حجت الاسلام والمسلمین هاشم نیازی درحاشیه ششمین همایش سراسری طب و قضا در قم در گفتگو باخبرنگار خبرگزاری «حوزه» بابیان اینکه بعدازانقلاب فعالیت های خوبی در حوزه در عرصه فقه پزشکی صورت گرفته و محققان در رابطه بامسائل فقه پزشکی پژوهشهایی کرده اند گفت:اکنون شاهد راه اندازی رشته ای به نام فقه پزشکی درحوزه می باشیم و این امر واقعا جای خوشحالی دارد و نشان می دهدحوزه هم درعرصه فقه پزشکی در حال تحول است.
عضو خبرگان رهبری با تاکید بر اینکه فقه شیعه در هیچ مسئله ای بمب بست ندارد و هر چه جلوتر می رویم زوایا و مسائل تازه از موضوعاتی مانند پزشکی کشف می شود گفت: دلیل دیگر پویایی فقه این است که مسائل طب و قضاء را می توان حمل بر امور ولایی کرد واین نشان می دهد فقه در هیچ مسئله و زمانه ای بمب بست ندارد بلکه کارگشا است.
این استاد حوزه بابیان اینکه مبانی اسلام و فقه درهمه زمانها تازگی دارد گفت: تمام سعی براین است در موارد اختلافی بین طب، قضا و فقه، ابتدا فقه به دنبال راه کار فقهی حمل اولی است و اگر حمل اولی نبود راه کار دوم نظام ولائی است.
حجت الاسلام والمسلمین نیازی گفت:منظور ازحمل اولی این است که علما و قانون گذاران سعی شان براین است که طلب را براساس آیات و روایات حل و فصل کنند و اگر شرایط طوری شد که نمی شود براساس روایات حل و فصل کرد به سراغ قانون ثانوی یعنی اهم ومهم و نظام ولائی می روند.
عضو خبرگان رهبری تاکید کرد:منظور نظام ولایی یعنی هر حکمی را که نظام مصلحت بداند براساس آن اهم ومهم وحل وفصل می کنند.
فرهنگ مهارتهای رفتاری به خانواده و زوجین یاد دهیم
حجت الاسلام و المسلمین امیر رضا دهقانیا نیز بابیان اینکه عمده مشکلات خانواده ها و زوجین که بعد ازازدواج، خیلی زود پاشنه زندگی آنها می لرزد و آسیب می بیند و دچار از هم گسستگی و نهایتا طلاق می شود، خلاء و عدم فرهنگ مهارتهای رفتاری در تعامل همسر است،گفت: موضوع فرهنگ مهارتی رفتاری از مسائل بسیار مهم در زوجین است ولی چون زوجین بدرستی مهارت های رفتاری با یکدیگر را نمی دانند، به بهانه های واهی پایشان به دادگاه خانوده وطلاق باز می شود.
این کارشناس قضایی درامور دادگاه خانواده بابیان اینکه مهارت های رفتاری زوجین در منابع روایی مذهب شیعه وجود دارد ولی متأسفانه در نظام آموزشی خانواده ها خالی است، افزود: اگر زندگی زنا شویی براساس همان نظام سنتی که از ابتدا والدین برای دختر و پسر انتخاب می کردند، مشاوره می دادند و حمایت های اقتصادی می کردند، استوار بود؛ قطعا نتایج آن با این مسائلی که الان شاهد آن در جامعه هستیم، فرق می کرد.
نظام سنتی دینی و ارزشی به خانواده آموزش داده شود
وی عنوان کرد: در شرایطی قرار داریم که زوجین جوان از نظام سنتی جدا شده و متأسفانه در خیابانها عاشق می شوند، در خیال وتوهم، مسائلی را باهم درست می کنند و زمانی که این زوجین زیر سقفی می روند چون از حمایت و مشاوره نظام سنتی برخوردار نیستند و مهارت های زندگی و رفتاری را نیاموخته اند، دچار بحران عاطفی می شوند.
حجت الاسلام و المسلمین دهقان نیا بابیان اینکه در شرایط فعلی زوجین دچار بحران نظامی سنتی شده اند و بدتراینکه نظامی که بتواند این سنت پسندیده را پر کند، جایگزین نشده، اظهارداشت:اگرخانواده ها می خواهند زندگی استوار ودائمی داشته باشند، لازم است اختلاف سلایق را کم کنند، سنت های فراموش شده مانند صبر و تحمل سختگی ها را و استفاده از تجربه زندگی والدین را یاد گیرند وبه زندگی اضافه کنند.
این کارشناس قضایی درامور دادگاه خانواده با تاکید براینکه مهارت های رفتاری به دلیل عدم نظام سنتی، با کوچکترین اختلافی به طلاق منجر می شود،اظهار داشت:زوجین باید بدانند وقتی دو نفر ازدواج می کنند، پیکر واحد می شوند؛ بنابراین برای تداوم نباید گرفتار سلایق های واهی شد.
وی در معنای نظام سنتی گفت:نظام سنتی یعنی نظامی که والدین همیار و حامی جوانان ازدواج کرده خود باشند،مشاوره دهند،انتخاب کنند،در موقع بحران زندگی آنها مشکلات را برطرف کنندولی متأسفانه این نظام سنتی با آشنایی هایی خیابانی و دیگر محافل ناپاک از بین رفته است.
حجت الاسلام و المسلمین دهقان نیا بابیان اینکه فضای مجازی بلای جون خانواده ها شده و در حقیقت چاقوی دو لبه است،اظهار داشت:اگر خانواده روابط عاطفی را قوی تر کنند، حدمرزی قائل باشند ودیواری برای آن بکشند دیگر گرفتار فضای مجازی نخواهند شد.
این کارشناس قضایی درامور دادگاه خانواده افزود: زمانی زندگی سالم و در امنیت است که دیوار بلنددور آن کشیده و مراقبت شود؛اگر دیواری نباشد، قطعا امنیتی هم نیست و در این زمان است که فضای مجازی زندگی را آلوده خواهد کرد و خانواده را به دادگاه خواهند کشاند.
وی عنوان کرد: باید فضای مجازی را مدیریت کرد؛ طوری که هر کسی و هرچیزی به درون آن رسوخ نکند.
حجت الاسلام و المسلمین دهقان نیا با تاکید بر اینکه تکیه و مبتنی بودن قضاء بر فقه امری ضروری است و نباید قضا را جدای از فقه تصور کرد، اظهار داشت:با تکیه برفقه بسیاری از مشکلات قضائی و پزشکی از بین خواهد رفت زیرا در فقه مسائلی چون وجوه پزشکی و اجتماعی و در عین حال وجوه قضائی، حقوقی و فقهی و یا موضوعات میان رشته ای وجود دارد.
این کارشناس قضایی درامور دادگاه خانواده گفت:تجویز پزشکی صرف، به دلیل بعضی آثار، نمی تواند برطرف کننده مشکلات باشد بلکه باید سعی کرد نظریه پزشکی را در چارچوب مسائل فقهی و در عرصه قضاء به عمل رساند تا شاهد برون رفت مشکلات پزشکی و قضائی بود.
پزشکان پزشک قانونی برای فقه احترام خاصی قائل هستند
حجت الاسلام و المسلمین توجهی نیز بابیان اینکه از زمان های گذشته موضوع طب به عنوان بازوی کارشناس فقه و فقهاء اثرگذار بوده گفت: در طول تاریخ فقهاء احترام خاصی به نظرات کارشناسی کارشناسان طب می گذاشته اند.
عضو هئیت علمی دانشگاه شاهد باتاکید براینکه در متون فقهی نیز به مباحث پزشکی مانند پرده نازک روی استخوان تا اعضاء درونی بدن توجه شده و مورد بررسی قرارگرفته اظهار داشت: به برکت اهل بیت(ع) فقه شیعه بسیار غنی و پویا است و به فروعات مختلف و جدیدی از مسائل پزشکی به صورت دقیق اشاره کرده است
وی گفت: دقیقا به همین دلیل پزشکان پزشک قانونی به فقه احترام خاص و ویژه ای می گذارند و از فقه استقبال می کنندو حتی اگردر عمل ایده ای دارند ایده خود را متلزم به موازین شرعی می دانند.
برای استفاء از فضای مجازی، قوانین و مقرراتی وضع شود
حجت الاسلام و المسلمین تقوی فرد،نیز با بیان اینکه درجامعه حوادثی مانند طلاق و ناهنجاری اخلاقی را شاهد هستیم و خانوده های را گرفتار کرده گفت: این موارد، خسارت هایی است که از جانب فضای مجازی، کم رنگ شدن ارزشهای دینی و عدم مراقبه خانواده به جامعه تحمیل شده؛ اگر خانواده ها مواظب رفتار فرزندان باشندو مراقبت درست و به موقع انجام دهند و فضای مجازی را کنترل کنند، قطعا شاهد حوادث ناگوار اصفهان نخواهیم بود.
رئیس کل دادگستری استان مازندران باتاکید براینکه تجربه نشان داده هر زمانی جامعه و خانواده ها از ارزشهای دینی و الهی فاصله گرفتند، خانواده ها دچار آسیب های اجتماعی، اخلاقی و ناهنجاری مانند طلاق زوجین شده اند، عنوان کرد: در شرایطی قرار داریم که فضای مجازی جامعه را با چالش های جدی مواجه کرده ولازم است برای این عنصر خطرناک ودیگر ناهنجاریها مانند طلاق که در ادامه پیامد فضای مجازی است، فکری عاجل کرد و حتی قوانین و مقرراتی برای استفاء از فضای مجازی از سوی دلسوزان دین و اسلام درکشور وضع شود تادیگر بار شاهد اتفاقات مانند اصفهان نباشیم.
وی بابیان اینکه رابطه طب و قضاء در حقیقت رابطه کارشناس برای قضاء است، اظهار داشت:بدین صورت که ابتدا کارشناسان پزشکی قانونی میزان صدمات وارده بر فرد را تعیین می کنند و سپس قاضی حکم صادر می کند.
حجت الاسلام و المسلمین تقوی فرد گفت: این همایش باعث ایجاد ارتباط و هماهنگی بین پزشکان پزشک قانونی یعنی کارشناسان وقوه قضاء می شود و نهایتا نیتجه بهتری بدست می آید.
رئیس کل دادگستری استان مازندران بابیان اینکه فقه شیعه در همه احوال توانسته بین طب وقضاء رابطه درست و صحیح برقرار کندو بسیاری از معادلات مجهول قضایی و پزشکی را حل و فصل کندگفت: فقه شیعه فقه غنی و جامعه ای است و این مسئله بارها از سوی پزشکان پزشک قانونی اعلام شده است.
ریشه و بستر قضاء، فقه است
حجت الاسلام و المسلمین فاطمی نیا نیز با تاکید براینکه فقه اهل بیت(ع) ازغنای خاصی برخور دار است و لازم است فقه به کمک قضاء و پزشک بیاید و درموارد اختلافی مانند بحث صدمات مسری و یا ابعاد فقهی پزشکی موضوع رشد کمال عقل، نظریه دهد،گفت: حقیقتا در این موارد گفته شده که در قانون مجازات اسلامی مطرح شده، می بینیم اختلافاتی بعضا بین فقه، قضاو طب وجود دارد و هنوز تعریف درست و مشخصی از رشد عقل و میزان صدمات مسری در فقه ارائه نشده است و بعضا حتی تعارضاتی بین فقه و پزشک و قضاء است به همین دلیل لازم است که فقه با غنای که دارد بیشتر به زوایای پنهان مسائلی اختلافی بپردازد.
حوزه در موضوعات اختلافی بین طب وقضاء نظرات کارشناسی شده دهد
مسئول مرکز مطالعات فقهی پزشک قانونی کشور بابیان اینکه در مواردی مانند سقط جنین اقوال کمتری از سوی فقهاء وجود دارد و کمتر به زوایایی پنهان آن پرداخته شده، اظهار داشت: اگر بتوانیم در فقه مسائل اختلافی را ابتدا موضوع شناسی کنیم و بدانیم مثلا تعریف صدمات وارده چیست و یا معیار رشد عقل از نظر فقه چه زمانی و چه اندازه است، قطعا حکم قاضی هم به عدالت و صواب نزدیک تر خواهد بود.
وی عنوان کرد: فقه می توانددر مسائل اختلافی طب و قضاء نقش مهمی را ایفاء کندو به شفاف سازی و واکاوی بپردازد و این امر زمانی میسر می شود که فقیه شناخت درستی از موضوعات داشته باشد تا بتواند حکم درست دهد.
حجت الاسلام و المسلمین فاطمی نیا با بیان اینکه ریشه و بستر قضاء، فقه است و می تواند فقه با غنائی که دارد به کمک قاضی بیاید تا قاضی بتواند درموارد اختلافی ، حکم قانع کننده و عدالت خواهی دهد، افزود: در تلاش هستیم با گرفتن این نوع همایشها، فقه را درگیر مسائل اختلافی بین قضاء طب کنیم تا فقه و فقیه بتواند موارد اختلافی را با موضوع شناسی بحث و بررسی کند تا زوایایی پنهان شفاف تر شود.
مشاور امور فقهی رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور افزود:در حال حاضر درقم نیز کارگروهایی از طب، قضاء و فقیه وجود دارد و به بحث و بررسی موضوعات مورد اختلافی می پردازند تا ازهر لحاظ به نقطه وادبیات مشترک در مورد موضوعات اختلافی برسند.
قربان اسلامی نژاد
40/313