به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی پیش ازظهر امروز در دیدار عمرعواس، اندیشمند آمریکایی با بیان اینکه در فقه شیعه بخش های مختلفی به عنوان مسائل جدید و مستحدثه وجود دارد و تکامل فقه و اجتهاد در همین مسائل جدید است و به این مسائل پاسخ می دادند گفت: مسائل مستحدثه درابواب مختلفی مانند پزشکی، قضائی و سیاسی وجود دارد.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) افزود: در دو دهه گذشته بیش از هزار سوال پزشکی در باب مسائل جدید مانند تلقیح مصنوعی، تغییر جنسیت و پیوند اعضاء وجود داشت که نوعا مراجع تقلید به آن پاسخ می دادند.
عضو جامعه مدرسین حوزه عنوان کرد: این سوالات فقهی ابتدا از ناحیه مردم یا مراکز علمی به دفاتر مراجع ارسال و در مرحله بعد آن مرجع موضوع شناسی را انجام می داد و سپس فتوا صادر می کرد؛ در مورد همین تلقیح مصنوعی صورت های مختلفی وجود دارد، بعد از شناسایی موارد مختلف آن، فقیه در چارچوب آن موضوع مورد بحث قرارمی دهد.
استادحوزه ابراز داشت: گاهی اوقات در مورد بعضی مسائل نیاز به موضوع شناسی نیست بلکه عنوان بحث ضرر و عدم ضرر آن را با کارشناسان مطرح وبعد در مورد آن تصمیم گیری می شود. بهر حال پویایی فقه به این است اگر در مورد مسئله ای نیاز به موضوع شناسی باشد، موضوع شناسی ،در غیر فقیه این صورت حکم کلی را بیان می کند.
وی با بیان اینکه فقهاء در سیر اجتهادی توجه به مباحث سایر مذاهب می کنند، ولی استناد نمی کنند افزود: دلیل مطلب این است، اجتهاد به ضوابط خاصی وابسته است که تنها درفقه شیعه آمده است؛ اگر چه در بحث تلقیح در نتیجه، اشتراک است ولی در استدلال خیلی فرق است در فقه شیعه ادله ای مطرح شده که درسایر مذاهب نیست.
*فهم باطن آن تنها برای اهل بیت (ع) میسر است
آیت الله فاضل لنکرانی گفت: یکی از فرق های دیگر دو مذهب این است که آنها فهم قرآن را، برای هر کسی میسر می دانند، ولی شیعه معتقد است قرآن ظاهر وباطنی دارد وفهم باطن آن تنها برای اهل بیت (ع) میسر است.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) افزود: فقه شیعه پویا و برگرفته از اهل بیت(ع) است واین پویایی در فقه مذاهب دیگر نیست و از این لحاظ که فقه شیعه متصل به پیامبر اسلام(ص) واهل بیت(ع) قابل مقایسه با فقه مذاهب دیگر نیست.
عضو جامعه مدرسین عنوان کرد: چون فقه شیعه پویا و مستند به اهل بیت (ع) است و فقهای شیعه کیفیت استناد را از اهل بیت(ع) یاد می گیرند، روی این مبنا هیچ مسئله که فقهاء را از ضوابط اصلی استنباط خارج کند، وجود ندارد و بر اساس همین مبنا هیچ مسئله برای فقهای شیعه بی پاسخ نمی ماند.
استادحوزه ابراز داشت: در فقه یکی از امور، رجوع به اهل خبره است این رجوع به اهل خبره همان علم عرفی است، اگر فقیه اطمینان پیدا کرد برای اوحجیت دارد. در مواردی که نیاز به متخصص داشته مراجع اظهار نظر نمی کردند واین اصل و از ادله مطرح شده در فقه شیعه است.
وی اظهار داشت: در فقه رجوع به عرف زمان صدور، اهل خبره و سیره عقلا مطرح است و مجتهد با توجه به این مسائل فتوای می دهد.
آیت الله فاضل لنکرانی گفت: فقه در اجتهاد، ملاکات عقلی را ارزش قائل است اما در خیلی از موارد نظر عرف متبع است مانند شیر، از لحاظ عقل ذرات خون در آن است اما اجتهاد به نظرعرف هم نگاه می اندازد که آیا عرف خون را به آن ملحق می داند ودر این نوع موارد فقیه به نظرعرف نگاه می کند.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) به مسئله احتیاط هم اشاره کرد و افزود: احتیاط در زمانی که نتواند حکم واقعی را مجتهد تشخیص دهد، مطرح شده و روایات هم این را بیان می کند و از اول که فقهاء احتیاط را مطرح کردند، به عنوان اینکه عمل به احتیاط دچار حرج نباشد.
عضو جامعه مدرسین عنوان کرد: در گذشته عمل به احتیاط آسانتر بود؛ اما در شرائط فعلی کمی سخت تر شده وآن به دلیل موارد که در زندگی انسان از لحاظ حرج وجود دارد.
