به گزارش خبرگزاری «حوزه»، هیئت تحريريه بنياد نهج ‏البلاغه در قالب کتاب «پندهاى كوتاه از نهج البلاغه» به جمع آوری بخشى از كلمات و جملات این کتاب ارزشمند و ارائه شرح مختصری از آن پرداخته که بخش چهارم آن تقدیم می شود.

* فروتنى توانگران و سرافرازى تهيدستان

ما احسن تواضع الاغنياء للفقراء طلبا لما عند الله! و أحسن منه تيه الفقراء على الاغنياء اتكالا على الله.

* ترجمه

چه زيباست فروتنى توانگران در برابر مستمندان، به خاطر رضاى خدا، و چه زيباتر است سرفرازى و بى اعتنائى تهيدستان در برابر ثروتمندان، به خاطر اعتماد و توكل بر خدا.

* شرح

در اسلام ثروت يا فقر، هيچكدام ملاك ارزش و برترى نيست. يعنى مسلمانى كه اخلاق اسلامى و ايمان راستين دارد، براى ثروتمندان بيش از لياقتش، و براى فقير كمتر از شايستگى‏اش، ارزش و احترام قائل نمى‏شود. زيرا خداوند فرموده است: ارزش انسان، به تقوى است. يعنى هر كسى بيشتر تقوى داشته باشد، ارزشمندتر است.

با اين حال، متأسفانه بعضى از افراد هستند كه اين اخلاق اسلامى در آنها ضعيف است. اينگونه افراد، اگر ثروتمند باشد، بخاطر ثروت خود. گردن فرازى مى‏كنند، نسبت بفقراء اعتنائى نشان نمى ‏دهند و گاهى حتى حاضر نمى ‏شوند با شخص فقير، همنشين و هم صحبت شوند، و اگر به مجلسى بروند، حاضر نمي شوند با فقرا، بر سر يك سفره بنشينند.

از سوى ديگر، شخصى كه از لحاظ اخلاق اسلامى ضعيف است، اگر فقير باشد، عزت نفس خود را از دست مي دهد، و در برابر ثروتمندان، به تعظيم و كرنش و تملق مى‏ پردازد.

حضرت اميرالمؤمنين (ع) در همين مورد مى ‏فرمايند: اگر شخصى ثروتمند، در برابر فقرا بجاى گردن فرازى و بى ‏اعتنائى، از خود تواضع و فروتنى نشان دهد، تا رضايت خداوند را به دست آورد، كار نيكو و زيبائى كرده است. چون ثروت و احترام واقعى، پاداشى است كه نزد خداوند وجود دارد.

ولى از آن زيباتر و نيكوتر، آن است كه شخصى فقير، در برابر ثروتمندان، تعظيم و كرنش، مخصوص خداوند متعال است، و كسى كه به خدا، توكل و اعتماد داشته باشد. همه خواسته هايش را از او مى‏ خواهد. پس چنين كسى احتياجى ندارد كه براى جلب محبت و نظر ثروتمندان، و به اميد اينكه آنها نياز او را بر طرف كنند، در برابرشان، كوچكى و افتادگى نشان دهد.