آیه:

خداوند متعال در قرآن می‌فرماید:

أَتَأْمُرُونَ ٱلنَّاسَ بِٱلْبِرِّ وَتَنسَوْنَ أَنفُسَكُمْ بقره/ 44

آیا مردم را به نیکی دعوت می‌کنید اما خودتان را فراموش می‌نمایید؟!

آینه:

حکایت؛ شخصی به ابن عباس گفت: می‌خواهم امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر نموده و مردمان را وعظ و نصیحت‌کنم، ابن عباس پرسید: شروع کرده‌ای؟ گفت: تصمیم دارم. ابن عباس گفت: مانعی ندارد، اما مواظب باش که سه آیه از آیات قرآن مجید تو را رسوا نسازد. آن شخص گفت: کدام آیات؟

ابن عباس گفت: یکی این آیه که می‌فرماید: اتأمرون الناس بالبر و تنسون انفسکم (بقره/ 44)،«آیا مردم را به نیکی دعوت می‌کنید اما خودتان را فراموش می‌نمایید؟» آیا تو اطمینان داری که از مخاطبان و نکوهش شدگان این آیه نیستی؟ آن شخص گفت: نه، آیه دوم را بگو. ابن عباس گفت: آیه دوم این است که می‌فرماید: لم تقولون مالا تفعلون کبر مقتا عند الله ان تقولوا مالا تفعلون (صف/32)،«چرا سخنی می‌گویید که عمل نمی‌کنید؟ نزد خدا بسیار موجب خشم است که سخنی بگویید که عمل نمی‌کنید!»  نسبت به این آیه چه طور؟ آیا مطمئن هستی که از توبیخ شدگان این آیه نیستی؟ آن شخص گفت: نه، آیه سوم را بگو. ابن عباس گفت: آیه سوم گفتار خدای تعالی به نقل از عبد صالح حضرت شعیب (علیه‌السلام) است که به مردم چنین گفت: وَمَا أُرِيدُ أَنْ أُخَالِفَكُمْ إِلَى مَا أَنْهَاكُمْ عَنْهُ (هود/ 88)، «من هرگز نمی‌خواهم چیزی که شما را از آن بازمی‌دارم، خودم مرتکب شوم. آیا از اهل این آیه هستی؟» آن شخص گفت: نه.

ابن عباس گفت: بنابراین اول از خودت شروع کن.1

عالم آن کس بود کـه بد نکند                                 نه بگوید به خلق و خود نکند2

1. با اقتباس و ویراست از کتاب هزار و یک حکایت قرآنی
2. سعدی