خبرگزاری «حوزه» توضیحات حجت الاسلام و المسلمین سهرابی در این خصوص را منتشر می کند.
قبل از بیان وضعیت رؤیتپذیری هلال شوال1438 (در روز شنبه 29 رمضان برابر با 3 تیر1396)، در اینجا به طور خلاصه چند نکته یادآوری میشود تا مفاد جدول و نقشهای که در ادامه میآیند، روشنتر گردد:
ـ مقارنۀ ماه و خورشید: در هر ماه، طول دایرة البروجی ماه و خورشید برای لحظهای با یکدیگر برابر میشوند و به عبارت دیگر، نسبت به یکدیگر به کمترین جدایی زاویهای میرسند. به این حالت، مقارنۀ ماه و خورشید گفته میشود. در حالت مقارنه و ساعاتی قبل و بعد از آن (که اصطلاحاً گفته میشود ماه در محاق است)، هلال به هیچ وجه قابل رؤیت نیست.
ـ جدایی زاویهای (بین دو جرم سماوی): زاویهای که رأس آن، چشم ناظر است و دو ضلع آن از دو جرم سماوی (مانند دو ستاره) میگذرد. در اینجا مقصود جدایی زاویهای بین ماه و خورشید است.
ـ مکث ماه: در روز آخر ماه قمری، مدتی که طول میکشد تا پس از غروب خورشید، ماه غروب کند، مدت مکث ماه یا مکث ماه نامیده میشود.
ـ سن ماه: مدت زمان گذشته از زمان مقارنۀ ماه و خورشید، سنّ ماه نام دارد.
ـ ارتفاع هلال: کمترین جدایی زاویهای ماه از لبۀ افق.
ـ درصد روشن سطح ماه: درصد نسبت روشن سطح قرص ماه به کل قرص.
ـ ضخامت هلال: جدایی زاویهای دو لبۀ مرکز هلال.
ـ اختلاف سمت ماه و خورشید: زاويهای است که رأس آن چشم ناظر و دو ضلع آن از دو نقطۀ محل عمود ماه و خورشيد بر روی افق میگذرد. به عبارت دیگر، مقدار جدایی زاویهای دو نقطۀ برخورد عمود ماه و خورشيد بر روی افق، اختلاف سمت ماه و خورشید است. از دید ناظر، اگر ماه در سمت راست خورشید واقع شود، مقدار اختلاف سمت ماه و خورشید با علامت مثبت و در صورتی که در سمت چپ خورشید قرار گیرد، با علامت منفی نشان داده میشود.
ـ فاصلۀ ماه از زمین: فاصلۀ طولی بین مراکز ماه و زمین.
در نقشۀ رؤیت هلال که در پی میآید، چگونگی رؤیتپذیری هلال در مناطق متعارف زمین از نظر اوقات شرعی (مناطقی که در آنجا وضعیت اوقات شرعی عادی است)، به طور تقریبی نشان داده شده است. مفهوم رنگهای به کار رفته در نقشه برای نواحی مختلف چنین است:
در غروب روز3 تیر 1396، به عنوان نمونه برای تهران، مشخصات رؤیتپذیری هلال چنین است:
همچنین نقشۀ مناطق رؤیتپذیری هلال در روزهای3 و 4 تیر، به ترتیبمطابق شکلهای زیر است:
نتیجه: در روز شنبه 29 رمضان برابر با 3 تیر 1396، هلال ماه شوال در ایران و کشورهای اطراف و غرب آسیا رؤیتناپذیر، اما از نواحی غربی آفریقا به سوی غرب، رؤیتپذیر میشود.این هلال در روز یکشنبه 30 رمضان برابر با 4 تیر، در اغلب مناطق جهان، از جمله ایران، با چشم عادی به سهولت رؤیت خواهد شد. بنابر این، روز دوشنبه 5 تیر 1396 برابر است با اول شوال.