خبرگزاری«حوزه»، همزمان با آغاز ماه محرم، ماه حزن واندوه شیعیان حضرت سید الشهداء(ع)، مطالبی در چندین شماره با عنوان منبر اقتصاد مقاومتی از محمد جواد توکلی از اساتید اقتصاد، با موضوع «اقتصاد مقاومتی در عاشورا» تقدیم علاقه مندان می شود:
(ما همیشه در خطر بودیم، از زمانی که اسلام ظهور کرد دشمنی با ان شروع شد و دشمنی اقتصادی بخشی از ان بود، ماجرای شعب ابی‌طالب، الان نیز در کشور با همین مشکل مواجه‌ایم)
- و لایزالون یقاتلونکم حتی یردوکم عن دینکم ان استطاعوا (بقره: 217)
- یا ایها الذین امنوا ان تطیعوا الذین کفروا یردوکم علی اعقابکم فتنقلبوا خاسرین (آل عمران: 149)
جامعه اسلامی همیشه در خطر است
جامعه اسلامی همواره در معرض خطرهای درونی و بیرونی است. خطر بیرونی ناشی از تعرض اجانب و اموری چون تحریم اقتصادی است. خطر بیرونی نیز ناظر به مشکلات درونی به خصوص مشکل نفع پرستی برخی از مردم است که نظام اقتصادی را در معرض آسیب قرار می‌دهد. در آیات قران همواره به دشمنی کفار با مسلمانان اشاره شده و عنوان شده که این دشمنی پایدار است تا شما را از دینتان برگردانند: و لایزالون یقاتلونکم حتی یردوکم عن دینکم ان استطاعوا (بقره: 217)
خطر درونی مهتر از خطر بیرونی
بر اساس مضمون آیات و روایات معصومین، خطر درونی در جامعه اسلامی مهتر از خطر بیرونی است. نمونه این مساله را می‌توانیم در شکست مسلمانان در جنگ احد مشاهده کنیم. در بینش اسلامی مواجهه با دشمن درونی هوای نفس رمز فلاح و سعادت در دنیا و آخرت است[1]. پیامبر گرامی اسلام (ص) جهاد با نفس را جهاد اکبر بر شمردند. ایشان در خطابه‌ای که برای عده‌ای از یارانشان که از جنگ بر می‌گشتند، فرمودند: آفرين به گروهى كه پيكار كوچكتر را سپرى كردند و پيكار بزرگتر بر عهده آنان به جاى مانده است، گفته شد: اى فرستاده خدا پيكار بزرگتر چيست ؟ فرمود: پيكار با نفس[2]. بزرگترین آسیب در دید امام علی (ع) نیز آسیب درونی است که همان تبعیت از هوای نفس می‌باشد. ایشان دشمن‌ترین دشمنان را نفس انسان می‌دانند که در میان دو پهلوی انسان قرار دارد.[3]
دنیاطلبی عامل شکست مسلمانان در جنگ احد
در نگاه اسلامی دنیاطلبی مهمترین خطر پیش روی جامعه و اقتصاد است. دنیا طلبی یکی از آسیب‌های درونی است؛ دنیا طلبی یعنی مزه دنیا را با حرص و ولع، در دهان مزمزه کردن و چرب و شیرین دنیا را قدر دانستن.[4]
شکست مسلمانان در جنگ احد عمدتا ناشی از ضعف درونی جبهه داخلی بود؛ ضعفی که به واسطه پیروی از هوای نفس جهت جمع‌آوری غنایم جنگی به وقوع پیوست. در جنگ احد بعد از آن که خداوند طلیعه پیروزی را نشان داده بود، گروهی به طمع جمع‌آوری غنایم دچار اشتباه شدند و ورق برگشت. ما هم اگر غفلت کردیم، دشمن ما را دور خواهد زد و ضایعه خواهد آفرید. از اول انقلاب تا حالا نگاه کنید، هر جا دور خوردیم، بر اثر چنین غفلتی بوده است. اساس قضیه در درون خود ماست[5].
شکنندگی اقتصاد نفتی کشور
از سال 1391 که تحریم‌های نفتی علیه کشورمان آغاز شد، اقتصاد ما با مشکلات زیادی روبرو شد. نرخ رشد اقتصادی ما پایین آمد، تورم افزایش پیدا کرد، بیکاری بیشتر شد، سرمایه گذاری کم شد. چرا چنین اتفاقی افتاد؟ چون اقتصاد ما وابسته به نفت شده است و از درونزایی و اتکاء روی پای خود فاصله گرفته است. در این سال‌ها بیش از 70 درصد واردات ما مواد اولیه بوده است که این نشان می‌دهد صنایع ما عمدتا صنایع مونتاژ هستند و اقتصاد ما نتوانسته به سطح خوداتکایی مطلوب برسد. همین امر ضرورت رفتن به سمت اقتصاد مقاومتی را روشن می‌کند. دشمن چون می‌دانست که اقتصاد ما به نفت وابسته است در دور اول تحریم‌ها بخش نفتی را هدف گرفت و پارس جنوبی را هدف تحریم‌های سنگین خود قرار داد.
تلاش همه کشورها برای مقاوم سازی اقتصادی
تلاش برای مقاوم سازی اقتصاد فقط به ما اختصاص ندارد؛ حتی کشورهای صنعتی دنیا هم به این سمت رفته‌اند، به طور نمونه
- آمریکا حدود 80 درصد تولید ملی‌اش را در داخل انجام می‌دهد و تنها 20 درصد ان به صادرات و واردات خارجی وابسته است. این یعنی امریکا لنگر اقتصادش را در داخل انداخته است. بعد از به قدرت رسیدن ترامپ تلاش‌هایی برای افزایش درونزایی اقتصاد امریکا شده است و حتی برخی پیمان‌های منطقه‌ای با کشورهایی مثل کانادا و مکزیک در معرض تهدید قرار گرفته است. ترامپ در دیدار با کارکنان شرکت بویینگ گفت ما باید کالای امریکایی مصرف کنیم و کارگر آمریکایی را استخدام کنیم
- ژاپن در دهه 1990 به مدت 7 سال روی صنعت نیمه رساناها سرمایه گذاری 2 میلیارد دلاری کرد و شرکت‌های امریکایی را از مشارکت در این پروژه منع کرد. حتی یک بسته فرهنگی برای ترویج مصرف کالای داخلی اجرا کرد که ژاپنی کالای ژاپنی مصرف کن. بعد از گذشت این مدت ژاپن توانست به تولید فلش مموری‌هایی که امروز ما به وفور از ان استفاده می‌کنیم، شد.
خائن به میهن
کره جنوبی در دوران آغازین پیشرفت اقتصادی‌اش، تلاش زیادی برای فرهنگ سازی مصرف کالای داخلی کرد. چانگ یکی از اقتصاددانان کره‌ای در کتابش می‌نویسد: در آن زمان در مدارس به ما می‌گفتند که اسم هر کس کالای خارجی مصرف می‌کند را در روی تابلوی کلاس به عنوان خائن به میهن بنویسید. ایشان می‌گوید ما وقتی به مهمانی می‌رفتیم و جلوی ما شکولات خارجی می‌گذاشتند، آهسته در دلمان می‌گفتیم خائن به میهن.
۷- وَ أَمّا مَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ وَ نَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوى فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوى؛ و اما كسى كه از ايستادن در برابر پروردگارش هراسید و نفس خود را از هوس باز داشت. پس جايگاهش همان بهشت است (نازعات: 41).
۸- عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (عليه السلام) قَالَ: إِنَّ رَسُول اللَّهِ (صلى الله عليه وآله و سلّم) بَعَثَ سَرِيَّةً فَلَمَّا رَجَعُوا قَالَ مَرْحَباً بِقَوْمٍ قَضَوُا الْجِهَادَ الْأَصْغَرَ وَ بَقِيَ عَلَيْهِمُ الْجِهَادُ الْأَكْبَرُ قِيلَ: يَارَسُولَ اللَّهِ وَ مَا الْجِهَادُ الْأَكْبَرُ؟ فَقَالَ: جِهَادُ النَّفْسِ (لأمالي (للصدوق)، ص 466).
۹- قال أمیرالمؤمنین: اَعْدی عَدُوّك نَفْسُكَ الَّتي بَيْنَ جَنْبَيْكَ؛ دشمن ترين دشمنانت، نفس (أمّاره بالسّوء) توست كه در ميان دو پهلوىت قرار دارد (رجب بن محمد حافظ برسى، مشارق أنوار اليقين في أسرار أمير المؤمنين(ع)، ص25).
۱۰- همان، 1377
۱۱- مقام معظم رهبری، 1370
نظر شما