به گزارش خبرنگار خبرگزاری«حوزه»، حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی امشب در درس اخلاق این هفته خود که در مدرسه علمیه امام موسی کاظم(ع)و با حضور روحانیون خانواده آن‌ها برگزار شد، در تعریف کلمه اخلاق گفتند: اساس اعمالی که از انسان سر می‌زند، فعل، عادت و اخلاق است.
این مرجع تقلید افزودند: فعل یعنی انجام کار، عادت یعنی تکرار عمل، اخلاق به معنای عملی گفته می‌شود که بر اساس تکرار زیاد، عمل جزء روح انسان می‌شود.
معظم له بیان داشتند: اخلاق ذاتی و اکتسابی است. ذاتی یعنی انسان‌ها ارزش‌هایی مانند شجاعت، عفت و سایر مسائل را از والدین به ارث می‌برند. اما گاهی اکتسابی است، یعنی ارزش‌های اخلاقی را با تلاش خودش به دست آورده است.
ایشان بابیان اینکه مسائل اکتسابی و ذاتی قابل‌تغییر است، و در مورد تغییر اخلاق ذاتی و اکتسابی اقوالی مطرح‌شده و بعضی قائل به تغییر و بعضی قائل به عدم تغییر هستند، گفتند: آن افرادی که معتقد به عدم‌تغییرند، شاعرها هستند.
معظم له بیان داشتند: اما این نظریه باطل است، چون اگر قائل به عدم‌تغییر اخلاق باشیم، پس معلمان اخلاق، انبیاء الهی و اولیاء الهی الکی معطل‌اند و در حقیقت مکتب انبیاء الهی و همه برنامه تربیتی را از بین می‌برد. اگر اخلاق غیر قابل تغییر باشد پس انبیاء الهی برای چه آمدند.
ایشان افزودند: دلیل دوم بطلان، سر از جبر بیرون می‌آید و اصل عدالت همه قوانین اجتماعی را از بین می‌برد.
حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی اظهار داشتند: دلیل سوم بطلان این عقیده این است که باتربیت می‌توان حیوان درنده را تغییر داد، آیا در انسان نمی‌شود چنین کاری کرد، قطعاً می‌توان این کار را کرد.
این مرجع تقلید ابراز داشتند: بر اساس آیات قرآن، می‌توان«ضلال مبین» را تغییر داد و پیامبر(ص) بدترین اشخاص را تربیت کردند، این نشان از تغییر اخلاق دارد.
معظم له عنوان کردند: دلیل دوم از قرآن این است، خدای متعال، پیامبر(ص) را فرستادند تا بشر را از انواع ظلمات بیرون بیاورد، ظلمات یعنی انسان درونش نور ندارد، اما آیات آمده تا درون انسان را نورانی کند. بنابراین اخلاق قابل‌تغییر است.
ایشان بیان داشتند: اما چرا بعضی به دنبال عدم‌تغییر اخلاق رفتند، دلیل اول این است مسئولیت تربیت فرزند را از دوش خود بردارند دلیل دوم این است به دنبال آزادی بی بند و بار هستند.
حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی گفتند: اما بعضی معتقدند که اخلاق ذاتی غیرقابل تغییر و اکتسابی قابل‌تغییر است و این هم اشتباه است؛ اما سخن درست این است اخلاق چه ذاتی و اکتسابی قابل‌تغییر است.
ایشان بیان داشتند: درس اخلاق در حوزه به دلیل تعطیلات مظلوم واقع‌شده است، لازم است برای این مسئله فکری کرد.
40/313
