دکتر محمد زمان رستمی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه با اشاره به فرارسیدن ششم مردادماه ، روز ملی کارآفرینی و آموزش های فنی و حرفه ای اظهار داشت: امروزه اهمیت کارآفرینی تا آن جاست که خود یکی از مولفه های مهم اقتصاد جهانی را تشکیل می دهد و در کشورهای پیشرفته صنعتی نیز به طور خاص به این موضوع بها می دهند.

وی افزود: اساساً از وقتی انقلاب صنعتی در غرب شکل گرفت، خود این تحول بزرگ دارای دارای زمینه ها و بسترهایی بود که متاسفانه آثار مثبت آن در کشورهای اسلامی و آفریقایی آن طور که باید و شاید شکل نگرفت.

اهمیت انقلاب صنعتی در رشد اقتصادی دنیا

عضو انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه قم ادامه داد: انقلاب صنعتی زمینه ای را فراهم کرد که بعد از گذشت چندین سال شاهد انفجار اختراعات و نوآوری ها در جهان باشیم و کشورهای غربی و پیشرفته از این فرصت استفاده کرده و سلطه اقتصادی و علمی خود را در جهان برقرار ساختند.

وی گفت: توجه به این مساله از آن رو حایز اهمیت است که بدانیم اقتصاد مقاومتی تنها در صورتی محقق می شود که شمشمیر ما هم مثل غربی ها تیز شود و این مهم در سایه خلاقیت و نوآوری و رشد علمی و صنعتی محقق خواهد شد و این که ما هم به سمت اختراعات و ابتکارات دست اولی حرکت کنیم که در زندگی و دنیای امروز ، ظهور و بروز لازم را داشته باشد.

لزوم توجه به خلاقیت ها در سایه رشد کارآفرینی

این اقتصاددان حوزوی همچنین افزود: در واقع ما برای این که در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشیم، باید به رشد و تحول علمی و به تبع آن اختراعات و نوآوری ها اهمیت بیشتری بدهیم، چه آن که وقتی ما از جهت علمی و صنعتی قوی باشیم دشمن نمی تواند ما را دچار مشکل کند و این مساله بارها در بیانات و رهنمودهای مقام معظم رهبری مطرح شده است.

وی خاطرنشان کرد: در سایه توجه به مساله کارآفرینی و اهمیت دادن به آموزش های فنی و حرفه ای، خلاقیت ها و ابتکارات شکوفا شده و زمینه رشد و توسعه اقتصادی جامعه فراهم می شود.

رستمی گفت: به همین خاطر است که می بینیم در بسیاری از کشور‌ها از جمله کشورهای صنعتی و توسعه یافته برای ایجاد تحول در توسعه اقتصادی به‌‏عنوان پیش‏‌زمینه و نخستین گام، اقدام به اصلاح نظام آموزش فنی و حرفه‌‏ای خود و سرمایه‌‏گذاری بیش از پیش در این بخش می کنند.

تاثیر بالای آموزش های فنی و حرفه ای در مهارت افزایی جوانان

وی با اشاره به این نکته که آموزش‌های فنی و حرفه‌‏ای، آن دسته از آموزش‌‏هایی هستند که انتظار می‌‌‏رود دانش‌‏آموختگان را در زمان ورود به دنیای کار به یک سطح قابل قبولی از مهارت و دانش برساند ، افزود: با توجه به این اصل که نیروی انسانی در سایه تربیت و آموزش می‌‌‏تواند نگرش، دانش و مهارت لازم را به‌‏دست آورد، لذا در اغلب کشورهای اروپایی و صنعتی بعد از دهه 90 میلادی، به بحث آموزش های فنی و حرفه‌‏ای توجه فوق العاده ای صورت گرفت.

لزوم نهادینه سازی فرهنگ کار و تلاش در بین کودکان

وی همچنین با بیان این که در سیاست‌های ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری بارها به مقوله آموزش های مهارتی و توانمندسازی و ارتقای بهره‌وری نیروی کار تاکید شده است، اظهار داشت: آنچه مهم است این که ما باید از دوران کودکی و دبستان و راهنمایی در تربیت بچه ها به شکلی رفتار کنیم که آن ها علمی و فن آور و تلاش گر بار بیایند که اگر این طور شد در آینده خود به سمت کارآفرینی می روند نه این که پشت میزنشینی در ادارات و ارگان های دولتی، نهایت آمال و آرزوهایشان باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه قم گفت: از این حیث لازم است که تحولی در نظام آموزشی ما صورت گیرد تا فرهنگ کارآفرینی به تدریج در جامعه و به خصوص در بین نسل جدید نهادینه شود ، کما این که تجربه کشورهای غربی و قدرت های اقتصادی شرق آسیا، نشان می دهد که آن ها، بچه ها از همان دوران کودکی با علم و فن آشنا می کنند و طبعاً این مساله در جامعه آنها نیز به یک ارزش و ضرورت تبدیل می شود.

نسل جدید را با مهارت تربیت کنیم

وی با بیان این که در حال حاضر برگزاری دوره های فنی و حرفه ای در کشور بسیار مهم و ارزشمند است، افزود: به عقیده بنده بحث فنی و حرفه ای را ما نه تنها در مقطع دبیرستان و دانشگاه ، بلکه در برخی رشته ها مثل برق و مکانیک باید از دوره راهنمایی و دبستان این کار را شروع کنیم ، چرا که بچه ها باید اول فن را یاد بگیرند و بعد بر اساس فنی که یاد گرفته اند علمش را هم بیاموزند و گرنه به صرف علم و تئوری به جایی نمی رسند.

رستمی تاکید کرد: به نظر بنده ، هیچ اشکالی ندارد که در این خصوص ما از تجربیات موفق دیگر کشورها همچون آلمان، ژاپن و کره جنوبی در این عرصه استفاده کنیم و به این شکل بتوانیم به تقویت علمی و مهارتی خویش بپردازیم.

توجه به آموزش های فنی و حرفه ای؛ لازمه کاهش آمار بیکاری

وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این که اگر ما به آموزش های فنی و حرفه ای اهمیت بدهیم قطعاً بخش زیادی از مشکل بیکاری نسل جوان مرتفع می شود، گفت: امروزه برای اشتغال زایی باید به مهارت و خلاقیت و نوآوری اهمیت داد و زمینه ای فراهم کرد که جوانان ما به جای اشتیاق به پشت میزنشینی در ادارات، خود کارآفرین شده و در حد توان و البته به کمک دولت، نه تنها برای خود بلکه برای دیگر هم نسلان خود کار و شغل ایجاد کنند.

عضو انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه قم همچنین تصریح کرد: واقعیت آن است که گاهی اگر پُز مدرک نباشد بسیاری از فارغ التحصیلان دانشگاهی از تحصیلات خود پشیمان هستند چرا که در یک موج مدرک گرایی یک سری رشته های علمی را بدون توجه به بحث مهارت و خلاقیت و علاقه دنبال کرده اند و حال آن که ما اگر به بحث علائق خود و نیز خلاقیتی که خداوند در ذات و فطرت ما گذاشته توجه کنیم ، کشور بیش از پیش در مسیر نوآوری و تولید علم و فناوری حرکت می کند.

دانشگاه های بیکارپرور و فقدان توجه به مهارت و کارآفرینی

وی گفت: متاسفانه واقعیت آن است که دانشگاه های ما امروز شرایطی دارند که بیشتر بیکارپرور هستند و مشکل این جاست که وقتی قشر عظیمی از جوانانی که می توانستند کار کنند وارد دانشگاه شده و مدرک می گیرند، خُب توقعات این ها بالاست و دیگر راضی نیستند که در فلان کارخانه و کارگاه ، کار کنند چرا که توقع فلان پست مدیریتی یا کارشناسی با حقوق بالا و زحمت کم را دارند.

رستمی در خاتمه با تاکید بر این که باید ضمن تحول در نظام آموزشی، اهمیت آموزش های فنی و حرفه ای در جامعه به خوبی جا بیفتد ، گفت: در حال حاضر بچه هایی که وارد دانشگاه می شوند متاسفانه درصد بسیار بالایی از آن ها به خاطر مدرک است و حال آن که در بسیاری از کشورهای پیشرفته، اکثر افراد جویای کار بیش از این که به تحصیل در دانشگاه ها و اخذ مدارک رسمی دانشگاهی فکر کنند، به طی دوره‌های مهارتی و فنی و حرفه‌ای مبادرت می‌ورزند و همین مهارت ها در حد تکنسینی برای ورود آنها به بازار کار کافی است، ضمن آن که همین کسانی هم که با مدارک دانشگاهی در جایگاه های شغلی مختلف قرار می گیرند، موظفند برای به روز رسانی دانش حرفه‌ای خود و یا ارتقای شغلی ، سالانه در دوره‌های مهارتی کوتاه مدت و میان مدت شرکت کنند.

گفتگو از: سید محمد مهدی موسوی