به گزارش خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام والمسلمین محمد تقي فعالي مدير مؤسسه فرهنگي هنري سبك زندگي آل ياسين و نويسنده كتاب "سفر با كشتي نجات" در گفت و گو با خبرگزاری «حوزه» به اهداف تأليف و نحوه انتشار كتاب پرداخته است.

حجت الاسلام والمسلمین فعالي در ابتدای این مصاحبه گفت: شخصيت و جايگاه حضرت ابي عبدالله الحسين (عليه السلام) براي همه مسلمانان روشن و واضح است و شخصيت حضرت سيد الشهدا (عليه السلام) را مي توان از چند منظر بررسي كرد.

* بررسي شخصيت امام حسین (ع) از منظر قرآن كريم

یکی از سوره‌های قرآن کریم، سوره مبارکه «فجر» است که خداوند متعال در آیات آخر می ‌فرماید: «یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعی‏ إِلى‏ رَبِّكِ راضِیَةً مَرْضِیَّةً فَادْخُلی‏ فی‏ عِبادی وَ ادْخُلی‏ جَنَّتی‏»(30-27) بین این سوره و امام حسین (عليه السلام) رابطه ‌ای وجود دارد، یکی از نمونه ‌های روشن «نفس مطمئنه» روح مقدس امام حسین (عليه السلام) است.

در قرآن كريم به سه نوع نفس اشاره شده؛ نفس امارّة كه همواره انسان را به بدى ها فرمان مى دهد و اگر با عقل و ایمان مهار نشود، انسان را به سقوط و تباهى مى كشاند.

دومين نفس، نفس لوّامة، كه در سوره (قیامت) آمده و سومين نفس، نفس مطمئنّة كه انسان به آرامش و اطمینان دست پیدا مي كند. پس عالي ترين شخصيت نفس و عالي ترين روح، شخصيت حضرت ابي عبدالله الحسين (عليه السلام) است كه قرآن به آن نگاه كرده است.

ظهور و تجلي انسانيت به صورت كامل و بالفعل در شخصيت بزرگ حضرت ابي عبدالله (عليه السلام)

نفس مطمئنه يعني نفس آرام و روح آرامش از اين تعبير دو مطلب به دست مي آيد؛ نكته اول اينكه عالي ترين سطح انسانيت ذيل مقام آرامش و مقام نفس مطمئنه است، پس انسان كامل، كسي است كه به نفس مطمئنه دست يافته و عالي ترين مقام، انسانيت است.

نكته دوم اين كه حضرت سيد الشهدا(عليه السلام) به عالي ترين سطح انسانيت كه نفس مطمئنه است، رسيده و اگر اين دو نكته را با هم تركيب كنيم، به نتيجه ای جالب مي رسيم كه عالي ترين سطح انسانيت و خلقت انسان، حسيني شدن است و انسان آفريده شده تا به نفس مطمئنه دست يابد و مثال شاخص آن مقام شاخص حضرت ابي عبدالله الحسين(عليه السلام) است. و اگر انسان حسيني شود، يعني به تمام معنا انسان شده و خداوند انسان را به همين دليل آفريده و اگر خلاف اين بود، خداوند به خلقت حيوانات اكتفا مي كرد.

* شخصيت حضرت سيدالشهدا(ع) از منظر احاديث

در اين راستا دو دسته حديث وجود دارد؛ يكي این که احادیثی در خصوص امام حسين(عليه السلام) از ديگر ائمه اطهار(عليه السلام) ذكر شده و ديگر اينكه احاديثي از خود حضرت(عليه السلام) نقل گردیده و بسيار فراوان است. اخيراً آیت الله ري شهري كتاب 16 جلدي به نام دانشنامه حضرت امام حسين(عليه السلام) را به جامعه علمي كشور ارائه كرده كه تقريبا تمام احاديث در اين كتاب از خود امام حسين(عليه السلام) است و امروز به علت غفلت و عدم استفاده از اين احاديث، برخي افراد احساس مي كنند از امام حسين (عليه السلام) حديث كم داريم.

* شخصیت امام حسین (ع) از منظر دعا و زیارت

سومين منظري كه مي توان به حضرت ابي عبدالله(عليه السلام) پرداخت از منظر زيارت و ادعيه است و همچنین از ديگر جهات، از جمله نگاه به سيره زندگي، بررسي شخصت تاريخي، روانشناسي و جامعه شناسي آن حضرت است.

* اهداف و انگيزه جنابعالي از تأليف كتاب "سفر با كشتي نجات" چيست؟

هدف اول در نگارش اين كتاب معرفي شخصيت حضرت ابي عبدالله الحسين(عليه السلام) و جايگاه بسيار رفيع و وجود نوراني ایشان از منظر آيات و احاديث می باشد كه از خود آن حضرت به دست ما رسيده است.

هدف دوم اين که حضرت سيد الشهدا(عليه السلام) از تولد تا شهادت مانند ديگر ائمه علیهم السلام در صدد درس انسانيت به انسان ها بود؛ اگر به گفتار و رفتار امام حسين(عليه السلام) در زندگي نگاه دقيقي داشته باشيم که چگونه از حیث گفتار (حديث) و از حیث رفتار (سيره) می توانیم درسي هايي از احاديث و سيره وجود شريف آن حضرت به دست بیاوریم.

به تعبير ديگر مي خواستم بدانم حضرت امام حسين(عليه السلام) در ميان گفتار و رفتارش از انسان ها چه مي خواهد و آروزهايش چيست؟ انسان چه بخواهد و چه نخواهد آن حضرت آمد تا به انسان ها درس انسانیت بدهد.

* بايد همراه گريستن، نگريستن به او را سر لوحه زندگي خويش قرار دهيم

هدف سوم: معمولا كتاب هايي كه از حضرت امام حسين(عليه السلام) مي نويسند با رويكرد اندوه، سوگواري و مقتل است و بايد از جهت ديگر هم به شخصيت سيدالشهدا (عليه السلام) نگاه كرد و بايد ديد امام حسين(عليه السلام) از انسان ها چه خواسته اند؛ آن حضرت فقط به خاطر اين آفريده نشده اند، كه براي ایشان گريه كنند، بلکه تا ديگران آن حضرت را بشناسند و از اين شناخت بتوانند الگوي مناسب براي زندگي خود برگزينند؛ به تعبير بهتر، كسي كه براي امام حسين(عليه السلام) گريه و سوگواري مي كند، عاشق امام حسين (عليه السلام) است و مهم ترين نشانه عاشق، عشق معرفتي است.

قيام و شهادت آن حضرت فقط ماتم و سوگواري نيست و نبايد در مقتل و سوگواري خلاصه كرد، البته درست است روايات زيادي در اين خصوص آمده، ولي هدف اصلي اين نبوده؛ بلکه حضرت سيد الشهدا(عليه السلام) قيام كرد تا به جامعه درس انسانیت بدهد و كتاب حاضر(سفر با كشتي نجات) چندان رويكرد مقتل و سوگواري ندارد، بلكه رويكرد اصلي آن عشق و معرفت است.

آن حضرت خون پاك خود را زمين ريخت تا انسان ها، از هواي نفساني خود خارج شده و خود را به انسانيت برسانند. لذا بايد همراه گريستن، نگريستن به آن حضرت را سرلوحه زندگي خويش قرار دهيم.

* درباه شخيصت حضرت امام حسين(عليه السلام) آثار متعدد و فراواني وجود دارد، تفاوت اين اثر با ديگر آثار چيست؟

بنده بیشتر آثار در خصوص شخصيت حضرت امام حسين(عليه السلام) را تقريبا ديده ام؛ كتب زیادی با رويكرد سوگواري و مقتل نگاشته شده اند، در صورتي كه اين اثر با رويكرد درس و عبرت به شخصيت حضرت امام حسین(علیه السلام) نگريسته است.

* چرا فصل هاي كتاب به منزل تعبير شده و چينش فصل به چه صورت است؟

چون عنوان اين كتاب سفر بوده و سفر هم به منزل نياز دارد، لذا عنوان فصل ها را منزل انتخاب كردم. در منزل اول به كليات به عنوان ولادت تا شهادت آن حضرت پرداخته شده است.

در منزل دوم، باورها و بينش هايي است كه از كلمات حضرت سيد الشهدا(عليه السلام) به دست مي آيد. منزل سوم شامل ارزش هاي اخلاقي و رفتارهايی كه در كلمات و رفتار آن حضرت است؛ ارزش هايي مانند بخشش و گذشت، دوستي، هم نشيني، مشورت و ... می باشد.

* در ميان ابعاد شخصيتي حضرت امام حسين(عليه السلام)، كدام بعد آن حضرت برجسته شده است؟

بر اساس احاديثي كه از سوي رسول خدا(ص) بوده و از خود آن حضرت نقل شده، به سخاوت امام حسین(ع) اشاره شده و بهترين وسيله، تمسك و توسل به حضرت سيدالشهدا(عليه السلام) نیز همین سخاوت است؛ زیرا آن حضرت آمدند تا سخاوت و انسانيت را درس دهند.

* عنوان كتاب سفر با كشتي نجات به چه صورت شكل گرفت؟

ويژگي دوم شخصيت امام حسين(عليه السلام) كه از رسول خدا(ص) نقل شده، كشتي نجات است و نكته خيلي مهم، اين كه وقتي كسي با كشتي سفر مي كند، هرگز در كشتي نمي ماند و كشتي را وسط اقيانوس رها نمي كند؛ همچنین كشتي ای، كشتي است كه انسان ها را به ساحل آرامش برساند و اگر امام حسين(عليه السلام) كشتي نجات است، به این خاطر است كه انسان را به خداوند برساند.

* برشی از كتاب "سفر با كشتي نجات"

عشق به حضرت ابي عبدالله (عليه السلام) قرن هاست در قلب پير و جوان مي جوشد و به آن گرمي و روشنايي مي بخشد. مردم با دل و جان به امام حسين(عليه السلام)، اهل بيت(عليه السلام) و ياران با وفايش عشق مي ورزند و در اندوه حادثه عاشورا اشك مي ريزند و سوگواري مي كنند و اين همه، افتخار بزرگي است. اما افسوس و صد افسوس كه گاه شور عزاداري بر شعور انديشه ورزي غالب مي شود و ما به جاي آموختن از حسين(عليه السلام) بر او گريه مي كنيم. حسين آمد تا به ما درس عزت، شجاعت، سخاوت بدهد نه اين كه او را در قالب يك روز يا يك دهه و فقط گريه و عزا خلاصه كنيم «حسين(عليه السلام)» بزرگ ترين تاريخ بشريت است سزا نيست بي آنكه از واقعه عاشورا عبرتي بگيريم و در خود قيامتي به پا كنيم پس از اتمام مراسم محرم و صفر، همچنان در خصلت هاي زشت و تاريك بمانيم و آماده عروج با حسين(عليه السلام) نباشيم.