حجت الاسلام والمسلمین حسینی متولی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، به گزارشی از فعالیت های گروه ادبیات عرب دفتر تدوین متون درسی حوزه پرداخت و گفت: تحول در حوزه، خواست تمام بزرگان حوزه های علمیه بوده و تغییر در متون، یکی از محورهای تعیین کننده تحول می باشد.

وی اظهار داشت: تأثیر متون فاخر برای رفع نیازهای آموزشی، از مباحث غیرقابل انکار بوده که با تغییر کتب موجود می توان به این متون دست پیدا کرد.

مدیر گروه ادبیات عرب دفتر تدوین متون درسی حوزه ابراز داشت: تأمین متون لازم برای هر مرکز آموزشی، متوقف بر بهره مندی از اساتید فرهیخته و اشخاصی است که در آن علم، حد بالایی داشته و صاحب نظر باشند.

*ارتقاء متون آموزشی از ضروریات زمان است؛ اما مهم، عقلایی و منطقی بودن آن می باشد

این استاد حوزه خاطرنشان ساخت: تغییر و ارتقاء متناسب با زمان و نیازهای هر دوره، از امور مسلم برای تمام مراکز آموزشی و در تمام رشته هاست؛ اما مهم آن است که سمت و سوی این ارتقاء و تحول، عقلایی و منطقی بوده و به گونه ای باشد که در عین حفظ نقاط قوت تراث گذشتگان که قطعا قابل توجه خواهد بود، تغییرات حاصل شود.

*تأکید بر حفظ نقاط قوت تراث گذشتگان

حجت الاسلام والمسلمین حسینی متولی با تأکید بر حفظ نقاط قوت تراث گذشتگان، تصریح کرد: بزرگان حوزه های علمیه و شخصیت های تراز اول در طول زمان از برکت همین کتب آموزشی به این جایگاه رسیدند و یقینا آن کتب دارای قوت هایی است که حتما باید از آن استفاده کرد.

وی با اشاره به اعضای گروه ادبیات عرب، بیان داشت: شاکله اصلی اعضای این گروه و کمیته های آن، اساتید با سابقه در رشته ادبیات عرب و توانا در تدوین و ارزیابی می باشد.

مدیر گروه ادبیات عرب دفتر تدوین متون درسی حوزه اظهار داشت: «تهیه آیین نامه های آموزشی مدارس» و «تهیه و تصویب سرفصل های هر علم» دو مرحله ای است که مرتبط با دفتر تدوین متون نبوده و این دفتر نقشی در آن نداشته و فعالیت خود را از سیاست گذاری آغاز نموده است.

*آیا سرفصل های تدوین شده شورای عالی، مورد تأیید گروه ادبیات عرب است؟

این استاد حوزه در پاسخ به این سوال آیا سرفصل های تدوین شده، مورد قبول گروه ادبیات عرب بوده است؟ ابراز داشت: سرفصل های مصوب، جزو مبانی فعالیت گروه های علمی است و اساتید آشنا با ساختار، محتوا و منابع علم این سرفصل ها را به رشته تحریر در آورده اند؛ البته درصد کمی از سرفصل ها قابل تغییر بوده و مؤلف در مقام مهندسی کتاب می تواند پیشنهاداتی برای ترتیب سرفصل ها داشته باشد.

حجت الاسلام والمسلمین حسینی متولی خاطرنشان ساخت: گروه ها برای تغییر بیشتر سرفصل ها می توانند نظرات خود را برای شورای عالی حوزه های علمیه ارسال نموده و فضای گفتگو و نقد در این موضوع باز است که از خصوصیات حوزه های علمیه می باشد.

*شاخصه های اساتید همکار گروه ادبیات عرب

وی با اشاره به شاخصه های همکاری اساتید با گروه ادبیات عرب دفتر تدوین متون درسی حوزه تصریح کرد: توانمندی های علمی، پژوهشی، مهارتی و شخصیتی و همچنین طراح و خلاق بودن از جمله شاخص هایی است که اساتید محترم باید داشته باشند.

مدیر گروه ادبیات عرب دفتر تدوین متون درسی حوزه با اشاره به تغییرات جدید کتب ادبیات عرب، بیان داشت: در حال حاضر دوره آشنایی صرف و نحو به رشته تحریر درآمده و حتی کتاب نحو طلاب ورودی سیکل با طلاب دیپلم به بالا متفاوت است.

این استاد حوزه اظهار داشت: همچنین به غیر از صرف مقدماتی، صرف کاربردی و کارگاه صرف نیز برای آغاز پایه دوم دیده شده که مدارس در انتخاب یکی از این دو کتاب اختیار داشته و خلأ بزرگ آموزشی در علم صرف جبران شده است.

*تدوین کتب جدید نحوی چند سال به طول خواهد انجامید

حجت الاسلام والمسلمین حسینی متولی در ادامه با بیان این مطلب که برای تدوین کتب نحوی جدید بر اساس سرفصل های مصوب شورای عالی، نیازمند به زمان هستیم، ابراز داشت: بر این اساس، اساتید کمیته ادبیات عرب به این نظر رسیدند که برای دوره فعلی، کتب موجود نحوی را اصلاح نموده تا به کتاب های اصلی پس از چند سال برسیم.

*جبران کمبودهای کتب نحوی موجود با اضافه نمودن مطالب و تمرین های جدید

وی خاطرنشان ساخت: در کتب نحوی موجود، مطالب و تمرین های جدیدی به آن اضافه شد تا به نوعی کمبودها را جبران نماییم.

مدیر گروه ادبیات عرب دفتر تدوین متون درسی حوزه با بیان این مطلب که انواع روش های ارزیابی را برای کتب جدید به کار می بندیم، تصریح کرد: نشست نقد و بررسی اساتید با مؤلفین کتب جدید و همچنین تدریس کتب از سوی مؤلفین و ارزیابان که کاری ایده آل در مباحث آموزشی است، بخشی از مدل های ارزیابی ما می باشد.

این استاد حوزه بیان داشت: از مباحث مهمی که در فرآیند تدوین کتب انجام شده، ارتقاء کار تدوین از فردی به گروهی بوده که اتفاقی مبارک و بهترین نوع تدوین می باشد.

حجت الاسلام والمسلمین حسینی متولی اظهار داشت: برای تمام مراحل تدوین و اصلاحات، شیوه نامه ای تعیین شده تا نظارت ها و ارزیابی ها از مرحله سلیقه ای بودن خارج شود.

وی ابراز داشت: اتفاق جدید دیگری که در پایه دوم انجام شد، اضافه شدن بلاغت دوره آشنایی است که طلاب آن را در 40 جلسه پشت سر می گذرانند.

مدیر گروه ادبیات عرب دفتر تدوین متون درسی حوزه خاطرنشان ساخت: تمام کارهایی که بر روی کتاب های دیگر انجام شد، برای بلاغت دوره آشنایی نیز انجام شده و گروه مؤلف نیز آن را تدریس می کنند.

این استاد حوزه تصریح کرد: تدریس کتب جدید در مدارس محدود به صورت آزمایشی، آغاز و چندین جلسه با اساتید آن برگزار شد تا بازخوردگیری ها انجام گردد.

*تدریس کتب جدید در 150 مدرسه علمیه به صورت آزمایشی

حجت الاسلام والمسلمین حسینی متولی بیان داشت: امسال نیز قریب به 150 مدرسه علمیه تدریس کتب جدید را آغاز کرده اند تا بازخوردگیری مجددی در حد وسیع تر انجام شود.

وی اظهار داشت: برای تمام کتب آموزشی جدید در آیین نامه آموزشی، سه مرحله «آشنایی»، «شناخت» و «تسلط» برنامه ریزی شده است.

مدیر گروه ادبیات عرب دفتر تدوین متون درسی حوزه ابراز داشت: بر اساس مراحل مذکور، مقرر شد هفت کتاب نحوی و چهار کتاب صرفی به رشته تحریر درآورده شود.

این استاد حوزه در بخش دیگر از سخنان خود به پنج کمیته گروه ادبیات عرب اشاره کرد و گفت: کمیته های «صرف»، «نحو»، «بلاغت»، «لغت» و «امور تطبیقی» پنج کمیته گروه ادبیات عرب دفتر تدوین متون درسی می باشند.

وی اذعان داشت: در حال حاضر کمیته های تخصصی در حال تهیه تفصیل سرفصل ها، تعریف ارتباط نحوها با یکدیگر و تهیه شیوه نامه در تدوین کتب نحوی می باشند.

حجت الاسلام والمسلمین حسینی متولی با اشاره به فعالیت کمیته امور تطبیقی، خاطرنشان ساخت: وظیفه این کمیته مشخص نمودن مثال ها، تمرین ها، کارگاه های علمی، مباحث کاربردی، شیوه نامه ها و روش نامه ها می باشد.

وی تصریح کرد: در کتب جدید، مثال های تفهیم اصل یک قاعده علمی با مثال های تطبیق آن قاعده با یکدیگر متفاوت خواهد بود؛ به این معنا که برای تفهیم از مثال های قبلی استفاده می شود؛ اما برای مباحث تطبیقی از آیات، روایات و متون اصیل استفاده خواهیم کرد.

*تدوین کتاب علم لغت، اتفاقی مبارک در حوزه

مدیر گروه ادبیات عرب دفتر تدوین متون درسی حوزه تدوین کتاب علم لغت را اتفاق مبارکی دانست و گفت: از امتیازات آیین نامه جدید، تدوین کتاب علم لغت است که کمیته لغت نیز بر این اساس راه اندازی شده و این کتاب برای دروس پایه دوم تدوین خواهد شد.

این استاد حوزه بیان داشت: کتاب منتشرشده دارای دو قسمت است که قسمت نخست آن مربوط به مباحث نظری علم لغت و قسمت دوم آن مربوط به مباحث کاربردی است.

*آیا سیوطی و مغنی حذف خواهند شد؟

حجت الاسلام والمسلمین حسینی متولی در پاسخ به این سوال که آیا کتاب های سیوطی و مغنی حذف خواهند شد یا خیر؟ بیان داشت: در حال حاضر این دو کتاب مطابق با آیین نامه های دروس، تنظیم و به هر فصل، تمرین های هدفمند اضافه شده است؛ درباره حذف این کتب نیز باید بگوییم که اعضای کمیته های تخصصی در سیاست گذاری های خود ناظر به مصلحت آموزشی طلاب تصمیم می گیرند؛ لذا اگر نیاز باشد که فلان کتاب کنار گذاشته شود، حتما این کار انجام خواهد شد و اگر برنامه آموزشی طلاب را تأمین کند، کنار گذاشته نمی شود.

*هیچ تعصبی برای حذف یا ماندگاری کتب موجود نداریم

وی اظهار داشت: ما در یک شرایط واقع بینانه به مباحث نگاه خواهیم کرد و فقط برای مباحث علمی و کمک به مباحث آموزشی طلاب دور هم جمع شده ایم؛ پس هیچ تعصبی برای حذف یا ماندگاری یک کتاب نداریم.

مدیر گروه ادبیات عرب دفتر تدوین متون درسی حوزه یادآور شد: در حال حاضر کتاب های سیوطی و مغنی اصلاح شده و این کتب ارزیابی خواهند شد و در حال بررسی است که آیا این دو کتاب حذف شوند یا تدریس آن ادامه پیدا کند.

وی در پاسخ به این سوال که تدوین کتب نحوی جدید چند سال به طول خواهد انجامید، بیان داشت: ما در یک وجه تعاملی با حوزه بوده و کار را به صورت گروهی دیده ایم و امیدواریم این کتب با دوری از شتاب زدگی آماده شود.

این استاد حوزه با اشاره به زبان کتب نحوی و صرفی جدید، ابراز داشت: قاعده کتب آموزشی حوزه از پایه دوم آن است که عربی باشند؛ در پایه اول نیز برخی از متون به شکل آموزشی عربی است.

حجت الاسلام والمسلمین حسینی متولی در پاسخ به این سوال که آیا کتابی برای مکالمه عربی طلاب تدوین خواهد شد یا خیر؟ خاطرنشان ساخت: ما مطابق با درخواست و آیین نامه ها مأمور به تدوین کتب می باشیم و این موضوع به ما ابلاغ نشده است.

*تهیه بسته آموزشی برای اساتید و طلاب

وی یکی از فعالیت های گروه ادبیات عرب را تهیه بسته آموزشی دانست و گفت: تهیه کتاب کار، کتاب استاد و کتب کمک آموزشی برای طلاب جزو برنامه های ماست که برنامه ریزی های مناسب برای آن انجام شده است.

مدیر گروه ادبیات عرب دفتر تدوین متون درسی حوزه تصریح کرد: ما در بخش تهیه کتب کمک آموزشی، از کتاب هایی اساتید ادبیات عرب به رشته تحریر درآورده و شاخصه های لازم را داشته باشند، استقبال و حمایت کرده و استفاده خواهیم کرد.

این استاد حوزه بیان داشت: ما برای تدوین کتب آموزشی جدید از اساتیدی که شاخصه های مذکور را داشته باشند، استقبال کرده و استفاده خواهیم کرد؛ همچنین از نوشته جات و نظرات بزرگان نیز استقبال کرده و حمایت خواهیم کرد.

*نیازمند تبادل نظر و تعامل اساتید هستیم

حجت الاسلام والمسلمین حسینی متولی اظهار داشت: تدوین کتب آموزشی، کاری سنگین است؛ مخصوصا در حوزه که متن محور بوده و قطعا برای ارتقاء و تحول باید به صورت جمعی کار کرد و از مجموعه سرمایه های عظیم حوزه استفاده نمود؛ لذا کتب تولیدی جدید، بی اشکال نبوده و نیازمند به تبادل نظر و تعامل اساتید می باشد.

وی ابراز داشت: تقاضای ما از اساتید محترم آن است که با دفتر تدوین متون ارتباط برقرار کرده؛ متون جدید را مشاهده نموده و نظرات ارزشمند خود را مطرح نمایند.

*راه اندازی تالار گفتگو در سایت مرکز تدوین متون درسی حوزه

مدیر گروه ادبیات عرب دفتر تدوین متون درسی حوزه یادآور شد: همچنین تالار گفتگو در سایت مرکز تدوین متون تعریف شده که اساتید محترم می توانند نظرات، نقد و پیشنهادات خود را اعلام نمایند.