به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری «حوزه» کتاب «موسوعة الرسول المصطفی(ص) » شامل مطالبی درباره ابعاد مختلف پیامبر گرامی اسلام در سال ۲۰۰۲ میلادی در بیروت به چاپ رسید.

دکتر مصطفی بن هاشم زين الدین نیز در این موسوعه به توصیف سرزمین اردن، جنگ موته و شخصیت جناب جعفرطیار پرداخته که توسط محقق فقید حجت الاسلام والمسلمین علی آل کاظمی ترجمه شده است.

سرویس بین الملل خبرگزاری «حوزه» بخش دوم ترجمه این استاد فقید را تقدیم خوانندگان ارجمند می کند. 

* مشاهد مشرفه اولین قربانیان اسلام

این قربانیان که اولین فدائیان اسلام هستند عبارتند از: جعفر طیار فرزند ابی طالب (علیه السلام) که به او پدر بی بضاعتان می گفتند و افتخار خاندان رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) بود، زید بن حارثه دوست رسول خدا (صلی الله عليه و الله وسلم) و امین او، عبدالله بن رواحه از بزرگان و یاوران رسول خدا (صلی الله عليه و الله وسلم) و شاعر آن حضرت.

سیره نویسان و مؤرخان اهمیت کافی و حقیقی به داستان جنگی موته نداده اند، با این که این جنگ از مهمترین وقایعی است که در تاریخ اسلام و دوران زندگی پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلم) در سرزمین اردن اتفاق افتاده است .

این جنگ بساری از معجزات رسول گرامی را در بر دارد که شواهدی بر نبوت آن حضرت می باشد. اما متاسفانه حق شخصیت های این معرکه مقدس در بحث های تاریخی و مطالعات اسلامی به منظور روشن شدن جایگاه شان ادا نشده است.

بلکه انسان با کمال تأسف و شرمساری احساس می کند که پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام در این باره سخت اهمال و سهل انگاری شده است و هدف از این بی توجهی محو آثار این نبرد بوده است و اصلا به ویژگی های شهدای گرانقدر این جنگ توجه نشده و به تاریخ و موقعیت جغرافیایی جنگی موته پرداخته نشده است.

هیچگاه جنگ موته وفق مضامین واقعی اش که مورد عنایت الهی بوده است و نقش مهمی که در تشکیل حکومت رسول گرامی اسلام داشته است مطالعه نشده است .

همان طور که از رابطه زمانی و مکانی این پیکار با اشاره قرآن مجید به پیروزی بر رومیان طی چند سال غفلت شده است که مقدمه ای است برای پیروزی لشگر اسلام، که خداوند بر اساس سنت خود این پیروزی ها را بین بندگانش دست به دست می چرخاند، آری همه امور از قبل و بعد به دست قدرت الهی است.

* سابقه شکل گیری نبرد موته

خلاصه پس از آن که امپراطوری قدرتمند روم سپاهیان خود را که از پیروزی بر ایرانیان بازگشته بودند ، آن ارتش با همه هیبت و ابهت عده و غده در یک منطقه به نام " بلقاء " از سرزمین های شام خود را فراهم آورده بود و در انتظار فرصتی مناسب بود که سلطه کامل خود را بر جهان آن روز گسترش دهد و این در شرایطی بود که بسیاری از قبایل معروف عرب تسلیم شده بودند بلکه بسیاری از آنان به کیش نصرانیت گرویده بودند و آنها عبارت بودند از قبایلی که در جنوب بلاد شام و در شمال حجاز و جزیرة العرب می زیستند.

این قبایل کنیسه ها و مراکز تربیت مبلغ و صومعه هایی برای خود داشتند و بعضی از قبایل هم کاملا می دانستند که در آینده نزدیک چه حوادثی در اطرافشان به وقوع خواهد پیوست.

لذا رومیان و اعرابی که به نصرانیت گرویده بودند معترض قافله هایی که از جنوب می آمدند شده، به خصوص مسلمانان را که به قصد تجارت با سفرهای دیگری از آنجا عبور می کردند مورد حمله قرار داده و به قتل و غارت آنان مبادرت می نمودند .

همان طور که طایفه " غساسنه " از قبایلی که به کیش نصرانیت گرویده بودند، به فرمان حکام رومی همه کسانی را که دعوت اسلام را از راه دور پذیرفته بودند و اسلام آورده بودند می کشتند، مانند " فروة بن عمرو جذامی " که نماینده مسلمانان بر معان بود.

این حرکات یکی از اموری بود که در مدینه مسلمانان را به مقابله با این خطر که آنان را تهدید می کرد واداشت ، خطری که می خواست مسلمانان را وادار به تسلیم شدن در برابر سپاهیان روم سازد که تعدادشان به بیش از یک صد هزار سواره نظام و جنگجو با تمام تجهیزات جنگی می رسید و به همین میزان از جنگجویان طوائف مختلف عرب که آنان را یاری می کردند ، از کسانی که به نصرانیت پیوسته و صاحبان سرزمین های آن منطقه بودند و هدف رومیان گسترش حاکمیت و نفوذشان بر تمام جهان عصر خود بود .

لذا کار بر پیامبر مکرم سخت شده بود و حضرتش خوب می دانست که رومیان چه قدرت عظیمی دارند و از چه استعداد بزرگی برای رویارویی با دولت جوان و نوپای او دارند و برای دولت حضرت چه خوابی دیده اند .

* تجهیز لشگر سه هزار نفره از سوی پیامبر

لذا پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم.) اقدام به تجهیز یک لشگر سه هزار نفره نمود که به جنگی سرزمینی بفرستد که این همه تجهیزات و نیروهای جنگی را به منظور نابود کردن او و حکومت نوپایش در خود گرد اورده است و سه نفر از سرداران خود را که از محبوبترین افراد نزد او بودند بر این لشگر سه هزار نفره فرماندهی داد. و از همان ابتدا به آنان خبر شهادت شان را داد و به آنان فرمود که شما قربانی خواهید شد تا حکومت اسلام باقی بماند، به طوری که یهودیان مدینه گفتند : "اگر این سه نفر کشته شدند باید اعتراف کنیم که محمد پیامبر است و از آسمان به او وحی می شود " و مردم این افراد را با گریه وزاری بدرقه نمودند ، زیرا می دانستند که پیامبر کشته شدن آنان را در جنگ با رومیان خبر داده است .

این اقدام و حرکت نظامی که پیامبر گرامی اسلام دست به آن زد، می رسانید که یک دگرگونی مهم و اساسی در آینده اسلام پیش بینی می شود ولذا شکست این لشگر ناچیز و کوچک که ماموریت یافته است به جنگ رومیان و قبایلی از عرب برود که به نصرانیت پیوسته اند و با آنان در داخل سرزمین شان نبرد کند، با این که این لشگر بسیار اندک و از نظر تعداد جنگجویان و تجهیزات جنگی قابل قیاس و برابری با سپاهیان طرف مقابل نتیجه اش کاملاً روشن است، مگر آن که عنایت خداوند در پس این ماجرا و فداکاری شهادت طلبانه ، حوادثی پیش بینی نشده مقدر ساخته باشد .

اما رومیان که فکر حمله به کیان اسلام و نابود کردن یک حکومت جوان و نوپا که در جنوب سرزمینشی ظاهر شده است را در سر داشتند، چشم باز کردند و لشگریان اسلام را در سرزمین خود دیدند که به جنگ آنان شتافته اند و لذا خود را آماده کردند که خشم خود را بر سر آنان فرو ریزند و همه افکار و آمال خود را در تحقق یک حکومت جهانی به ثمر رسانند.

اما لشگریان اسلام - اگر درست باشد که به آنان لشگر بگوییم - خسته و کوفته از مدینه تا آن سرزمین تاخته بودند تا به " موته " رسیدند، که در برابر لشگر روم صفی آرایی کرده، در یک میدان نبرد شهادت طلبانه با بزرگی خاص خود برای خدا با دشمن روبرو شوند.

 * لازم به ذکر است با توجه به نقل های متفاوت تاریخی ، خبرگزاری «حوزه» محتوای اینگونه مطالب را رد یا تایید نمی کند.