حجت الاسلام والمسلمین احمد رضا عابدی در گفتگوی اختصاصی با خبرگزاری «حوزه»، به نحوه جذب قضات در قوه قضائیه پرداخت و گفت: جذب در قوه قضائیه دارای بخش مستقلی است و دو نوع جذب "عمومی" و جذب "اختصاصی" طلاب و دانشجویان جهت متصدی امر قضا جذب و گزینش می شوند.
وی گفت: برای جذب عمومی، آزمون برگزار می شود و افراد واجد شرایط می توانند در آن شرکت نمایند، معمولا در سال هایی که جذب عمومی برگزار می شود، قریب به 50 هزار نفر ثبت نام می کنند.
رئیس مرکز آموزش قضات قم اظهار داشت: در جذب اختصاصی نیز از میان طلاب و دانشجویان نخبه این کار انجام می شود، دانشجویان دانشگاه های درجه یک و دو با معدل بالای 17 جذب می شوند، البته شرط معدل متغیر است و گاهی نمزه 18 نیز مصاحبه می شود.
*نحوه جذب اختصاصی طلاب برای منصب قضاء
رئیس امور گزینش قوه قضائیه با اشاره به نحوه جذب اختصاصی طلاب، ابراز داشت: از میان طلاب نیز آن دسته طلاب که سطح دو حوزه به همراه کارشناسی دانشگاهی داشته و یا طلابی که سطح سه حوزه را دارند، جذب خواهیم کرد؛ البته در دو سال اخیر از میان افرادی که کارشناسی با معدل بالای 16 داشته باشند نیز جذب داشته ایم.
حجت الاسلام والمسلمین عابدی یادآور شد: کسانی که به صورت جذب اختصاصی قصد ورود به قوه قضائیه را دارند، پس از شرکت در آزمون تستی و تشریحی، باید در آزمون شفاهی که توسط اساتید حوزه انجام می شود، شرکت نمایند که 60 نمره از این آزمون اختصاص به فقه و اصول و 40 نمره از آن مربوط به مباحث حقوقی خواهد بود و شرکت کنندگان اگر بتوانند از 100 نمره، 60 نمره را به دست آورند، قبول شده و به مرحله بعد که، گزینش قضات است، وارد خواهند شد.
وی ادامه داد: کسانی که جواب گزینش سیاسی، اخلاقی و اعتقادی آنان مثبت بود، به مرکز آموزش تهران معرفی شده و در آنجا برای این اشخاص نوبت آموزش صادر می شود.
رئیس امور گزینش قوه قضائیه افزود: مرکز آموزش تهران، این افراد را به مراکز آموزش استان ها معرفی کرده تا در دوره آموزشی شرکت نمایند، سپس ما در این مرکز برای اشخاصی که معرفی شدند، دعوت نامه ارسال کرده و پس از برگزاری مراسم افتتاحیه، دوره آموزشی آنان را آغاز می کنیم.
*مدت زمان دوره برای طلاب و دانشجویان
حجت الاسلام والمسلمین عابدی با بیان این مطلب که برای حوزویان و دانشگاهیان کلاس های جدا برگزار می شود، تصریح کرد: برای حوزویان، ابلاغ کارآموزی 24 ماهه صادر می شود که حداکثر تا 20 ماه به اتمام می رسد و تقریبا 8 ماه از آن مربوط به دوره های پیش نیاز و یک سال نیز دوره های عمومی قضات خواهد بود.
وی بیان داشت: برای دانشگاهیان نیز ابلاغ کارآموزی 15 ماهه صادر خواهد شد و کلاس ها نیز مطابق با سرفصل های تعریف شده برگزار و در پایان هر فصل نیز آزمون گرفته خواهد شد.
*برگزاری آزمون جامع برای محک علمی دانش پژوهان
رئیس امور گزینش قوه قضائیه ادامه داد: در کنار آزمون های فصلی، آزمون جامعی با حضور دو نفر از اساتید کیفری و دو نفر از اساتید حقوقی برگزار می شود تا دانش پژوهان محک علمی خورده باشند، اگر در آزمون جامع، نمره قبولی دریافت کنند، صدور ابلاغ قضایی برای آنان انجام خواهد شد و اگر نمره نیاورند، تجدید شده و قریب به دو ماه بعد، آزمون مجددی برگزار می شود که در صورت قبولی، پرونده آنان به کمیسیون مربوطه ارجاع داده خواهد شد در آن کمیسیون، ارزیابی شده و وضعیت آموزشی، نمرات کارنامه ای و صلاحیت علمی بررسی می شود، در صورت قبولی برای صدور ابلاغ قضایی، معرفی و در صورت عدم قبولی، تسویه خواهند شد.
*دریافت سهمیه جذب 800 قاضی در سال از مجلس شورای اسلامی
حجت الاسلام والمسلمین عابدی در پاسخ به این سوال که مراکز آموزش قوه قضائیه در کدام استان ها مشغول به فعالیت می باشند، اظهار داشت: در گذشته، فقط تهران و قم فعالیت های آموزشی را انجام می دادند؛ اما از زمان ریاست آیت الله آملی لاریجانی، بر اهمیت آموزش و جذب قضات شایسته تأکید شد که در این راستا سهیمه جذب سالیانه 800 قاضی از مجلس شورای اسلامی دریافت شد.
وی ادامه داد: برای تربیت سالانه 800 قاضی، نیازمند به برنامه، امکانات و زیرساخت هایی بودیم که در این راستا حجت الاسلام والمسلمین علیرضا امینی، معاون منابع انسانی قوه قضاییه، طرح هایی را برای جذب و سرعت در آموزش که شامل سه بخش علمی، کارگاهی و کارورزی بود، ارائه دادند؛ اما ظرفیت تهران و قم، پاسخگوی این تعداد افراد نبود و به همین دلیل، مقرر شد استان هایی که ظرفیت تشکیل کلاس را داشته و قضات بنام در آن حضور دارند، شناسایی و دوره ها در آن برگزار گردد.
رئیس امور گزینش قوه قضائیه ابراز داشت: فارس، اصفهان، کرمانشاه، آذربایجان شرقی، مازندران، خراسان رضوی و خوزستان، استان هایی هستند که در حال حاضر زیر نظر تهران فعالیت های آموزشی را آغاز کرده و به تربیت قضات می پردازند.
*مرکز آموزشی قم، بزرگترین مرکز آموزشی قضات کشور است
رئیس مرکز آموزش قضات قم خاطرنشان ساخت: قم جزو مراکزی بود که از اوائل انقلاب، دوره های آموزشی؛ اما به صورت محدود داشته است؛ ولی در سه سال اخیر، ظرفیت آموزشی قم افزایش مناسبی داشته و سالانه 10 دوره 30 نفره را آموزش می دهد و بزرگترین مرکز آموزشی، قضات کشور می باشد.
حجت الاسلام والمسلمین عابدی یادآور شد: در حال حاضر ظرفیت برگزاری 13 دوره 30 نفره را در قم داریم و قریب به 370 نفر مشغول در دوره های آموزشی می باشند.
وی یکی از مراحل گزینش متقاضیان را تحقیقات عنوان کرد و گفت: تحقیقات در گزینش قریب به 6 ماه تا یک سال به طول انجامیده و تهران به مرور زمان، افراد را برای شرکت در دوره های آموزشی به استان های مورد نظر معرفی می نماید.
*تعهد به تلبس؛ آری یا خیر؟
رئیس امور گزینش قوه قضائیه در پاسخ به این سوال که آیا طلاب شرکت کننده پس از صدور ابلاغ قوه قضاییه، تعهد به تلبس دارند یا خیر؟، خاطرنشان ساخت: تشویق می کنیم طلاب به صورت ملبس حاضر شوند؛ چراکه با وجود لباس، احساس آرامش و عدالت برای مردم به وجود می آید؛ اما لزومی برای آنان وجود ندارد.
*قوه قضائیه و مشکلی به نام مناطق محروم!
رئیس مرکز آموزش قضات قم یکی از مشکلات امروز قوه قضاییه را مناطق محروم کشور عنوان و تصریح کرد: معمولا قضات یا به مناطق محروم نمی روند و یا اگر بروند، زود بر می گردند برای رفع این مشکل، جذب نیروی اختصاصی برای مناطق محروم و بومی گزینی را آغاز کرده ایم در این راستا آزمون استان های هرمزگان، کرمان و سیستان برگزار شده و به زودی دوره های آموزشی را نیز شروع خواهیم کرد؛ البته دوره آموزشی کرمان آغاز شده است.
حجت الاسلام والمسلمین عابدی با بیان این مطلب که نیاز شدید به قاضی مستعد و باتقوا داریم، اظهار داشت: قضاوت، کاری حساس و با احتیاط است؛ اما به معنای ترک آن نیست و شایسته است طلاب نخبه و مستعد در آن شرکت نمایند.
*نحوه تقسیم قضات در پایان دوره
وی در پایان به نحوه تقسیم قضات پس از اتمام دوره اشاره و ابراز کرد: افراد بر اساس معدل به سه دسته تقسیم می شوند؛ دسته اول با معدل بالا به استان و شهر مورد نظر خود، دسته دوم با استان مورد نظر و دسته سوم و پنج نفر آخر هر دوره به مناطق محروم اعزام خواهند شد.