به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از تهران، سی و یکمین نمایشگاه بین المللی کتاب کار خود را از 12 اردیبهشت آغاز کرده و تا 22 اردیبهشت ادامه خواهد داشت. این نمایشگاه از بخش های مختلفی همانند ناشران عمومی، ناشران خارجی، ناشران دانشگاهی، ناشران کودک و... تشکیل شد که مهم ترین بخش آن را ناشران عمومی تشکیل می دهند.

هر چند بخش ناشران عمومی مهم ترین بخش نمایشگاه را تشکیل داده و در بهترین مکان مصلی – شبستان – برپا شده، ولی محصولات عرضه شده در آن چنگی به دل نمی زند. در این بخش شاهد کثرت غرفه ها ولی کمبود محتوا هستیم و هر نوع کتابی از حوزوی گرفته تا موسیقی، فالگیری و... وجود دارد.

به طور کلی تردد مخاطبان در بخش ناشران عمومی پررنگ است و افراد برای باز شدن درب های نمایشگاه صف های طولانی تشکیل می دهند، ولی خرید خاصی در آن صورت نمی گیرد. وقتی با غرفه داران درباره میزان فروششان صحبت می کنیم حرفی جز گلایه ندارند. بیشتر غرفه داران می گویند تعداد زیادی از مردم تنها برای گذران وقت به نمایشگاه می آیند نه خرید کتاب.

اندک فروشی هم که در بخش ناشران عمومی صورت می گیرد بیشتر در زمینه کتاب های مربوط به رمان های خارجی، موسیقی، آشپزی و... است و کتب مذهبی سهم خاصی در این فروش اندک ندارند. حال پرسش اساسی این است که چرا با وجود کثرت غرفه های مذهبی، استقبال از آن ها اندک است؟

پیش از پاسخ به این پرسش اساسی، چند پرسش اساسی تر دیگر مطرح است. چرا غرفه های مذهبی به ویژه غرفه های حوزوی نتوانستند همانند بخش دانشگاهی برای خود یک بخش مجزا داشته باشند؟ در این موضوع کمیت أثرگذار بود یا کیفیت و یا هر دو؟ چرا کتاب های مذهبی، حوزوی، دفاع مقدسی، فرهنگی و... باید در کنار کتاب های مربوط به آشپزی، موسیقی و... عرضه شود نه بخش تخصصی؟ و...

وقتی در نمایشگاه دور می زنیم به چند موضوع اصلی درباره عدم استقبال مخاطبان از غرفه کتب های مذهبی به ویژه کتب های حوزوی می رسیم که به صورت تیتر وار به برخی از آن ها اشاره می کنیم.

نخست؛ غرفه های مذهبی دارای شکل ظاهری نامناسبی هستند. در این غرفه ها همه چیز دیده می شود، الا زیبایی بصری. بیشتر غرفه داران این بخش خیال می کنند نمایشگاه بین المللی کتاب همانند نمایشگاهی است که می خواهند در مجموعه خود برای ارائه آمار برپا کنند. برخی از این غرفه ها نه تنها در حد نمایشگاه بین المللی کتاب، بلکه در حد نمایشگاه محله هم نیستند.

برخی، غرفه ها را با انباری انتشاراتی اشتباه گرفته و خیال می کنند هر چقدر کتاب ها را روی هم انباشته کنند توجه بیشتری جلب می کنند. در حالی که غرفه، ویترین است و باید چیدمان خاص خود را داشته باشد. چه نیازی است که کتاب ها بر روی یک میز و روی هم انباشته شود؟ چرا باید همچنان از قفسه های آهنی برای غرفه استفاده شود و غرفه به شکل کتابخانه چیده شود؟ هر چند وسعت مکانی برخی از این غرفه ها به اندازه 4 غرفه معمولی است ولی مخاطبان آن به اندازه یک غرفه هم نیستند.

دوم؛ غرفه داری یک هنر است. غرفه دار باید هنر برخورد با مخاطب را داشته باشد این همان چیزی است که در بیشتر غرفه های مذهبی و فرهنگی کم یاب بلکه نایاب است. غرفه دار باید بتوان با مخاطب ارتباط برقرار کند، سلام و علیکی داشته باشد، وقتی از او درباره کتابی پرسشی می شود پاسخ دهد و چند محصول همانند را معرفی کند نه این که تنها پشت میز نشین باشد.

از پوشش نامناسب برخی از این غرفه داران هم بگذریم، ولی نوع برخوردشان را چه باید کرد! غرفه داری به این نیست که جواب افراد را با بله و خیر داد. متأسفانه بیشتر غرفه داران کتب مذهبی تنها برای گذران وقت آن جا هستند بدون کمترین آشنایتی با کتاب، این موضوع را می توان در پاسخشان دریافت. حداقل کار این است که غرفه دار تسلط نسبی به محصولاتی که عرضه می کند داشته باشد، بداند فلان کتاب درباره کدام موضوع است نه این که وقتی سوال می پرسی مات و مبهوت نگاه کند.

سوم؛ در ارائه محصولات باید نوآوری و خلاقیت داشت و این همان چیزی است که بیشتر غرفه های مذهبی با آن بیگانه اند. چرا کتب مذهبی باید با رنگ و لعاب چاپ اولشان عرضه شوند. با کمی خلاقیت می توان این کتاب ها را به صورت مختصر و کوچک عرضه کرد. چرا همیشه دوست داریم کتب های مذهبی را همانند موسوعه و دایره المعارف به مردم تحویل دهیم؟ شکل ظاهری این کتاب ها که هیچ جذابیتی ندارند، حداقل حجمشان را کم کنیم تا مردم تشویق شوند نگاهی به آن بیندازند.

از همه این ها هم بگذریم، سؤال دیگر این است که چرا هر سال کتاب های تکراری عرضه می شوند؟ با نگاهی به ظاهر رنگ پریده کتاب ها می توان فهید که این محصولات چند سالی خاک نمایشگاه را خورده اند و انتشاراتی های عزیز حتی فرصت نکردن کتاب ها نو را جایگزین آن ها کنند.

چهارم؛ برخی از غرفه ها پاتوق ها شده اند و افراد مذهبی مباحثه خود را در آن برگزار می کنند. این کار نه تنها مانع جذب بلکه عامل دفع است. باید توجه داشت نمایشگاه کتاب محل رفت و آمد اقشار مختلف مردم است و نباید با چنین کارهایی مخاطبان را از خود دور کرد.

سخن پایانی، خوشبختانه برخی از غرفه های مذهبی از نظر شکل ظاهری، زیبایی بصری، چیدمان غرفه، برخورد غرفه داران، وسعت مکان و... عالی بودند، ولی حیف از محتوا خالی.

درد دل زیاد است، ولی صد حیف که سخن باید کوتاه کرد.

انتهای پیام/