به گزارش خبرگزاری«حوزه»، حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، در نشست تخصصی «فرهنگ تعایش و گفت‌وگو» در دانشگاه ارومیه، گفت: با توجه به این که مسئله تعایش، امروز بیش از گذشته از سوی مسلمانان، پیروان ادیان و بشریت دنبال می شود، لازم است مطالعاتی اساسی را از خاستگاه دین به سه حوزه «مبانی تعایش»، «اصول تعایش» و «فرهنگ تعایش» داشته باشیم.
* مبانی تعایش
عضو خبرگان رهبری با اشاره به امكان استخراج مبانی تعایش از منابع دینی و متعدد بودن این مبانی، گفت: از جمله این مبانی، مبنای «عدم استغنای مردم از مردم در زندگی» است که تعبیر دیگر آن، وابستگیِ زندگیِ اجتماعیِ انسان ها به یکدیگر و تأثیر و تأثر متقابل بین آنهاست.
استاد حوزه علمیه قم گفت: این مبنا از کلام امام سجاد(ع) که فرمود: «انما الناس بالناس» به معنای قوام و برپایی زندگی مردم به مردم است نیز به دست می آید.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس ادامه داد: هر اندازه که مرزها کمتر می شود، ارتباط بین بشر و تبادل انعکاس هر مسئله واقع در یک گوشه جهان، بر گوشه های دیگر آن بیشتر و گسترده تر می شود.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی خاطرنشان کرد: امروز اثبات شده که اگر در بخشی از جهان، فقر وجود داشته باشد، سایه شوم خود را بر جنبه های مهم زندگی اجتماعی مانند محیط زیست و... مستولی می کند.
وی گفت: از این خاستگاه می توان گفت: اگر در منطقه ای مثل خاورمیانه، خشونت ایجاد شود، این خشونت به جاهای دیگر نیز سرایت پیدا می کند و اینکه این خشونت در منطقه باقی بماند، تصور غلطی است.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی گفت: هر اندازه که به فضاهای آخرالزمانی نزدیک تر می شویم، اصل یادشده، حضور و استیلای خود را در لایه های زندگی جهانی بیشتر نشان می دهد.
وی ادامه داد: از مبانی دیگر تعایش، رابطه میان خداوند و انسان( اله الناس) است.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی اظهار داشت: نباید اتباع یک دین تصور کنند چون ما بر حق هستیم، پس از خاستگاه دین، باید معنویت و عبادت دیگران را نادیده گرفته و تضعیف کنیم، اصولاً کارکرد دین، اضافه کردن و افزودن بر معنویت است و نه اینکه آنچه را هست نیز از بین ببریم.
* اصول تعایش
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به اینکه «تعارف»، «تعاشر» و «تسابق بر خیر»، سه اصل مهم هستند که سازوکارهای تعایش را تشکیل می دهند، گفت: تعارف و هم‌شناسی برطرف کننده سوء‌ظن بین اتباع ادیان و مذاهب است.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی اظهار داشت: برخی از سوء‌ظن‌های پلیدی است که از گناه عادی بزرگ‌تر است و جامعه را آلوده و زندگی را مخدوش می کند.
عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه پلیدی، ام‌الذنوب است، گفت: اگر پلیدی رخ دهد، گناهان در مناسبات انسان ها، تولید و بازتولید می شود. سوء‌ظن، خاستگاه پلیدی است و موجب بروز ناهنجاری‌های اجتماعی می شود.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی با اشاره به تأثیر تعارف بر تعایش گفت: امروزه زندگی اجتماعی بر معرفت، علم و آگاهی مبتنی است و زندگی در فضای اجتماعی، بدون علم و آگاهی قابل انجام نیست. قرآن مناسبات بین بشری را بر علم و آگاهی متقابل نسبت به ظرفیت های یکدیگر قرار داده است.
وی، تعاشر را از اصول دیگر تعایش ذکر کرد و گفت: تعاشر به معنای در درون هم بودن، با هم انس پیدا کردن و در غم و شادی همدیگر شریک بودن است.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی، تسابق را از اصول دیگر تعایش دانست و به استناد آیه ۴۸ سوره مائده «فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ»، گفت: مخاطب این آیه، نه تنها مسلمانان، بلکه همه امت ها، بشریت و انسانیت است. خداوند خطاب به بشریت می فرماید: «با تنازع و درگیری، داشته های خود را به باد یغما ندهید، بلکه استباق در خیر داشته باشید و با هم تعاون و همکاری کنید».
استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: از این آیه چنین بر می‌آید که همه بشریت به صورت مشترک، خیراتی دارند که زیر ساخت‌های تعایش میان آنان را تشکیل می دهد.
* فرهنگ تعایش
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی با اشاره به اهمیت فرهنگ تعایش، گفت: برای ایجاد فرهنگ تعایش، ما باید از خاستگاه دینی، آن بخش از مقدسات دینی را که دارای محتواهای فرامذهبی هستند، شناسایی کنیم و به آنها، جایگاه در مناسبات اجتماعی بدهیم.
وی اظهار داشت: متأسفانه امروز بحث مقدسات به دلیل جهل برخی افراد، عامل اختلاف شده است و باید بدانیم مقدسات هرگروه و مذهبی، در مجموعه قداست دینی جای می گیرد؛ به‌گونه‌ای که اگر ما مقدسات دیگری را از بین ببریم، به اصل قداست دینی (که مقدسات ما نیز زیر مجموعه آنها جای می‌گیرند)، ضربه زده ایم.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی با بیان اینکه برخی مقدسات، مربوط به کل اسلام است،گفت: سؤال این است که چرا اتباع یک مذهب، به جای بی احترامی به مقدسات اختصاصی مذهب دیگر، بر مقدسات مشترک در فضای اجتماعی، تمرکز نکرده و آنها را احیا نمی کنند؟!
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس ادامه داد: مقدساتی مانند عبادت،معنویت، معابد و ... وجود دارند که مشترک بین همه ادیان است و باید آنها را پاس بداریم.
استاد حوزه علمیه قم گفت: چرا باید وقوع قداست ها، معنویت ها و عبادت ها از سوی ادیان دیگر را که در واقع قداست های مشترک است، کوچک کنیم یا به نفع خود احتکار کنیم؟ منطق دین چنین نیست.
