به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در تهران، آیت الله سیدحسن مصطفوی، پیش از ظهر امروز «چهارشنبه 17آذر95» در همایش ملی فلسفه مضاف که با حضور شخصیت های برجسته حوزوی در سالن اجتماعات حوزه علمیه امام رضا(ع) تهران برگزار شد، اظهار داشت: معمولا نباید علوم مختلف را به فرقه های خاص نسبت دهیم، چرا که علم برای همه بشریت است؛ برای مثال معنی ندارد که اصطلاحاتی مانند شیمی ایران، فیزیک اسلامی و ... را بکار ببریم.

وی افزود: این که نمی توان و نباید علم را به فرقه خاصی نسبت داد، در اکثریت قریب به اتفاق موارد باید اجرایی شود، مگر این که مناسبت خاصی در این میان وجود داشته باشد؛ اینجاست که باید بررسی کنیم، چرا به علم فلسفه، قید اسلامی را اضافه کرده و می گوییم فلسفه اسلامی اما در دیگر موارد مانند علم نجوم چنین قیدی را اضافه نکرده و هیچ گاه کلمه علم نجوم اسلامی را بکار نمی بریم.

 استاد حوزه علمیه تهران، اضافه کرد: مهمترین دلیلی که ما قید اسلامی را برای علم فلسفه بکار می بریم تفاوت آشکار فلسفه مورد تأیید فلاسفه غرب با فلسفه مورد تأیید فلاسفه مسلمان است.

وی با بیان این که در فلسفه اسلامی ما سه مسئله مهمی که اساس اسلام نیز روی آن ها بنا شده، مورد بحث جدی قرار می گیرد، گفت: علم خداوند و اثبات این که خداوند به همه چیز علم دارد، فاعلیت خداوند و اثبات این که چیزی از دایره فاعلیت او خارج نیست و در نهایت قدرت خداوند و اثبات این که این قدرت بی نهایت است، در فلسفه ما بیشترین توجه را به خود اختصاص داده است.

آیت الله مصطفوی با بیان این که برای مثال، فلسفه مورد نظر ما مسلمانان با فلسفه ارسطو خیلی تفاوت دارد، گفت: فلسفه ارسطو اصلا داخل در فلسفه ما نیست، چرا که فلسفه ارسطو می گوید این عالم مبدأ دارد اما این مبدأ، فقط به خودش می اندیشد و فاعل و عامل نیست، اما ما در اسلام، عاملیت و فاعلیت خدا را ثابت می کنیم.

وی خاطرنشان کرد: فلاسفه بزرگ جهان اسلام چه مرحوم شیخ و چه ملاصدرا، به سه مسئله مذکوری که بیان شد، به صورت ویژه ای پرداخته و ثابت کرده اند که خدایی که ما می پرستیم، به همه چیز عالم هستی، عالم و داناست؛ و اصولا کسی که به این نتیجه نرسیده باشد، خداشناسی کاملی ندارد.

این محقق حوزوی، ادامه داد: بنابراین سه موضوع اصلی، علم، فاعلیت و قدرت خدا، مورد توجه جدی فلاسفه اسلامی است و تأکید می شود که خلقت لازمه ذات حق است، همان طور که نوربخشی، لازمه نور است.

وی با اشاره به آیه معروف سوره مبارکه نور مبنی بر «الله نور السماوات و الارض...»، گفت: به عقیده فلاسفه بزرگ ما مسلمانان، وقتی خدا نور است، همه عالم هم جلوه نور اوست؛ فلاسفه بزرگ اسلام، همه عالم را جلوه حق دانسته و قدرت خدا را بی نهایت می دانند.

آیت الله مصطفوی خاطرنشان کرد: مرحوم ملاصدرا به عنوان یکی از فلاسفه مسلمان، با همین مسئله اصالت وجود، بسیاری از مسائل فلسفی را حل کرد.

وی در ادامه سخنان خود با تصریح بر این مطلب که فلسفه غرب، حرف مفیدی برای ارائه به انسان ها ندارد، گفت: فلسفه غرب، در بسیاری موارد بیش از آن که معادلات ذهنی و عقلی ما را حل کند، به مجهولات ما اضافه کرده و در مجهولات ما را رها می کند اما فلسفه اسلامی، اگر موضوعی را خراب می کند، خودش هم آن را می سازد و انسان را در جهل مرکب نمی گذارد و انسان را رو به کمال می برد.

 استاد حوزه علمیه تهران با بیان این که توصیه می کنم، جوانان مراقب باشند تا فلسفه غرب آنان را فریب ندهد، گفت: از جوانان می خواهم که فلسفه اسلامی را خوب بخوانید؛ البته خواندن شما نباید مانند خواندن حوزه های امروزی باشد؛ متأسفانه حوزه های علمیه امروزی، مانند دانشگاه ها درس می خوانند، در حالی که ما خودمان باید به سراغ استاد خوب فلسفه باشیم و مطالب را بیاموزیم.

وی تصریح کرد: بنده با ادامه این روند در حوزه های علمیه، می ترسم روزی برسد که طلاب ما و دیگر جوانان، برای فهم و خواندن فلسفه اسلامی، به سراغ مستشرقان غربی و اروپایی بروند.

آیت الله مصطفوی گفت: امروزه طبیعیات که از ارکان فلسفه بود، از بین رفته در حالی که طبیعیات فلسفه ما باطل نیست که ما آن را کنار گذاشتیم؛ امروزه تازه غربی ها به سراغ همان طبیعیاتی رفتند که ما کنارش گذاشتیم؛ به نظر بنده کسی که طبیعیات نخواند، اصلا علوم الهیات را هم نمی فهمد، چرا که مقدمه الهیات، طبیعیات است.

وی خاطرنشان کرد: بنده به طلاب جوان علاقه مند به فلسفه گفتم که فلسفه اسلامی را با جدیت خوانده و به حوزه ها هم کاری نداشته باشید.

این محقق حوزوی یادآور شد: چندی پیش دیداری خصوصی با رهبر معظم انقلاب داشتم که از ایشان پرسیدم از وضع حوزه های علمیه مطلع هستید؛ ایشان فرمودند «شنیده ام که «شرح منظومه علامه سبزواری» را از دروس حوزه حذف کرده اند که خوب نیست.»؛ واقعا تأسف آور است که این کتاب خوب از دروس رسمی حوزه حذف شده و وقتی هم که از ردیف دروس رسمی خارج شد، کمتر طلبه ای برای خواندن آن وقت می گذارد.

وی افزود: به مقام معظم رهبری عرض کردم که اگر لازم می دانید، خودتان دستور دهید تا کتاب «شرح منظومه علامه سبزواری» به دروس رسمی حوزه بازگردد که ایشان در پاسخ فرمودند «بنا ندارم در امور حوزه ها دخالت کنم و دخالت هم نمی کنم».

آیت الله مصطفوی گفت: در زمانی که ما طلبه بودیم شرح منظومه از دروس اصلی بود و من خودم این کتاب را حفظ هستم؛ واقعا سؤال است که چرا باید این کتاب خوب را نخوانیم و بگذاریم آموزه های خوب آن از دست برود.

وی در پایان گفت: باید کاری کنیم تا حوزه علمیه تهران به معنای واقعی احیا شده و به جایگاه اصلی خود برگردد؛ مخصوصا این حوزه در زمینه علوم عقلی، از حوزه های سرآمد شیعی بوده است.

۳۱۳/۲۹