است كه تأثیر نمایندگان در تصمیم گیری ها و تصمیم سازی های مجلس شورای اسلامی در ابعاد مختلف قانونگذاری، انتصاب وزیران، نظارت بر قوه مجریه و.... مطرح گشته، و تبعات انتخاب افراد ناصالح بیان گردد، و از باب نمونه، موارد خلاف شرع كه در مجلس ششم انجام شد و مشكل سازی های مجلس برای افراد با ایمان مطرح گردد؛ و بالاخره به این مطلب پرداخته شود كه اگر عده ای بی صلاحیت به مجلس راه یافتند، هر مصوّبه خلاف شرع و فسادی كه انجام دهند، گریبان رأی دهندگانی كه با آگاهی چنین افرادی را انتخاب كرده اند، خواهد گرفت.
منبع: معاونت تبلیغ
