به گزارش خبرگزاری «حوزه»، پاسخ به شبهات از وظایف مراکز حوزوی و دینی است که این خبرگزاری در شماره های گوناگون به ارائه برخی از شبهات و پاسخ های آن، برگرفته از «مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم» خواهد پرداخت.

- سؤال

مي‌گويند شخصي که زنا کرده و مرتکب گناهي شده است، بعداً با عيال او هم زنا مي کنند! يعني همين کار با ناموس او انجام مي‌شود و اين همان اثر وضعي گناه اوست. اين مسأله چگونه با عدالت خداوند سازگار است؟! خداوند که اين عذاب را قرار داده چرا عذاب با آن شخص گناهکار انجام نمي‌شود؟! اگر شخص گناه کرده است چرا زنش يا دخترش بايد تقاص بپردازند؟!

- پاسخ

زنا يکي از گناهان کبيره است که در روايات ديني به کبيره بودنش تصريح شده است. علاوه بر آيات قرآن، روايات متعددي از  امام صادق ـ عليه السلام ـ(1) امام کاظم ـ عليه السلام ـ امام رضا ـ عليه السلام ـ و امام جواد ـ عليه السلام ـ به دست ما رسيده که همه به اين مسأله اشاره فرموده‌اند. در اين روايات امامان عليهم السلام براي کبيره بودنش به آيه 68 سوره فرقان متمسک شده‌اند که مي‌فرمايد: "از جمله صفات بندگان خدا آن است که نپرستند و نخوانند با خداي به حق، خداي ديگري را (يعني مشرک نباشند) و آن نفسي که خداوند کشتنش را حرام فرموده نکشند و زنا نکنند و کسيکه اين‌ها را مرتکب شود (شرک، قتل، زنا) ببيند جزاي خود را! شکنجه‌اش در روز قيامت دو چندان است و هميشه به خواري در آتش است".

بر اساس روايات اهل بيت عليهم السلام زنا علاوه بر آثار اخروي، آثار دنيوي هم دارد. بعضي آثار آن طبق اين گونه روايات به خود فرد بر مي‌گردد و برخي در صورت شيوع جامعه را هم فراخواهد گرفت. امام باقر ـ عليه السلام ـ فرمود: زنا شش اثر دارد: سه اثر در دنيا و سه اثر در آخرت. اما آثار دنيوي زنا: 1. نور صورت و آبرو را مي برد. 2. رزق را کم مي‌کند؛ 3. مرگ را نزديک مي‌کند.

و اما آثار اخروي آن: 1. غضب پروردگار، 2. سختي حساب، 3. جاودان ماندن در آتش را به دنبال دارد.(2)

حضرت رسول اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ فرمودند: هرگاه پس از من زنا زياد شود مرگ ناگهاني زياد مي‌شود.(3)  اين يکي از آثاري است که در صورت شيوع آن، تمام جامعه را در فرا مي‌گيرد. همچنين مکتوب امام صادق ـ عليه السلام ـ است که فرمود: خداوند زنا را حرام فرموده براي اين که سبب فسادهايي مانند قتل نفس و از بين رفتن نسب‌ها و ترک تربيت اطفال و به هم خوردن ارث مي‌شود.(4)

بر اساس حکمت و عدالت خداوند هر کسي تاوان عمل خود را خود بايد بپردازد و هيچ‌گاه کسي به خاطر اعمال ديگري کيفر نمي‌شود. البته در صورتي که کسي مکلف به نهي از منکر باشد و به آن بي‌اعتنايي کند يا به گناه ديگري راضي باشد ممکن است همپاي او به عقوبت عملش گرفتار شود ولي بازهم اين کيفر کيفر ترک نهي از منکر يا رضايت به گناه است نه کيفر گناه ديگري!!! با همه اين اوصاف لازمه اينکه نعوذ بالله کسي مرتکب زنا شود اين نيست که با ضرورتا و بدون اين که همسرش خود بخواهد و اراده کند با او هم زنا کنند. نظام عالم هستي، نظام عِلّي و معلولي است و بايد بين علت و معلول سنخيّت و هماهنگي و ربط وجود داشته باشد. خداوند متعال هم در قرآن کريم مي فرمايد: "هيچ گنه‌کاري بار گناه ديگري را به دوش نمي‌کشد".(5)

اينکه در بعضي روايات اشاره شده که "... زنا نکنيد که زنان‌تان زنا مي‌دهند" را به دو گونه مي‌توان تفسير کرد: 1. از اين روايات استفاده مي‌شود که زن از روي اختيار خودش زنا مي‌دهد و نه از روي اکراه. پس جبري در کار نيست که اگر فردي مرتکب زنا شود ناچاراً با زن يا دخترش زنا مي‌کنند اگر چه آنان مايل نباشند!!! از طرف ديگر اگر ناموس زناکار هم به زنا مبتلا شود اين چنين نيست که در آخرت، با اين بهانه که چون شوهرم يا پدرم زنا کرده بود من هم مبتلا شدم، از مؤاخذه رها شوند؛ بلکه به خاطر اينکه گناه‌شان از روي اختيار بوده بايد پاسخ‌گوي کرده خويش باشند.. زيرا عذاب به عملي تعلق مي‌گيرد که از روي علم و اختيار باشد. بر پايه تحقيقات روان‌شناسي بر اين باورند که رفتار و گفتار زن و شوهر در استحکام بخشيدن به نظام خانواده و عدم آن، تأثير مستقيم دارد؛ پس وقتي فردي مرتکب زنا شود و خود را بي قيد و بند بداند ممکن است زن هم در مقابل با خود بگويد که چرا او آزاد باشد و من خود را محدود کنم. من هم مي‌خواهم آزاد و بي قيد و بند باشم و اين مسأله موجب ورود او در روابط نامشروع شده و در نهايت مرتکب زنا بشود. اين تحقيقات خود مؤيّد روايت است. نکته ديگر اين است که وقتي مردان براي ارضاي نيازهاي جنسي خود به سمت زنا و روابط نامشروع روي آورند، به طور طبيعي، کم کم روابط عاطفي و جنسي خود را با همسر کاهش داده و به زنا عادت مي‌کنند. معطل ماندن نيازهاي زنان و احساس ناکامي آن‌ها در روابط زناشويي از مهم‌ترين عوامل گرايش آن‌ها به سمت روابط نامشروع و زناست.

2.  منظور از اين روايات و امثال آن‌ها اين است که مرتکب زنا نشويد که اگر اين گناه در جامعه رواج پيدا کند دامان شما را نيز خواهد گرفت اگر چه ميل و رضايت به آن نداشته باشيد. زيرا کارهايي که يک فرد انجام مي‌دهد امکان دارد کم کم فراگير شده و تبديل به سنت و رفتاري شايع شوند.

 اگر فردي مرتکب زنا شد بايد توبه کند و تصميم بگيرد که هرگز به دنبال آن نرود. خداوند ارحم الراحمين است و توبه‌پذير و ان شاء الله مشمول غفران الهي خواهد شد؛ طبق روايات متعدد، مرتکب کبيره هم مشمول غفران الهي مي شود.(6) نکته ديگر اينکه در مورد اين گناه با کسي صحبت نکند؛ زيرا سخن گفتن از آن، به شکسته شدن زشتي آن مي‌انجامد و انگيزه ارتکاب را در ديگران نيز افزايش مي‌دهد و مسلما رواج دادن گناه، خود گناهي ديگر است.

پي‌نوشت‌ها:

1. محمد بن يعقوب کليني، اصول کافي، کتاب ايمان و کفر، باب گناهان کبيره، دارالکتب الاسلاميه، 1365ش، ج2، ص286

2.  اصول کافي، همان، باب ربا، ج5، ص541

3. حرعاملي، وسائل الشيعه، کتاب النکاح، قم، مؤسسه آل البيت، 1409ق، ج16، ص273، باب 1

4.  مجلسي، محمدباقر، بحارالانوار، بيروت، مؤسسه الوفاء، 1404ق، ج6، ص98

5.  انعام/ 65

6.  اصول کافي، کتاب ايمان و کفر، باب گناهان کبيره

منبع: مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم