به گزارش خبرگزاری«حوزه»، حضرت آیت الله جوادی آملی در جلسه درس اخلاق پنجشنبه های خود که در نمازخانه بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء برگزار گردید، به ادامه شرح جملات قصار حضرت امیر علیه السلام در نهج البلاغه پرداختند و اظهار داشتند: بسیاری از جملات قصار حضرت، قبلاً در خطبه ها، نامه ها و یا وصایای حضرت بیان شده است. جملاتی که امروز خوانده خواهد شد نیز در یکی از نامه های حضرت به مالک اشتر آمده است و البته در این جملات حضرت در حقیقت اوصاف خاندان عصمت و طهارت(ع) را شرح می دهد و می فرماید: «صَدْرُ الْعَاقِلِ صُنْدُوقُ سِرِّهِ، وَالْبَشَاشَةُ حِبَالَةُكك الْمَوَدَّةِ، وَالاِْحْتِمالُقَبْرُ العُيُوبِ. الْمُسَالَمَةُ خَبْءُ الْعُيُوبِ، وَمَنْ رَضِيَ عَنْ نَفْسِهِ كَثُرَ السَّاخِطُ عَلَيْهِ»؛ سينه شخص عاقل‏ صندوق اسرار اوست و «خوشرویى‏» دام محبت است و «تحمل ناراحتي‏ها» قبرعيوب است، سؤال و پرسش وسيله پوشاندن عيبها است و آنكس كه از خود راضى‏ باشد خشمگين بر او زياد خواهد بود.

ایشان ادامه دادند: حضرت در اینجا می فرماید سینه یک انسان عاقل صندوق رازهای اوست لذا این رازها را تنها برای افرادی بگویید که از آنها درس اخلاقی می گیرند. همچنین به ما توصیه شده است که صدر را باید مشروح کرد؛ «رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي» اما کلیدش باید به دست خود انسان باشد. کلید دل، زبان است در نتیجه نباید انسان هر جایی زبان باز کند و سخن بگوید.

معظم له خاطرنشان کردند: ما در جامعه زندگی می کنیم و موجودی اجتماعی هستیم، بدون ارتباط با دیگران زندگی میسور نیست و از طرف دیگر ارتباط بدون پیوند قلبی سازنده نخواهد بود در نتیجه برای اینکه شما دوست دیگران باشید و دیگران دوست شما باشند «وَالْبَشَاشَةُ حِبَالَةُكك الْمَوَدَّةِ»، گشاده رویی، تحمل و ادب آن توری است که در اقیانوس عظیم جامعه، دل های افراد را صید می کند.

حضرت آیت الله جوادی آملی تصریح داشتند: ما یک «محبت» داریم و یک «مودت»؛ مودت، پاک تر و منزه تر از محبت و به عشق نزدیکتر است لذا در رابطه با اهل بیت علیهم السلام فرمود «قل لا اسالکم علیه اجرا الا المودة فی القربی»، از طرف دیگر این نکته را مورد تاکید قرار می دهد که شما پیروان قرآن و عترت باید دو اصل را رعایت کنید؛ یک مودت داشته باشد و دوم اینکه مودت شما تنها در این خاندان استقرار داشته باشد چراکه دوستی به تنها مشکلی را حل نمی کند، دوستی اهل بیت(ع) را بسیاری از افراد که شیعه نیز نیستند در دل دارند، اما مودت یعنی تمام دوستی و دوستی تمام! و دیگر علائق نیز باید در این مسیر باشند.

ایشان به بخش دیگری از کلام حضرت امیر علیه السلام اشاره کردند و ادامه دادند: حضرت فرمود «وَالاِْحْتِمالُقَبْرُ العُيُوبِ»؛ انسان اگر تحمل داشته باشد، هم عیب دیگران را می پوشاند و هم عیب خود او پوشانده می ماند و آبرویش حفظ می شود، در ادامه نیز می فرماید «وَمَنْ رَضِيَ عَنْ نَفْسِهِ كَثُرَ السَّاخِطُ عَلَيْهِ»؛ کسی که از خودراضی است تحمل نقد و شنیدن نقص خود را ندارد تا بتواند به آنها آگاه شود و خود را اصلاح کند لذا با همین عیوب در جامعه ظاهر می شود و دشمنان فراوانی پیدا می کند.

حضرت آیت الله جوادی آملی به شرح جمله هفتم از مجموعه جملات حضرت امیر(ع) در نهج البلاغه پرداختند و بیان داشتند: حضرت می فرماید «الصَّدَقَةُ دَوَاءٌ مُنْجِحٌ، وَأَعْمَالُ الْعِبَادِ فِي عَاجِلِهِمْ، نُصْبُ أَعْيُنِهِمْ فِي آجِلِهِمْ»؛ «صدقه‏» و كمك به نيازمندان داروى مؤثرى است و اعمال‏ بندگان در اين دنيا نصب العين آنها در آخرت خواهد بود؛ صدقه یک عبادت است که مانند سایر عبادات نیاز به نیت دارد، در اینجا  حضرت از صدقه به نیازمند واقعی به داروی نافع تعبیر کرده است، حضرت در جای دیگری فرمود اگر نیازمندی به سراغ شما آمد بدانید آن نیازمند را خدا فرستاده است «إِنَّ الْمِسْكِينَ رَسُولُ اللَّهِ» همان خدایی که به شما امکانات داده است، همان خدا آن نیازمند را به سراغ شما می فرستد تا «آتُوهُمْ مِنْ مَالِ اللَّهِ الَّذِي آتَاكُمْ».

ایشان ابراز داشتند: حضرت در ادامه می فرماید «وَأَعْمَالُ الْعِبَادِ فِي عَاجِلِهِمْ، نُصْبُ أَعْيُنِهِمْ فِي آجِلِهِمْ»؛ هرکاری که در دنیا انجام می دهید در آخرت در برابر چشمان شماست، در حقیقت کلام ائمه(ع) تفسیر آیات قرآن است، قرآن می فرماید «فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ* وَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرّاً يَرَهُ‏».

معظم له در توضیح جمله هشتم از جملات قصار حضرت امیرعلیه السلام اذعان داشتند: حضرت در جمله بعد می فرماید «اعْجَبُوا لِهذَا الاِِْنْسَانِ يَنْظُرُ بِشَحْمٍ وَيَسْمَعُ بِعَظْمٍ، وَيَتَنَفَّسُ مِنْ خَرْمٍ»!! تعجب كنيد از اين انسان كه با يك قطعه چربی مي بيند، با قطعه گوشتى سخن ‏مي ‏گويد و با استخوانى مي ‏شنود و از شكافى نفس مي كشد! در حقیقت حضرت ما را متوجه نعمتهای بیشماری که خداوند به انسان عطا کرده و قدرت بی انتهای او می کند و در جایی دیگر از نهج البلاغه می فرماید اگر پری از طاووس جدا کنید با وجود این همه رنگ، آن پر دقیقا به رنگ همان قسمت خاص خود در می آید. انسانی که از یک قطره آب خلق شده است با قدرت پروردگار این خلقت پیچیده را یافته است با این حال عده ای معتقدند که خدا قابل اثبات نیست! در حالی که انسان غرق در دریای توحید است اما مثل ماهی که در آب به دنبال دریا می گردد از آن غافل است.

حضرت آیت الله جوادی آملی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشتند: فرمود این اشک اسلحه شماست «سِلاحُهُ الْبُکاءُ» در دعای کمیل می خوانیم که حضرت می فرماید کارایی سلاح آه و اشک بیش از کارایی سلاح آهنی است، آهن برای دشمن بیرونی است اما «آه» برای مهار دشمن درونی است و دشمن درونی بسیار خطرناک تر از دشمن بیرونی است چرا که از ما دین و آبرو را می خواهد.

ایشان در خصوص جمله نهم از جملات قصار حضرت امیر علیه السلام در نهج البلاغه ابراز داشتند: حضرت می فرماید: «إِذَا أَقْبَلَتِ الدُّنْيَا عَلَى أحَدٍ أَعَارَتْهُ مَحَاسِنَ غَيْرِهِ، وَإِذَا أَدْبَرَتْ عَنْهُ سَلَبَتْهُ مَحَاسِنَ نَفْسِهِ»؛ هنگامى كه دنيا به كسى رو كند نيكي هاى غير او را به او عاريت مي دهد و هنگامى كه دنيا به كسى پشت كند نيكي ها و افتخاراتش را از او سلب مى نمايد.

معظم له ادامه دادند: دنیا جای اعتباریات است و هیچ عالمی پست تر از این دنیا نیست چون در هیچ عالمی به جز این عالم معصیت نمی شود، از طرف دیگر انسان موجودی ابدی است که کالای ابدی می خواهد و نباید به مطاع بی ارزش این دنیا بسنده کند و به آن دلبسته شود، روزی که انسان از مقام و جایگاه خود در این دنیا سقوط می کند و این اعتباریات از او سلب می شود حتی خوبی های او نیز به پای خود او نوشته نمی شود. دنیا چنین جایی است.

حضرت آیت الله جوادی آملی در بخش پایانی سخنان خود دهمین جمله قصار حضرت امیر علیه السلام را مورد اشاره قرار دادند و اظهار داشتند: حضرت در این جمله می فرماید «خَالِطُوا النَّاسَ مُخَالَطَةً إِنْ مِتُّمْ مَعَهَا بَكَوْا عَلَيْكُمْ، وَإِنْ عِشْتُمْ حَنُّوا إِلَيْكُمْ»؛ با مردم آنچنان معاشرت كنيد كه اگر بميريد بر مرك شما اشك بريزند و اگر زنده بمانيد به شما مهر بورزند، تاکید حضرت این است که می شود اینگونه زندگی کرد، این امکان برای همه ما وجود دارد، ما اگر خیر کسی را بخواهیم خدا ده ها برابر به ما خیر می دهد علاوه بر اینکه این کار محبت را در جامعه گسترش می دهد.

ایشان تاکید داشتند: کار خیر یک اثر فقهی دارد که همان ثواب آن عمل است و یک اثر کلامی دارد که بهشت است، اما یک اثر برتر اخلاقی دارد که در سوره بقره به آن اشاره می کند و می فرماید «وتَثبیتًا مِن اَنفُسِهِم»؛ هر کار خیری که انجام می دهید موقعیت خود را مستحکم می کنید تا در حوادث و پیشامدهای مختلف نلغزید.

معظم له خاطرنشان کردند: اخلاق غیر از موعظه و سخنرانی است، اخلاق یک علم است و بار یافتن به آن جان کندن و تلاش فراوان می خواهد؛ کار خیر،  آب ریختن انسان پای درخت وجود خود است تا این درخت خشک نشود و ریشه‌اش محکم تر شود تا در ناملایمات و سختی‌ها دنیا نشکند و خم نگردد.

حضرت آیت الله جوادی آملی تاکید داشتند: علاقه و محبت مرم به قرآن و عترت سرمایه است، مردم قرآن و عترت و نظام را دوست دارند، خون شهدا را دوست دارند و قدردان آزادگان و جانبازانی هستند که سالهاست روی تخت های بیماری خوابیده اند، هرگاه بیگانه بخواهد در این کشور طمع کند مردم در صحنه خواهند بود، ممکن است با فردی یا افرادی مخالفت داشته باشند اما علاقه به قرآن و عترت همه مردم را وا می دارد با شوق در خدمت اصل نظام باشند.