خبرگزاری «حوزه»،در آستانه برگزاری چهاردهمین اجلاس سراسری مدیران مدارس علمیه خواهران که با محوریت مدرسه محوری از 27 مرداد و با سخنرانی آیت الله العظمی مکارم شیرازی برگزار خواهد شد، در این خصوص گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام والمسلمین واحدی معاون ارتباطات و امور حوزههای علمیه خواهران انجام داده ایم.
لطفاً خودتان را معرفی کنید و در خصوص سوابق اجرایی و تحصیلی توضیحاتی بفرمایید؟.
بنده از سال ۱۳۶۱ وارد حوزه علمیه شدم و بعد از چند سال تحصیل، تدریس را به عنوان اصلی‌ترین کار و هدف خودم آغاز کردم و در پنجمین سال حضور در حوزه، تبلیغ را در دستور کار قرار دادم.
در سال ۱۳۸۱ با توجه به تدریس‌هایی که در مدارس علمیه مختلف و همچنین روحیه ارتباط با طلاب جوان داشتم، از بنده برای مدیریت مدرسه علمیه حقانی دعوت شد و از سال ۱۳۸۲ همراه با تدریس و تبلیغ، مدیریت مدرسه علمیه حقانی را هم بر عهده گرفتم.
مدیریت مدرسه علمیه حقانی برکتی برای زندگی بنده بود و اگرچه مشغول تألیف سومین کتاب خودم نیز بودم اما به لحاظ ورود به فضای تربیتی طلاب جوان از تألیف دور شدم و عمده وقت خودم را به تدریس و ارتباط به طلاب جوان و مدیریت مدرسه اختصاص پیدا کرد.
پس از ۴ سال مدیریت در سطح یک حوزه با توجه به شوق خروجی‌های مدرسه به تحصیل در سطوح بالاتر، مدرسه امامین عسکریین تأسیس و راه‌اندازی شد و بنده در این مدرسه نیز حدود ۴ سال مدیر بودم و پس از این مدت نیز به عنوان مؤسس و مسئول هیئت امنا مشغول فعالیت شدم؛ مدتی بعد نیز مدرسه امام هادی گیلانی‌ّ‌ها را تأسیس کردیم که در این مدرسه علمیه نیز دو سال به صورت مستقیم مدیریت کردم و پس از آن نیز به عنوان مسئول هیئت‌امنا فعالیت‌های خودم را در این مدرسه ادامه دادم؛ همچنین مدیریت بخش تخصصی فقه و اصول مدرسه علمیه امام کاظم (ع) که تحت اشراف آیت‌الله مکارم است را نیز بر عهده گرفتم البته در طول این مدت مدیریت مدرسه علمیه حقانی را رها نکردم و این مدرسه اصلی‌ترین محل ارتباط با طلاب جوان بود.
در سال گذشته نیز پیشنهاد امور مدارس حوزه علمیه برادران قم پیشنهاد شد که بر اساس تکلیف این کار را نیز بر عهده گرفتم و در سال جاری نیز در معاونت ارتباطات و امور حوزههای علمیه خواهران مشغول فعالیت شدم؛ البته در سال گذشته مدیریت مدرس حقانی و دیگر مراکز و مدارس را واگذار کردم و در حال حاضر فعالیت‌های من به حوزههای علمیه خواهران منحصر شده است اگرچه نیم‌نگاهی نیز به مدارس قم داریم.
از رها کردن و واگذاری مدیریت مدرسه علمیه حقانی ناراحت نیستید؟
ناراحتی در این زمینه وجود ندارد، چراکه تنها عمل کردن به وظایف اهمیت دارد اما احساس من این است که تربیت طلاب، وظیفه اصلی حوزه و روحانیت است و به همین دلیل همواره این دغدغه و دل‌نگرانی نسبت به مدرسه علمیه حقانی و دیگر مدارس علمیه برای من وجود دارد.
در حال حاضر سیاست و راهبرد حوزههای علمیه خواهران «مدرسه محوری» است و در این خصوص روشنگری نیز صورت گرفته است، اما همچنان این موضوع نیاز به تبیین بیشتری دارد، بفرمایید در معاونت ارتباطات و امور حوزههای علمیه خواهران چه اقداماتی در این زمینه صورت گرفته و برنامه شما برای آینده چیست؟.
یکی از اصلی‌ترین راهبرد‌ها و سیاست‌های حجت‌الاسلام والمسلمین بهجت‌پور مدیر حوزههای علمیه خواهران بحث مدرسه‌محوری است که عنایت ویژه‌ای به این مسئله دارند که البته عنایت به حقی است؛ چراکه اگر راهبرد و شعار مدرسه محوری که اولویت کاری قرار گرفته است، موفق شود حوزههای علمیه خواهران و خروجی‌های آن بالنده‌تر خواهد شد و این بسیار مهم و مورد اهمیت است که بدانیم خروجی‌های حوزههای علمیه خواهران چه خواهند شد.
بحث مدرسه محوری شاید در دانش امروز و اصطلاحات علمی امروز بیشتر به معنای تفویض اختیارات به مدارس باشد و حتماً در تعریفی که مدیر حوزههای علمیه خواهران ارائه کردند نیز تفویض اختیارات وجود دارد اما مدرسه محوری در تعریف مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران فقط به معنای تفویض اختیارات نیست.
در حقیقت مدرسه محوری به این معنی است که همه کارهایی که در صف و ستاد اجرا می‌شود برای مدرسه و با محوریت مدرسه باشد چراکه آن چه موجب می‌شود همه ما تشخص پیدا کنیم، خروجی‌های مدارس علمیه است.
اگر در کلان بخواهیم این موضوع را مطرح کنیم و مدرسه محوری را بخواهیم در مدارس مطرح کنیم باید با عنوان طلبه محوری، خروجی محوری و کارکرد محوری این مسئله را بیان کنیم بنابراین مدرسه محوری تلاش برای آن است که همه فعالیت‌های حوزه علمیه خواهران برای مدرسه باشد و مدرسه نیز موظف است دانشمندانی خداباور و دارای مهارت‌های مختلف صنفی طلبگی تربیت کند و تحویل جامعه دهد.
در خصوص اقدامات و فعالیت‌هایی که در راستای بحث مدرسه محوری صورت گرفته باید بگویم اولین کاری که در یک جامعه برای نهادینه کردن مسئله‌ای انجام می‌شود، فرهنگ‌سازی و ارائه شعار، راهبرد و تعریف مشترک است که حجت‌الاسلام والمسلمین بهجت‌پور در این مدت کوتاهی که مدیریت حوزههای علمیه خواهران را بر عهده گرفته‌اند در این خصوص عملکرد خوبی داشتند و خوب عمل کردند و توانستند مدرسه محوری را به عنوان یک الگو معرفی کنند.
یکی از خصوصیات مدرسه محوری این است که بودجهبندی بر اساس مدارس صورت گیرد به این معنی که تا زمانی که نیازهای مدرسه تأمین نشده است به نیازهای دیگر توجه نکنیم که خوشبختانه این مسئله در بودجهبندی سال جاری رعایت شده است.
مسئله دیگری که در خصوص مدرسه محوری باید مورد توجه باشد، عزل و نصب است؛ یعنی کسانی که مدیریت کلان یا خرد مجموعه را بر عهده می‌گیرند باید مدارس و طلاب را بشناسند، خروجی مدرسه را بدانند و همچنین بدانند که چگونه یک مدرسه را راهبری و مدیریت کنند تا بتواند خروجی مناسبی داشته باشند، بنابراین توجه به عزل و نصب‌ها بسیار مهم است چراکه این مسئله در راستای مدرسه محوری مؤثر است.
بحث بعدی در مدرسه محوری این است که سهمی از تصمیم‌گیری‌ها در غیر ستاد باشد به عبارتی تلاش شود تا تصمیم‌سازی افراد خارج از ستاد به حداکثر برسد، در این موضوع نیز تلاش‌های خوبی صورت گرفته و تلاش شده است تا زمینه تصمیم‌سازی برای مدیران استانی و مدارس و همچنین برای استادان و طلاب حوزههای علمیه خواهران ایجاد شود و خوشبختانه تاکنون نیز گام‌های بسیار خوبی نیز در این زمینه برداشته شده است
مدرسه محوری آثار مختلفی دارد که فرصت دادن به طلاب یکی از مهم‌ترین آن‌ها است و موجب می‌شود که طلاب با کمترین امکانات تلاش کنند تا بیشترین بازدهی را داشته باشند و همین معنا برای استادان مدارس نیز وجود دارد یعنی فرصت داده می‌شود تا استاد مدرسه تصمیم بگیرد و فکر کند و بیشترین آثار و برکات را با کمترین امکانات و هزینه داشته باشد، همچنین این مسئله برای مدیر مدرسه نیز وجود دارد.
مدرسه محوری دست مدیر مدرسه علمیه را باز می‌گذارد تا خوب بیندیشد که چه برنامه‌ای برای این مدرسه بهترین است؛ در حال حاضر در بسیاری از مراکز برنامه‌های از ستاد به مدارس ابلاغ می‌شود اما در الگوی مدرسه محوری بخشی از این برنامه‌ها توسط ستاد و بخشی نیز توسط مدرسه انجام می‌شود تا مدرسه باتوجه به شرایط اقلیمی، فرهنگی و ... نقش‌هایی که می‌تواند در آن اثرگذار باشد را ایفا کند یعنی مدرسه باتوجه به شرایط و ظرفیت‌هایی که دارد بر اساس سیاست‌های ستاد، برنامه خود را ارائه می‌دهد و مرکز مدیریت نیز از این برنامه حمایت می‌کند و زمانی که کار و برنامه توسط مدیر مدرسه تعریف شود، طبیعتاً با کمترین امکانات بیشترین بازدهی را ایجاد می‌کند چراکه مدیر مدرسه شرایط را دیده و بر اساس آن شرایط برنامه‌ریزی کرده است و این‌ها تنها بخشی از آثار و برکات مدرسه محوری است.
یکی از موضوعاتی که در حوزههای علمیه خواهران به شکل جدی مطرح‌شده است واگذاری امور حوزههای علمیه خواهران به بانوان است و در این زمینه گام‌هایی نیز برداشته شده است؛ لطفاً در خصوص برنامه‌هایی که در این زمینه برای استان‌ّ‌ها دارید نیز توضیحاتی بفرمایید؟.
یکی از شئونی را که ما در برنامه‌های حوزههای علمیه خواهران باید اصل قرار دهیم این است که امورات حوزههای علمیه خواهران را به خود بانوان واگذار کنیم چراکه این فضا کاملاً باید زنانه باشد و زنان باید در این فضا احساس آرامش داشته باشند، این فضا باید فضایی باشد که خانم‌‌ها احساس کند برای خودشان است و باید برای خودشان تصمیم بگیرند.
در سال‌های دور در استان‌ها و مدارس خواهرانی که بتوانند تدریس کنند، به ندرت وجود داشتند و بیشتر آقایان تدریس می‌کردند اما به تدریج حوزههای علمیه خواهران رشد کردند و به برکت تلاش‌های بزرگانی که در سال‌های گذشته مدیریت حوزههای علمیه خواهران را بر عهده داشتند، ما الان استادان زن فرهیخته‌ای داریم که در حوزههای علمیه خواهران تدریس می‌کنند بهگونهای که در حال حاضر ۹۰ درصد استادان سطح ۲ حوزههای علمیه خواهران از بانوان هستند، البته همچنان سهم قابل اعتنایی در سطح سه و چهار را آقایان تدریس می‌کنند؛ حوزههای علمیه خواهران از این مرحله گذشت و مرحله بعد این است که بدانیم چه کسانی از بانوان، توانمندی مدیریت این نهاد با برکت را دارند و این یک مسئله طبیعی است که مورد عنایت مقام معظم رهبری نیز بود و حجت‌الاسلام والمسلمین بهجت‌پور نیز این کار را آغاز کردند و در حال حاضر دو معاونت در مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران توسط بانوان اداره می‌شود.
گام دوم در واگذاری امور حوزههای علمیه خواهران به بانوان در استان‌ها است و با توجه به اینکه پیشنهاد عزل و نصب مدیران استانی وظیفه معاونت ارتباطات و امور حوزه‌ها است تلاش کردیم تا بر اساس این رویکرد حرکت کنیم و به همین دلیل بررسی‌ها برای شناسایی زنان عالمه، توانمند و با تجربه در همه استان‌های کشور را در دستور کار قرار دادیم و خوشبختانه موفق شدیم برخی افراد را شناسایی کنیم که البته برخی انتصاب‌ها نیز انجام و این حرکت آغاز شده است البته تلاش شده است تا برکات و آثار این تصمیم به حداکثر و اگر آسیبی و مشکلی نیز وجود دارد به حداقل برسد؛ همچنین تلاش می‌کنیم افرادی را انتخاب کنیم که با فضای حوزههای علمیه کاملاً آشنا باشند تا بتوانند خدمات عالمانه، مؤمنانه و مدبرانه برای حوزههای علمیه خواهران داشته باشند.
لطفاً در خصوص برگزاری چهاردهمین اجلاس سراسری مدیران حوزههای علمیه خواهران نیز توضیحاتی ارائه فرمایید؟
چهاردهمین اجلاس سراسری مدیران مدارس علمیه خواهران با حضور حدود ۴۷۰ مدیر مدرسه علمیه خواهران سراسر کشور به منظور هم‌اندیشی و هم‌فکری در خصوص با موضوع «مدرسه محوری؛ نگاهی درون‌زا به رفع کاستی‌ها» از ۲۷ تا ۲۹ مرداد ماه جاری برگزار خواهد شد.
باتوجه به اینکه مدرسه محوری اصلی‌ترین بحث ما در این اجلاس است و به لحاظ اینکه گمان می‌کنیم سرمایه‌های درونی حوزههای علمیه خواهران بسیار غنی است و می‌تواند کاستی‌ها را به سرعت برطرف و مشکلات را حل کند تمرکز اصلی اجلاس را به مدرسه محوری و رفع کاستی‌ها اختصاص دادیم.
تفاوت این اجلاس با اجلاس‌های گذشته این است که تلاش شده است تا بیشترین زمان به کمیسیون‌های مختلف مدیران حوزههای علمیه خواهران اختصاص پیدا کند و تلاش می‌کنیم تا حداکثر استفاده را از مدیران مدارسی که در اجلاس حضور دارند کنیم و برای اینکه هم‌افزایی و استفاده از ظرفیت‌ها و توان‌ها متراکم بیش از ۴۷۰ مدیر به حداکثر برسد پیش از برگزاری اجلاس، کمیسیون‌هایی در فضای مجازی و در بستر شبکه کوثر نت پیش‌بینی شد که با ۱۰ عنوان کمیسیون ۳۰ مسئله به گفت‌وگو گذاشته شد تا با هم‌فکری و خرد جمعی به نتیجه مطلوب دست پیدا کنیم؛ عملکرد ما در این اجلاس بهگونهای بود که تمام مدیران مدارس در تصمیم‌سازی‌ها مؤثر و فعال باشند و این کار در راستای راهبرد مدرسه محوری انجام شد.
برگزاری کمیسیون‌های مجازی تأثیرات و برکات بسیار زیادی داشته است؛ اما برای اینکه مدیران مدارس بتوانند در تصمیم‌سازی‌ها حداکثر فعالیت را داشته باشند، حدود ۱۷ جلسه برخط نیز برگزار شد که امیدواریم با اقداماتی که در ماه‌های اخیر انجام شده است شاهد اجلاسی بابرکت و بسیار مفید باشیم و بتوانیم به اهداف و نتیجه مطلوب دست پیدا کنیم.
اگر نکاتی باقی مانده است بفرمایید؟.
از تمام مدیران مدارس علمیه خواهران تقاضا می‌کنم که حضور فعال و مجدانه در اجلاس داشته باشند تا بتوانیم به هم‌فکری و هم‌افزایی به بهترین نتیجه و جمع‌بندی برسیم.
همچنین سخنران ویژه افتتاحیه اجلاس نیز حضرت آيت‌الله العظمی مکارم شیرازی هستند که حضور ایشان بسیار با برکت خواهد.
در پایان امیدوارم اقداماتی که تاکنون انجام شده است مورد رضایت خداوند متعال و حضرت ولی‌عصر قرار گیرد.
