به گزارش خبرگزاری «حوزه»، نهم شهریور 1380 سالروز رحلت آیت الله اسماعیل صالحی مازندرانی است. این نوشتار گوشه ای از زندگی پربار وی را به تصویر می کشد.
اسماعيل صالحي معروف به صالحي مازندراني در سال 1312 و در يکي از روستاهاي قائم شهر متولّد شد. پدر و اجدادش از علما و روحانيّون بوده اند. در سنّ ۵- ۶ سالگي به وسيله پدر عالم و زاهدش، با قرآن کريم آشنا شد. پس از آموختن قرآن مجيد برخي از کتب مذهبي و تاريخي رایج آن زمان و نيز مقداري از کتاب جامع المقدّمات را محضر پدر فراگرفت.
در همان ايّام که در سنين نوجواني بود، اشتياق هجرت و رفتن به حوزه علميّه در او پيدا شد که به تعبیر خودشان اشتیاقی که هيچ عاملي قدرت مقابله با آن را نداشت. حدود دو - سه سالي در مدرسه صدر بابل درس خواند پس از آن راهي تهران شد و حدود دو سال (1332-1331) در تهران در مدرسه محقّر و کوچکي به نام خازن الملک تحصيل کرد.
وی در سال ۱۳۳۳ راهی حوزه قم شد و پس از آن نیز رهسپار حوزه علمیه مشهد گردید. حدود پنج سالی در حوزه مشهد ماند. سال 1339 ش. مجدّداً به حوزه قم برگشت. در نهضت عظيم و انقلاب شکوهمند اسلامي به رهبري امام راحل (ره) حضور فعّال و مؤثّر داشت و به خاطر فعالیت های انقلابی از سوی رژیم سابق دستگیر شده و مدتی را در زندان هاي مختلف ساواک و شهرباني قم، قزل قلعه، اوين و قصر سپری کرد.
آیت الله صالحی پس از پیروزی انقلاب اسلامی از خدمت به نظام باز نایستاد و عهده دار دو دوره نمایندگی مجلس خبرگان رهبری (دوره های اول و دوم) از استان مازندران بود.
* اساتید وی در قم
مرحوم آیت الله صالحی مازندرانی از محضر درس حضرات آیات: سیدحسین بروجردی، سیدمحمدمحقق داماد، سید محمدرضا گلپایگانی، میرزا هاشم آملی، علامه طباطبایی و امام خمینی (ره) استفاده های شایانی برد.
* آثار مکتوب
آثار قلمي آیت الله صالحی مازندرانی عبارتند از: «تقرير دروس خارج طهارت»، «تقرير خارج بيع و خيارات مکاسب»، «تقریر دروس خارج اصول از اول مباحث الفاظ تا آخر مباحث اصول عملیّه»، «دروس خارج طهارت تا اواخر مبحث نجاسات»، «دروس خارج بيع مکاسب»، «دروس خارج مبحث ولايت فقيه»، «دروس خارج مبحث انفال»، «دروس خارج مبحث خمس»، «دروس خارج قضا»، «درس هائي از وکالت»، «خارج بخشي از کفالت»، «دروس خارج اصول از اوّل مبحث الفاظ»، «مفتاح البصیرة فی فقه الشریعة(شرح عروة الوثقی)، جلد اوّل و سوم در موضوع طهارت»، «مناسك حج»، «احكام جوانان و نوجوانان».
* تواضع در علم آموزی
آیت الله صالحی مازندرانی در عین تواضع، بسیار با وقار بود؛ از تواضع و فروتنی وی این كه: با همه عظمت و بزرگی كه بر اثر علم و تقوا كسب نموده بود، هرگز از آموختن، حتی از شاگردش، اِبا نداشت.
خود در این باره می گوید: «بنده اگر وقت كنم در همین حال اگر در علمی باید خدمت استاد دیگری زانو بزنم و درس بیاموزم، هیچ ابایی ندارم؛ چه این كه در ایّامی كه در صحن مطهّر حضرت معصومه(س) بعضی از دروس را تدریس می كردم، با یكی از فرزندان مرحوم صدر در سن 16 - 17 سالگی كه در درس من شركت می كرد، آشنا شدم و با وی انس گرفتم. دیدم كه در علم ریاضی خیلی تسلط دارد. در همان ایّام كه ایشان شاگرد من بود، حدود 15 جلسه از وی درس ریاضی آموختم».
آیت الله صالحی مازندرانی در صبحگاه روز جمعه نهم شهریور 1380 ش. در سن 68 سالگی به ملکوت اعلی پیوست و در حرم مطهر کریمه اهل بیت (س) به خاک سپرده شد.
