به گزارش خبرگزاری «حوزه»، مرکز خدمات حوزه‌های علمیه در سال 1370 به دستور مقام معظم رهبری تأسیس شد و هم اکنون دارای 44 شعبه و نمایندگی در سراسر کشور است. در ابتدای تأسیس، این مرکز تنها به پرداخت نسخه‌های درمانی اقدام می کرد، ولی در 25 سال گذشته خدمات از لحاظ جامعه هدف و تنوع خدمات گسترش یافته است.

فلسفه وجودی مرکز خدمات حوزه‌های علمیه، خدمت به طلاب و روحانیون و خانواده آنان، اعم از ایرانی و غیر ایرانی، بوده و به حوزویانی خدمت ارائه می دهد که در ارگان ها و سازمان ها شاغل نبوده و فقط به تحصیل و تبلیغ می‌پردازند.

*نیم نگاهی به گذشته

فعالیت این مرکز در ابتدا با دو مأموریت آغاز شد، اولین مأموریت کمک به هزینه‌های درمانی طلاب و روحانیون و دیگری تشکیل صندوق قرض‌الحسنه بود ، ولی متناسب با پیشرفت‌های صورت گرفته در عرصه‌های مختلف، خدمات مرکز نیز توسعه‌یافت و بخشی از نیازهای رفاهی طلاب و روحانیون غیر شاغل را رفع نموده است.

حجت الاسلام و المسلمین ربانی رئیس مرکز خدمات حوزه های علمیه با ورود به این مرکز، تحولاتی در نوع خدمات و چگونگی آن جامعه هدف ایجاد کرد. در این دوره، عملکرد مرکز منحصر به خدمات اولیه نشد و تعریف‌های جدیدی صورت گرفت و خدمات عاطفی، مانند سرکشی به معمرین و طلابی که تازه ازدواج کرده‌اند، رفع مشکلات آن‌ها و عیادت از روحانیون بیمار و کسانی که مشکلی دارند، مورد توجه قرار گرفت.

محور دیگر عملکرد مرکز، خدمات فرهنگی و محور سوم خدمات، توسعه جامعه هدف است. مرکز خدمات جامعه هدف خود را از خدمت رسانی صرف به طلبه و روحانی خارج کرده، خانواده و فرزندان آنها را نیز مورد توجه قرار داده است.

*همایش تجلیل از فرزندان ممتاز تحصیلی طلاب و روحانیون

از سال 1393 همایش تجلیل از همسر و فرزندان ممتاز تحصیلی با حضور سرپرست خانواده ، با اهتمام بیشتری اجرا شد. ازجمله نکات قابل توجه این همایش‌ها رشد آماری ممتازین و رضایتمندی نسبی و عمومی خانواده‌ها از برنامه‌ها بوده است.

از اهداف این همایش ارج نهادن به مقام علم و علم‌آموزی، ارتقای سطح علمی خانواده های طلاب، ایجاد شور و هیجان علمی و ارتقای عزت‌نفس فرزندان طلاب در مدرسه و جامعه پیرامون و ترغیب و تشویق فرزندان به کسوت روحانیت بوده است.

*مراحل تجلیل:

1- اطلاع‌رسانی به طلاب و روحانیون برای مراجعه به سایت مرکز خدمات (در یک بازه مشخص زمانی) و ثبت‌نام همسر و فرزند ممتاز تحصیلی

2- تائید ثبت‌نام و کارنامه تحصیلی ممتازین در سیستم توسط اداره خدمات فرهنگی

3- دعوت پیامکی و تلفنی از فرد ممتاز و والدین آنها برای شرکت در همایش تجلیل از ممتازین

4- برگزاری همایش با حضور ممتازین و والدین آنها و اجرای برنامه‌های متنوع فرهنگی

*مسابقات قرآنی

طرح مسابقات قرآنی از سال 1393 با شناسایی و برگزاری همایش تجلیل از حافظین قرآن شروع و در سال 1394 در همه استان‌ها مسابقات حفظ قرآن کریم ویژه خانواده طلاب برگزار شد.

از اهداف این طرح می‌توان به تلاش برای ترویج، فرهنگ حفظ قرآن در میان خانواده طلاب، شناسایی نخبگان قرآنی و در صورت امکان حمایت مستمر از آنان و توسعه فرهنگ دینی به جهت نیل به سمت اهداف کلان اشاره کرد.

*فنی و حرفه‌ای

مرکز خدمات حوزه های علمیه و سازمان فنی و حرفه‌ای به‌منظور ارائه خدمات این سازمان به طلاب و روحانیون قرارداد همکاری امضاء کرد و بر اساس این تفاهم‌نامه، سازمان فنی و حرفه‌ای خدمات قابل‌توجهی به خانواده‌های مشمول طرح ارائه و مرکز خدمات نیز مبلغی را به‌عنوان هزینه کمک آموزشی به شرکت کنندگان طرح ارائه می‌کند.

کسب مهارت و توانمند سازی خانواده‌های طلاب جهت ایجاد شغل، افزایش امید به زندگی، بهبود روابط اجتماعی و مناسبات انسانی انتقال ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی در بین خانواده طلاب استفاده حداکثری از ظرفیت‌های سازمان فنی و حرفه‌ای و نیز شناسایی و حمایت از خانواده‌های کارآفرین طلاب ازجمله اهداف این طرح است.

*همایش تلبس

مرکز خدمات حوزه‌های علمیه به ‌منظور ارج نهادن به طلابی که اقدام به تلبس دائمی می‌کنند، با هدف تشویق و فرهنگ سازی ارزش تلبس، طرح "ردای بهشتی" را اجرا می کند. تجلیل و تکریم لباس مقدس روحانیت، تشویق طلاب به این امر توجه دادن خانواده‌ها و فرزندان به قداست لباس روحانیت و نیز حمایت معنوی از خانواده طلاب اهداف این طرح است.

در حال حاضر برنامه "ردای بهشتی" در مشهد مقدس، به‌صورت خانوادگی برگزار می‌شود و طلاب می‌توانند پس از دریافت مجوز تلبس، با مراجعه به سایت معاونت تهذیب و یا مراجعه حضوری به آن معاونت، نسبت به ثبت‌نام اقدام کنند.

*کارگاه پیوندهای آسمانی

مرکز خدمات با هدف ترغیب امر مقدس ازدواج و همچنین مساعدت به طلاب جوان در زمینه فرهنگ سازی برگزاری ازدواج‌های ساده همراه با شناخت مهارت‌های زندگی در موضوعات مختلف، در قالب کلاس‌های مشاوره و مراسم افتتاحیه و اختتامیه، اقدام به برگزاری کارگاه و همایش ازدواج تحت عنوان "پیوند آسمانی" کرده است.

از اهداف کارگاه‌های مذکور که به‌صورت یک‌روزه برگزار می‌شود، می‌توان به دانش‌افزایی طلبه و همسرش در حوزه‌های مختلف مهارت‌های زندگی، ایجاد فضای معنوی و شاد برای خانواده‌ها، تکریم از همسران طلاب و تأکید بر نقش الگویی طلاب و خانواده‌های آنان در مقیاس فردی و اجتماعی اشاره کرد.

*مشاوره

خدمات مشاوره‌ای مرکز خدمات حوزه های علمیه در راستای استحکام و تعالی خانواده‌های طلاب و کم کردن طلاق‌های عاطفی و دادگاهی، اقدام به برگزاری کارگاه‌های مشاوره در سطح کشور کرده است.

در حال حاضر فرایند استفاده طلاب به این صورت است که پس از تعیین مراکز مشاوره و شرایط بهره‌مندی و جامعه هدف، شعب مراکز خدمات در استان‌های مختلف از طریق پیامک اقدام به اطلاع‌رسانی کرده و افراد واجدین شرایط نیز، اساس اطلاعات مندرج در پیام، می‌توانند نسبت به ثبت‌نام اقدام کنند.

*تربیت‌بدنی

برگزاری همایش پیاده‌روی، دوره‌های آموزشی ورزشی، جشنواره فرهنگی و ورزشی و طرح طبیعت‌گردی ازجمله برنامه‌های تربیت‌بدنی مرکز خدمات است.

همایش‌های پیاده‌روی با هدف همگانی نمودن ورزش در خانواده‌ها، افزایش نشاط عمومی، بالا بردن روحیه نشاط، تعاون و همکاری برنامه ریزی شده و توسط مراکز خدمات استان‌ها اجرا می‌شود.

جشنواره فرهنگی - ورزشی باهدف ترویج و تشویق ورزش، ایجاد شور و نشاط، با تشکیل کارگروه کارشناسان ورزشی، رشته ورزشی متناسب با سن، جنسیت و شرایط بومی مرکز استان انتخاب می‌شود و به نفرات برگزیده هر رشته پس از پایان مسابقات، حکم قهرمانی و مدال اهدا می‌شود.

 دوره‌های آموزشی - ورزشی مرکز خدمات نیز جهت استفاده خانواده‌های طلاب ارائه می‌شود و علاقهمندان می‌توانند به دو صورتِ شرکت در کلاس‌های ورزشی که با مرکز خدمات قرارداد دارند و همچنین شرکت آزاد در کلاس‌های سایر باشگاه‌ها و سپس ارائه فاکتور یا گواهی از مکان ورزشی به مرکز خدمات حوزه های علمیه، جهت استفاده از یارانه ورزشی این دوره‌ها اقدام کنند.

*مسکن

مرکز خدمات فعالیت های گسترده ای در بحث مسکن طلاب و روحانیون داشته و توانسته تاکنون 10 هزار واحد مسکونی در قم و 2500 واحد مسکونی در استان‌های دیگر با همکاری و سرمایه خود طلاب بسازد.

در دوره جدید تلاش مرکز بر رویکرد علمی بوده و در این راستا، طرح جامع مسکن تهیه شده و از سال 94 بحث تأمین مسکن طلاب بر اساس طرح جامع انجام شده، یک محور این طرح ساخت مسکن در استان خود طلاب است تا زمینه‌ای برای هجرت باشد. در این طرح مشخص شده ساخت مسکن طلاب به طور تجمعی نبوده و طلاب در کنار مردم باشند. همچنین در این طرح تأمین مسکن برای سطوح مختلف روحانیون با توانایی‌های مالی و تحصیلی مختلف مد نظر قرار داده شده است.

*مرکز مشاوره تلفنی سلامت

با توجه به تشخیص نیاز طلاب و خانواده ها، بخش مشاوره تلفنی سلامت با وظیفه ارائه مشاوره تلفنی به صورت تخصصی، در زمینه‌های مختلف پزشکی و بهداشتی، در سال 1393 راه‌اندازی شد.

این مرکز با به‌کارگیری مشاورین با سابقه در زمینه‌های پزشکی، مامایی، روان‌شناسی و تغذیه، آماده ارائه خدمات مشاوره‌ای به طلاب و روحانیون عزیز و خانواده‌ها است.

روحانیون عزیز مقیم استان‌های قم، تهران، آذربایجان شرقی، اردبیل، کرمانشاه، کرمان، خراسان رضوی، فارس، لرستان و گلستان ( و به زودی  سایر استان‌ها) در صورت تمایل می‌توانند سؤالات و مشاوره‌های خود را در زمینه‌های اشاره شده مطرح نموده و از خدمات رایگان این مرکز بهره‌مند شوند. روش استفاده: پل ارتباطی مخاطبین با این مرکز تلفن چهار شماره‌ای 3030 است. روحانیون عزیز با شماره‌گیری و سپس انتخاب گزینه 3 (مخاطبین خاص) به ترتیب با وارد کردن «کد ملی سرپرست» به عنوان کد کاربری و «چهار رقم آخر کد ملی» به عنوان کلمه عبور، می‌توانند مشاور مورد نیاز خود را انتخاب کرده و سؤالات خود را مطرح کنند. مرکز خدمات در نظر دارد این خدمت را به زودی در سایر استان‌ها هم فعال کند.

*سنجش سلامت اساتید و طلاب جدیدالورود

انجام این طرح از سال 1392 آغاز شد و هر ساله در سطح کشور برای داوطلبین ورود به حوزه‌های علمیه اجرا شده که با عملیاتی شدن این طرح، پذیرش این افراد منوط به تأیید سلامت جسم و روان است. پس از انجام طرح سنجش سلامت برای این افراد، اطلاعات به دست آمده در پرونده سلامت الکترونیک ثبت شده و به‌واسطه آن بانک اطلاعات پزشکی ایجاد می‌شود. همچنین قشر فرهیخته حوزه که اساتید مکرم و تراز اول حوزه را شامل می‌شود، جامعه هدف این طرح هستند. این طرح شامل معاینات پزشکی و بررسی‌های آزمایشگاهی و هم‌چنین تست شنوایی و بینایی است.

*اعزام معمرین و خانواده روحانیون مرحوم به مشهد مقدس

در راستای برنامه‌های فرهنگی و عاطفی مرکز خدمات حوزه‌های علمیه، طرح اعزام خانواده روحانیون مرحوم به مشهد مقدس اجرا شده و معمرین و خانواده روحانیون مرحوم با اسکان در مجتمع فرهنگی - اقامتی ولایت مشهد، از برنامه‌های فرهنگی این طرح نیز بهره می‌برند. البته این طرح برای حوزویان ساکن مشهد نیز به صورت سفر زیارتی به قم انجام می‌شود.

*خدمات بیمه‌ای

از سال 83 مرکز خدمات حوزه های علمیه با انعقاد قرارداد با بیمه تأمین اجتماعی، با دریافت حق بیمه از طلاب، آنها را تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار داده که از کارافتادگی، بازنشستگی، پس از فوت و نیز درمان را شامل می‌شود.

کسانی که تحت شمول بیمه پایه تأمین اجتماعی نیستند؛ شامل برادران زیر 20 سال و بالای 60 سال، خواهران طلبه و طلاب غیر ایرانی، تحت پوشش بیمه سلامت یا بیمه خدمات درمانی قرار می‌گیرند که تنها بحث درمان را شامل می‌شود. همچنین با قراردادی که با بیمه سینا منعقد شد، طلاب حوزه‌های علمیه تحت پوشش بیمه تکمیلی نیز قرار گرفتند. طلاب و روحانیون می‌توانند با مراجعه به سایت مرکز خدمات و پرداخت حق بیمه، تحت پوشش بیمه تکمیلی قرار گیرند. البته بعد از 3 سال مرکز خدمات حوزه های علمیه با شرکت بیمه آسیا نیز در همین زمینه قراردادهایی منعقد کرده است.

* سفرهای استانی رئیس و مسئولین مرکز خدمات

از مهر ماه سال 1393 سفرهای استانی رئیس و مسئولین مرکز خدمات آغاز و تاکنون به 10 استان انجام شده است.

معرفی جامع و کامل از مرکز خدمات و شرح وظایف این مرکز برای حوزویان استان اطلاع یافتن از نحوه خدمات‌رسانی در استان‌ها از جهت کمی و کیفی، ارتباط نزدیک مدیران و مسئولان ستادی با جامعه هدف، شنیدن نقطه نظرات، پیشنهادت و انتقادات طلاب و روحانیون و تقویت مراکز استانی بخشی از اهداف مهم سفرهای استانی است.

*آموزش و پیشگیری

اداره کل بهداشت و سلامت مرکز خدمات حوزه‌های علمیه درصدد است تا از طریق آموزش‌های حضوری و غیر حضوری، نسبت به آموزش بهداشت و ارتقای فرهنگ سلامت روحانیون و خانواده آنها گام‌های مؤثری بردارد.

 برگزاری همایش، کارگاه و کلاس آموزشی تهیه و توزیع بسته‌های آموزشی مناسب برای گروه‌های مختلف از جامعه هدف از جمله معمرین، مزدوجین، همسران و ...، تهیه مطالب آموزشی و ارائه آنها از طرق گوناگون بررسی و ارزیابی برنامه‌های آموزشی ارائه شده و تلاش در بهینه‌سازی روش‌ها، از جمله اقدامات این اداره کل در مقوله آموزش است.

*صندوق قرض‌الحسنه

مرکز خدمات حوزه‌های علمیه به عنوان نهادی حوزوی و برآمده از انقلاب اسلامی، با الهام از آیات و روایات وارده و مطابق با بند 2 اصل 43 قانون اساسی و بند 3 ماده اساسنامه خود، با راه‌اندازی صندوق قرض‌الحسنه در سال 1371 و اعطای وام قرض‌الحسنه، به این سنت حسنه اهتمام ورزیده و مشکل‌گشای بخشی از نیازهای طلاب و روحانیون بوده است.

*اردوهای خانوادگی

با توجه به لزوم توجه به افزایش روحیه خانواده های طلاب هر سال اقدام به برگزاری اردوهای خانوادگی می نماید. افراد پس از تعیین شرایط شرکت در اردو ، نسبت به ثبت نام در سایت معاونت تهذیب اقدام می کند و اداره خدمات فرهنگی نیز با تهیه امکانات مورد نیاز، توفیق ارائه خدمات به طلاب را خواهد داشت.

*خدمات اقامتی

این امکان با عنایت دفتر مقام معظم رهبری در اختیار مرکز خدمات حوزه ها قرار گرفت تا پذیرای طلاب و کارکنان مراکز حوزوی باشد. در حال حاضر استفاده از واحدهای این مرکز اقامتی فقط جهت استفاده متاهلین اعم از طلاب برادر(شاغل و غیر شاغل)، اساتید خواهر حوزوی و کارکنان مراکز حوزوی (با ارائه معرفی نامه از طرف مرکز مربوطه) است. مخاطبان محترم جهت اطلاع از قوانین به روز و همچنین ثبت نام، می توانند به سامانه خدمات اینترنتی مرکز خدمات(سخا) به آدرس service.csis.ir  بخش رزرواسیون هتل مراجعه نمایند.

البته با توجه به تقاضای بالا برای سفر به شهر مقدس قم در میان طلاب، یک واحد اقامتی در جوار حرم ملکوتی کریمه اهل بیت حضرت معصومه (س) اقدام نموده و هم اکنون با توجه به کمبود امکانات استفاده از آن فقط ویژه طلاب متاهل غیر شاغل است.