به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، آیت الله اعرافی، در جمع طلاب شاعر جامعةالمصطفی، ضمن تسلیت ایام سوگواری سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) و اصحاب آن حضرت، مقدم اصحاب شعر و ادب را به این محفل نورانی گرامی داشت و از هنرمندانی که شعر و ادب را در راه انتقال مفاهیم نورانی و الهی به خدمت گرفته اند، تقدیر نمود.
خطر قرار گرفتن هنر در چنگال اغراض شیطانی
مدیر حوزه های علمیه در ابتدای سخنان خود با اشاره به پدیده قرار گرفتن هنر در خدمت اهداف شیطانی در دنیای امروز، خاطرنشان ساخت: اسیر گشتن هنر در چنگال اهداف شیطانی، هواهای نفسانی و مادی گرایی، از مصیبت های عصر ماست. این شب شعر که به نام عاشورا و امام حسین(ع) برپا شده است، حرکت در برابر یک جریان اهریمنی به شمار می آید.
وی، همزمانی این محفل با شب سیزده آبان را یادآور مبارزه با شیطان های این عصر دانست و ابراز داشت: امروز در هالیوود و مراکز تمدن مادی غربی، هنری مانند فیلم، برای انحراف بشر و سقوط اخلاقی و فکری جامعه طراحی شده است. سروده های نورانی و اخلاقی شما، در حقیقت نمادی از هنر رحمانی، تجلی از هنر آسمانی و جلوه ای از هنر خدایی در برابر هنرهای شیطانی در روزگار ماست.
مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور، با اشاره به این مطلب که قرار گرفتن هنر در راستای اغراض شیطانی، سابقه تاریخی دارد، اذعان داشت: با این وجود، استفاده از هنر برای پایین کشیدن ارزش های بشری، در ابعاد کنونی، بی سابقه است. هالیوود تلاش می کند فرهنگ ناروای امریکایی را بر همه عالم حاکم نمایند و فرهنگ جامعه بشری را یک دست در اختیار شیطان و دنیای مادی قرار دهد.
برای هنر منهای محتوا ارزشی قائل نیستیم
وی با انتقاد از قائلان به ارزش هنر برای هنر، تصریح کرد: برخی برای هنر منهای محتوا ارزش قائل هستند؛ اما هنر مانند هر چیز دیگری، زمانی ارزشمند است که در خدمت آرمان های الهی و در برابر ظلم و ستم باشد. ما برای هنر بدون محتوا و تا زمانی که در مسیر ارزش های الهی قرار نگیرد، ارزشی قائل نیستیم.
هنر در حوزه احیا گردد
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، با اشاره به رهنمودهای مقام معظم رهبری تاکید کرد: به فرموده رهبر معظم انقلاب، شعر و اقسام مشروع هنر باید در حوزه علمیه احیا شده و رشد نماید و نسل امروز عالمان دین در مراکز دینی و حوزوی باید به شکل گسترده به مقوله هنر، به ویژه در حوزه شعر بپردازند. حوزه علمیه باید در طراحی های خود به جایگاه هنر قدسی بیش از گذشته توجه نماید.
وی افزود: ما امروز در مقوله هنر، با جنود عظیم دشمن روبرو هستیم که در خدمت اهداف غیرالهی قرار گرفته اند. شما به عنوان طلاب حوزه علمیه و جامعةالمصطفی، وظیفه تغییر ماهیت و قدسی نمودن هنر در عصر امروز را به عهده دارید.
ویژگی های هنر قدسی
آیت الله اعرافی در ادامه به بیان ویژگی های هنر قدسی پرداخت و ابراز داشت: هنر الهی و قدسی دو ویژگی اساسی دارد، نخست اینکه از لحاظ شکل در چهارچوب اخلاق و فقه قرار می گیرد. در فقه و اخلاق ما، برای شکل هنر چهارچوب هایی تعریف شده است که باید مورد توجه قرار گیرد.
امام جمعه قم، دومین ویژگی هنر الهی را قرار گرفتن در مسیر راهبردهای محتوایی معنوی، اخلاقی و عرفانی برشمرد و خاطرنشان کرد: هنر باید به عنوان یک راهبرد کلان، توسعه یابد و در شکل و مضمون و نیز در قالب و محتوا، الهی، آرمانی و متعهد گردد و این رسالتی است که بر دوش شما اهالی هنر در حوزه علمیه قرار دارد.
وی افزود: وظیفه شما با استعدادهای وافر و تنوع ملیتی، فراتر از خلق یک اثر و قصیده با مضمون خاص است، وظیفه شما تغیییر نقشه هنر غیرالهی و شیطانی و تبدیل آن به هنر انسانی، الهی، ایمانی و اسلامی است. ما نیز خود را موظف می دانیم، زمینه شناسایی و رشد استعدادهای شما را فراهم نماییم.
علم و عواطف پاک، مولفه های مهم شاعری
آیت الله اعرافی، شاعری را نیازمند دو مولفه مهم دانست و ابراز داشت:نخستین مولفه این است که ذهن شما باید سرشار از معرفت و آگاهی باشد. اگر می بینیم مولوی و حافظ در شعر فارسی و یا ابن فارس در شعر عربی، به قله های بلند عرفانی دست یافته اند، سرشار بودن از علم و دانش، شاخص اصلی آنان است. این دانش سرشار در قلمروهای فلسفه، اخلاق، عرفان و تاریخ اسلام حوزه های علمیه موج می زند و ضمیر شما باید لبریز از این معارف باشد.
وی یادآور شد: رسیدن به این جایگاه نیاز به مطالعه و کار مستمر دارد. شاعری که می خواهد شعر خود را در خدمت آرمان های بزرگ قدسی قرار دهد و جریان ساز گردد، اگر اهل مطالعه در این عرصه نباشد، در یک نقطه متوقف خواهد ماند.
رئیس المصطفی، مولفه دوم شاعری را احساس و عواطف پاک خواند و تصریح کرد: این احساس و عواطف پاک و الهی، تنها با دعا، عبادت، معنویت، خودسازی و سلوک نفس حاصل می شود. برای تولید اثر هنری الهی، دستیابی به هر دو مولفه ضروری است. روح شاعر باید مواج از معرفت و احساس قدسی باشد و کلید آن، به عبادت و مطالعه باز می گردد.
تمام عناصر لازم برای خلق اثر هنری در حادثه عاشورا گرد آمده است
آیت الله اعرافی با تاکید بر جمع شدن تمام عناصر لازم برای خلق یک اثر قدسی در حادثه عاشورا و کربلا، ابراز داشت: در شعر، احساس، عاطفه و حماسه نقش کلیدی دارد که این مفاهیم در کلمات و اعمال امام حسین(ع) و اصحاب آن حضرت در جریان عاشورا موج می زند. هر لحظه از عاشورا و قیام امام حسین(ع)، هزاران سوژه برای به جوش آوردن ذوق و شور هنری را در خود جای داده است.
وی با اذعان بر اینکه هنوز شاخه های مختلف هنر، از جمله فیلم و تئاتر، به شایستگی در خدمت بازگویی این واقعه عظیم تاریخی قرار نگرفته است، تاکید کرد: حادثه عاشورا گنجی است که از زوایای مختلف می توان در آن غور نمود و آثار هنری بی بدیل و دست نیافتی از آن استخراج نمود.
رسالت طلاب غیرایرانی در حوزه شعر قدسی
عضو جامعه مدرسین در ادامه سخنان خود ابراز داشت: شما طلاب شاعر از ملیت های مختلف که در فضای المصطفی و حوزه علمیه تحصیل کرده اید، رسالت مضاعفی دارید که هنر و دستمایه های شعری خود را در قالب زبان های مختلف، در عالم منعکس نمایید.
وی با تقدیر از اشعاری که شاعران این محفل به زبان های بومی خود سرودند، تاکید کرد: در زبان فارسی، اردو، آذری و عربی، شعر قدسی، آیینی و عاشورایی صاحب گنجینه فاخری است اما در بیشتر زبان ها، شما پیشگام هستید و این وظیفه شما و ما را سنگین تر می نماید تا شعر اسلامی، ایمانی و قدسی را در زبان های مختلف پیش بریم به ویژه آنکه یکی از تلاش های استعمار غرب از بین بردن زبان های محلی در کشورهای آسیایی و افریقایی است.
آیت الله اعرافی افزود: نسل شاعران را در کشورهای خود توسعه و گسترش نمایید و هسته های هنری و شعری را در کشورهای خود به صورت فیزیکی یا مجازی ایجاد نمایید. فضای مجازی باید منور به انوار هنر قدسی گردد و خواهران و برادرانی که از ذوق لازم در این زمینه برخوردار هستند، باید خود را در این مقوله موظف بدانند.
نیازمند شعر حوزه مقاومت و گفتمان انقلاب هستیم
وی در ادامه به بیان سلسله مراتب شعر از لحاظ محتوا و تنوع محتوایی پرداخت و گفت: شعر متعهد به آرمان های انسانی در قله محتوایی قرار دارد و در ذیل آن، اشعار متعهد به آرمان های اسلامی و اشعار اهل بیتی(علیهم السلام) قرار دارند. در این عناوین محتوایی، سوژه های متکثری یافت می شود، اما سوژه هایی مانند عاشورا، غدیر و مهدویت، از برجستگی بیشتری برخوردار هستند.
عضو شورای عالی حوزه، شعر مقاومت و گفتمان انقلاب اسلامی را حوزه مورد نیاز امروز جهان خواند و تاکید کرد: شما طلاب شاعر باید برای متخصص شدن در این سوژه ها و قلمروها، حرکت و برنامه ریزی نمایید.
تاریخ حوزه با شعر و نظم گره خورده است
آیت الله اعرافی، با تاکید بر این مطلب که حوزه های علمیه هیچ گاه از هنر شعر و نظم تهی نبوده است، تصریح کرد:هنر شعر همواره در ادبیات، فقه، فلسفه، کلام وتاریخ ما متجلی بوده است و کتاب های منظومی که رشته های علمی ما را در خود جای داده، مایه ماندگاری، رشد و تعالی علوم اسلامی شده است.
مدیرحوزه های علمیه ادامه داد: در عصر انقلاب اسلامی نیز شعر مقاومت و انقلاب، جایگاه ویژه ای پیدا کرده است و باید برای اشاعه گفتمان عقلانی و قوی خود، از این ابزارها بهره گیریم.
آیت الله اعرافی، در پایان، با تاکید بر لزوم دنبال شدن سابقه درخشان حوزه علمیه در قلمرو شعر اخلاقی، عرفانی، اجتماعی، فرهنگی و انقلابی توسط نسل جدید حوزویان، از مسئولان حوزه علمیه و جامعه المصطفی خواست تمام بسترهای لازم را برای تربیت شاعران متعهد و توانا فراهم آورند.
