به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری «حوزه»، موسسه الدلیل از موسسات علمی و پژوهشی وابسته به آستان مقدس حسینی در شهر مقدس قم است که با وجود گذشت تنها یک سال از تاسیس آن بر نامه ها و طرح های علمی و پژوهشی را در حوزه ها و مراکزدینی و علمی عراق و قم اجرا می کند.

حجت الاسلام شیخ صالح وائلی مدیر این موسسه در گفت و گو با سرویس بین الملل خبرگزاری حوزه به ارائه گزارشی از برنامه های علمی و تحقیقاتی این موسسه در مبارزه با افکار الحادی و تکفیری و بررسی عوامل ظهور داعش در منطقه پرداخت.

لطفا ضمن معرفی خود به معرفی موسسه الدلیل بپردازید.

در ابتدا از شما تشکر می کنم به خاطر فرصتی که اختصاص دادید برای معرفی موسسه ما و برنامه هایی که در آن اجرا می شود. من صالح وائلی دارای دکترای فلسفه اسلامی و استاد علوم عقلی در شهر مقدس قم  و رییس موسسه علمی و پژوهشی عقیدتی الدلیل هستم.

 موسسه الدلیل همچنان که از اسمش مشخص است در زمینه علمی و پژوهشی عقیدتی فعالیت می کند،مسوولان موسسه به تحقق فکر اسلامی اصیل که نماینده مکتب اهل بیت(ع) باشد و فکر سالم و منسجم با واقعیت و فطرت انسانی منطبق باشد،اعتقاد دارند،چنانچه به نیروی این فکر بر حسب درخواستهای فکری انسانی در رویارویی با چالش های پیش رو به هر شکل و با هرنهضتی در سطح اجتماعی یا فردی برای رسیدن به کمال انسانی مطلوب ایمان و اعتقاد دارند .

موسسه الدلیل بخش مستقل در آستان مقدس حسینی محسوب می شود ، که به شکل مستقیم تحت نظر جناب شیخ عبدالمهدی کربلایی متولی و سرپرست دینی عتبه مقدسه هستند.

در خصوص مهمترین رویکردها و طرح های پژوهشی موسسه توضیح دهید.

ما طرح مهم و ترویج شده در قالب رساله ای تحت عنوان (طرح هماهنگی فکر و عقیده) داریم،خلاصه این طرح نهضت فکری در حوزه عقیده اسلامی است،هدف آن ساخت و اعاده و هماهنگی سازماندهی شده برای فرد و اجتماع و هماهنگی و همراهی با اندیشه اسلامی در مکتب اهل بیت (ع) است . همچنین رسیدن به مصونیت و استحکام فکری از طریق وجود نیروی ذاتی در مواجهه با ظاهر و تغییرات فرهنگی سریع و گذرا با تمرکز بر عامل تربیت فکری است که برای همه گرو ه ها و با روش های مختلف مناسب است.

اجرای این طرح هماهنگ و در ضمن استراتژیک بر اساس و مبنای علمی انجام می شود و تمرکز بر فعال سازی نقش عقل به عنوان ابزارشناخت که خداوند متعال به ما بخشیده برای تشخیص اساس حق و باطل در اعتقادات و بین اصول خیر و شر در کارها و رفتارها است.در این طرح سعی می شود سطح هوشیاری و عاطفی دینی در خدمت اندیشه بر حق عقیده همراه وسیله ای که در متن طرح مشخص شده، بالا رود.

ترویج عقیده اسلام حقیقی در همه جای جهان

در ضمن اهداف مهم این طرح؛ بر تحقق نشر عقیده اسلام حقیقی در همه جای جهان و در ساختار قابل پذیرش عصر امروز تلاش شده است. تلاشگران و محققان در این راستا به دنبال آشکار کردن صورت عقلانیت این فکر و هماهنگی آن با واقعیت و فطرت انسانی هستند و همزمان به سمت محو و از بین بردن صورت تحریف شده ای که به دست مغرضان و گمراهان و جاهلان از چهره اسلام ناب و اصیل محمدیمان ترسیم شده اقدام می کنیم.

چه تعداد محقق و پژوهشگر و در چه گروه هایی در موسسه الدلیل فعالیت می کنند؟

 در موسسه کادر علمی در سطح عالی و از تخصص های مختلف داریم که بعضی متخصص در رشته فلسفه و بعضی در علم کلام و برخی دیگر در علم حدیث متخصص هستند و بیشترشان دارای مدرک دکترا، کارشناسی ارشد و افزون بر آن دارای تحصیلات حوزوی و تمام طلبه های درس خارج هستند و 22 نفر عضو کادر علمی که 8 نفر ازآنها عضو هیئت علمی که دارای صلاحیت و تصمیم گیری علمی در تمام موسسه هستند. افرادی که از محققین و تایید کننده طرح های علمی که در موسسه اجرا می شود ،هستند. و برخی دیگر در زمینه تحقیقات و پژوهش های علمی و آموزشی فعالیت می کنند.

فعالیت های موسسه بین تالیف و تعلیم و نشست های علمی مختلف پیگیری می شود، علارغم آنکه عمر موسسه از یک سال تجاوز نمی کند اما به دست محققانش کارهای بزرگ و مهمی انجام شده است. در زمینه تالیف گروه تحقیقات در موسسه  بحث های اصیل و موسوعات مختلف را تدوین کرده و همچنین اقدام به تهیه رساله ای کوچک در خصوص پرداختن به پدیده های خاص،وهمچنین اقدام به نوشتن مقالات برای مجله وپایگاه وابسته به موسسه کردند؛ چنانچه گروه ترجمه نیز به ترجمه کتاب ها و مقالات از دو زبان فارسی و انگلیسی به عربی پرداخته است و این چنین عزم بر ترجمه تحقیقات و کتاب ها از عربی به انگلیسی در دستورکار قرار گرفته است.

توسعه و تحول آموزش دین در مدارس آکادمیک عراق

 اما در زمینه تعلیم و آموزش گروه آموزش فعالیت های مختلفی انجام می دهد و در حال حاضر مشغول نوشتن روش های تربیت فکری و عقیده برای دروس حوزوی و مدارس آکادمیک هستند و دوره ای کوتاه مدت مختلف در تربیت فکری و تعلیم دینی و عقیده بر گزار می کنند که مهمترین آن دوره برای معلمان و مدرسان تربیت اسلامی در عراق تحت عنوان توسعه و تحول آموزش دین در مدارس آکادمیک است.

 و اما در زمینه نشستها، نشست هایی در شهر مقدس قم و عراق برگزار می شود و استقبال زیادی از این نشست ها به ویژه در میان فرهنگیان و تحصیل کرده گان آکادمیک شده است.

موسسه الدلیل در خصوص مبارزه با افکار الحادی و تکفیری عصر حاضر چه برنامه هایی دارد؟

 داعش نتیجه انحرافات دینی متعصبان است

 یکی از خطرناک ترین افکاری که امروزه در جامعه ما ظاهر شده فکر الحاد، کفر و بی دینی است و برخی به دنبال استثمار و بهره کشی از رفتار مردم هستند تا آنها را به سمت انحرافات دینی مانند داعش و امثال آن هدایت کنند. برای وادار کردن مردم به دوری از دین و اظهار کارهای زشت که افراد و عناصر متعصب و افراطی با دلیل دینی انجام می دهند اما ملحدین تلاش می کنند مردم را قانع کنند که نظرات علمی جدید متناقض با معرفت و شناخت دین است.

 در واقع همه این خدعه ها وجود دارد اما متعصبان نماینده دین نیستند و علمی برای رشد دین ندارند و کمک به الحاد و بی دینی می کنند.

برگزاری دوره های کوتاه مدت برای طلاب و دانشجویان دانشگاه ها

 از این رو موسسه با وجود شرایط  و موقعیتی که کاملا مواجه با چنین انحرافات خطرناکی است برنامه هایی را برای اصلاح فوری و سریع آن برگزار می کند و در روزهای آینده انشاالله اقدامات دیگری را انجام می دهد. مانند برگزاری دوره های کوتاه مدت برای طلاب و دانشجویان دانشگاه ها، و نوشتن رساله های موجه و با هدف،و برگزاری نشست های تربیتی، و دیدگاهی برای درمان ریشه ای و استحکام ساختار فکری از طریق آموزش دینی و آکادمیک داریم و دیدگاه و نظرات ما موضوع و مفاد تربیت اسلامی در مدارس آکادمیک در سه سطح می شود ؛شامل تربیت فکری و دینی و آموزش دین.

 سطح اول تربیت فکری، مطلقا از مهمترین سطوح محسوب می شود؛ دانشجو یا دانش پژوه در آن اصول فکر و قواعد و روش آن را به نحوی که مناسب با هر مرحله از سنش باشد، فرا می گیرد ؛و دانشجو با روش علمی به حقایق می رسد و آشنا می شود و تنها منحصر به روش تجربی و حسی نیست، و آماده برای پذیرش مسائل الاهیات و شرح عقیدتی آن می شود ، از خطاهای آشکار این است که دانشجو عقیده ودین را قبل از اصول فکر و روش های آن یاد بگیرد.

به این دلیل که بعد از این اقدام اشتباه یکی از این دو نفر می شود؛شخص افراطی متعصب، خشک و یا افراطی منکردین و روی گردان از دین، و آنچه که امروز برای ما شر و نامطلوب هست این است که دانشجو یا دانش آموز برعقیده خود به آنچه قبول کرده به طور تقلیدی پافشاری و لجبازی می کند ، پس با ابهام زندگی می کند و هیچ مناظره و بحثی را درباره آنچه به آن عقیده دارد تحمل نمی کند. ویا متوسل به معیارهای تجربی و حسی و منطق قرار دادی می شود؛ پس مسائل ماوراء الطبیعه را کم ارزش می داند و آنها را موضوعاتی که به ذات خود دارای معنی و مفهوم نیستند به حساب می آورد و ارزش علمی برای آنها قائل نیست.

 از این رو سزاوار است تربیت فکری را از مرحله اول آغاز کنیم و تا مرحله آخر ادامه دهیم و برای این کار لازم است دانشجو در این زمینه آزمایش بشود برای اینکه موضوع خام است و ساخت اندیشه فکری و عقیدتی بعد از آن انجام می شود.

سطح دوم(تربیت دینی)، و شامل فعالیت دینی و تلاش عملی برای دین، شامل اخلاق و عبادات و فعالیت های قرآنی شامل حفظ و تلاوت می شود.و ناگزیر از استمرار تربیت دینی و آماده سازی در طول مسیر آموزشی از مرحله اول تا مرحله آخر هستیم، و ترجیح آن است که دانشجو صرفا ملزم به امتحانات نباشد بلکه ضمنا مدرسه مانند مسجد شود و یکی از معلمین و یا یکی از رجال دینی بر آن مشرف ومسلط شود. و مهم آن است این فرد راهنمای دینی و اخلاقی باشد.

سطح سوم(آموزش دین)، محقق یا دانش پژوه در این سطح چگونگی استدلال کردن درباره عقیده و احکام ، و منابع شرعی  و احکام دینی، واصول تفسیر و احکام همه این ها را به نحوی که در هر مرحله از سنش متناسب باشد فرا بگیرد.

اگر در پایان پیشنهادی برای تاثیر گذاری بیشتر موسسات پژوهشی در عرصه تربیتی و مبارزه با افکار تکفیری دارید بفرمایید.

 سخن آخر ما این است که امیدواریم از موسساتی که مربوط به موضوعات فکری و عقیده هستند، همه آنها هماهنگ و متحد شوند و در راه مقابله با افکار و رفتارهای عجیب و غیر معمول که علیه فرهنگ امت اسلامیمان می شود، تلاش کنند و همه بر ساخت امنیت فکری جامعه در مقابل تهاجم های فکری که از طرف مراکز مشکوک و بدنام ودشمن ارزش های انسانی و اسلامی که متوقف نیز نمی شوند، تلاش و اقدام کنیم.  

گفت و گو از وجیهه سادات حسینی