به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمد مبلغی ظهر امروز در سلسله نشست‌های همایش علمی پژوهشی اخلاق رسانه با عنوان «رسانه و اخلاق زیست‌محیطی در اسلام» در خانه دین و رسانه قم، بیان کرد: بیسار خرسندم که اداره کل پژوهش‌های صداوسیما به موضوع مهم اخلاق رسانه که جامعه تشنه این بحث است پرداخته است.
عضو خبرگان رهبری با اشاره به اصل اخلاق در زندگی آدمی تصریح کرد: قبل از وارد شدن در بحث ناچار به طرح دو مسئله ضروری یعنی اصالت و شمولیت بحث اخلاق هستیم، اخلاق مسئله‌ای است که در باورهای اسلامی بیان ده و امروز در جوامع بشری به دنبال این اصالت هستند، مسئله دومی که در بحث اخلاق مطرح است شمولیت و گستردگی این بحث در زندگی انسان‌ها و کارهای آن‌ها است.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس گفت: در گفتار معصومان(ع) آمده ایمان درگرو قوت و استحکام اخلاق است، یعنی فرد باایمان دارای اخلاق است و این شمولیت در همه ابعاد زندگی بشر محسوس است.
وی افزود: نبی مکرم اسلام(ص) می‌فرماید من آمده‌ام تا اخلاق را تکمیل کنم، اصل کیان بعثت بااخلاق گره‌خورده است.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین مبلغی اظهار داشت: اخلاق دارای یک شمول و گستره فراخی است به‌اندازه ساحت‌های زندگی بشر، اسلام مربوط به همه‌جا است و همه‌جا نقش دارد و حضور آن معنا ده به زندگی است و فقدان اخلاق خلأ به زندگی وارد می‌کند، مسئله اخلاق را اسلام در زمان‌های گذشته بیان کرده و این در حالی است که بشر امروز به دنبال این اصول می‌گردد.
وی اضافه کرد: زمانی می‌گفتند اخلاق عملی استحبابی است اما امروز این‌گونه از اخلاق بیان نمی‌شود و اخلاق در تمامی بخش‌های زندگی گره‌خورده که رسانه یکی از آن ابعاد زندگی به شمار می‌رود.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس بیان داشت: ما باید درزمینه اخلاق رسانه خیلی زودتر شروع می‌کردیم، هرچه قدرت رسانه و کاردها متنوع‌تر باشد نیاز بیشتری به اخلاق درک می‌شود، اقتصاد، فرهنگ، نسل‌ها انسانی و روابط آدمی بااخلاق رسانه گره‌خورده است.
وی افزود: با توجه به آینده زندگی بشر متوجه می‌شویم که نیاز کار فراوانی به اخلاق داریم اخلاق مال ما است و ما باید در این زمینه پیشتاز باشیم، دین‌داری نیز به اخلاق نیاز دارد، و این مقوله بدون اخلاق نمی‌شود، جامعه غیراخلاقی مستعد برای حمل دین نیست.
این استاد حوزه و دانشگاه اذعان داشت: محیط زیست یک مقوله‌ای است و رسانه یک مقوله‌ای دیگر، کارکرد رسانه در این زمینه چیست؟ رسانه به بیان شاخصه‌های مطلوب می‌پردازد، شاخصه نیز به معنای معیار و نشانگر است، شاخصه موفقیت معیار موفقیت محسوب می‌شود و شاخصه بحران حاکی از وجود بحران است.
وی ادامه داد: شاخص نگری به معنای کلان نگری است و زمانی ما می‌توانیم به شاخصه موفقیت برسیم که کلان نگر باشیم و راهبرهای مناسب را ارائه دهیم.
وی گفت: رسانه نقطه کانونی وسط در روند تبادل مفاهیم اخبار و آگاهی با داشتن کارکردهای سرگرمی آموزشی و ترویجی است.
رابطه اندیشی میان شهر و بیابان
حجت‌الاسلام‌والمسلمین مبلغی خاطرنشان کرد: محیط‌زیست گاهی بیش از آن‌که در شهر عینیت پیدا کند در بیابان عینیت پیدا می‌کند و اگر رسانه در انتقال اخبار موضوع یابی و موضوع گرایی به‌گونه‌ای عمل کند که از چهارچوب شهر عبور کند و به کوه و در دشت بنگرد نشان می‌دهد که رسانه در حال فعالیت زیست‌محیطی است.
وی گفت: با اشاره به «فَمَنِ اضْطُرَّ غَیرَ باغٍ وَ لا عادٍ فَلا إِثْمَ عَلَیهِ» اظهار داشت: در این آیه مطرح می‌شود که آنجا که انسان‌ها کم‌تر می‌روند اگر رفتید و به کشتن بی‌علت حیوانات پرداختید گناهکار هستید.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس بیان کرد: نگاه سنتی ما بغی را محدود به انسان‌ها می‌کند و ادبیات قرآن بغی را برده در بیابان‌ها و این نشانگر اهمیت این مسئله را دارد.
وی مطرح کرد: رسانه‌ها باید در کنار پرداخت به زندگی دم‌دستی انسان‌ها به محیط‌زیست نیز بپردازند برای مثال اگر از روند پیشرفت کارخانه گفتند باید به مضرات آن‌ها نیز بپردازند.
نا جدا انگاری زندگی از طبیعت
حجت‌الاسلام‌والمسلمین مبلغی عنوان کرد: ما باید بفهمیم زندگی از ظرف زمین نشئت‌گرفته، علم بقا را در محیط زیست می‌داند و قرآن نیز همین‌طور برای ما بیان کرده است، ازاین‌رو رسانه نیز زندگی بشر را به تصویر می‌کشد و باید به این شاخص مهم توجه داشته باشد.
وی یادآور شد: «ظَهَرَ الْفَسادُ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما کَسَبَتْ أَیدِی النَّاسِ» و «الَّذی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ فِراشاً» و «قالَ اجْعَلْنی عَلی خَزائِنِ الْأَرْضِ إِنِّی حَفیظٌ عَلیمٌ» آیاتی هستند که درباره محیط‌زیست بیان‌شده‌اند که البته از این قبیل آیات در قرآن کریم فراوان ذکرشده است.
پیوند گرایی میان زمین و آسمان
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی گفت: علم هنوز به این نتیجه نرسیده است بین زمین و آسمان رابطه‌ای تنگاتنگ وجود دارد؛ بین معنویت و مادیت رابطه‌ای عجیب نهفته و این رابطه مرموز روزی برای بشر آشکار خواهد شد.
وی افزود: دین می‌تواند اخلاق محیط‌زیست را تأمین کند، متأسفانه دین‌داران به دنبال این مسئله نبوده‌اند و کسانی که به دین توجه ندارند دنبال این مسئله نرفتن ولی کم‌کم این مسئله در جوامع بشری نمود پیدا خواهد کرد و رسانه مادی‌گرا نمی‌تواند نیاز بشر را تأمین کند
حفاظت‌گرایی از طبیعت
حجت‌الاسلام‌والمسلمین مبلغی ابراز داشت: ما باید اصل حفاظت از محیط‌زیست را یک اصل غیرقابل‌اغماض بپذیریم و اگر این مسئله را نپذیرفتیم به همان اندازه که ضربه به محیط‌زیست می‌خورد به انسان و دین ضربه خواهد خورد.
فرانسلی اندیشی در قبال طبیعت
استاد حوزه علمیه قم گفت: نسل‌هایی قبل ما بودند و نسل‌هایی هم بعد از ما هستند، زمین مال همه است، و باید برای همه محفوظ باشد و نباید نسلی همه موجودات زمین را استخراج کند.
وی افزود: توسعه پایدار به معنای استفاده در چارچوبی است که به نسل‌های آینده ضرر وارد نشود، ظلم به نسل بزرگ‌تر از ظلم به بک مجموعه است خدمت به نسل‌های بعدی خدمتی بزرگ است.
عمران گرایی در قبال زمین
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی اظهار داشت: آباد کردن زمین، کشیدن ذخایر آن نیست و به معنای استفاده صحیح و فضای رشد به زمین دادن است، ما به‌گونه‌ای زمین را مدیریت کنیم که امکان بازتولید، باز استخراج، فراهم آوری و ایجاد قابلیت در زمین برای وضعیت‌های آتی باشد.
وی ادامه داد: امروز این استخراج تنازلی و مدیریت خوب، سبب عمران و خروجی و تصاعدی می‌شود، آسیب به لایه ازون یکی از مصداق‌های این مسئله است.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین مبلغی در پایان گفت: نگویید و نپندارید که اخلاق زیست‌محیطی به ما چه ربطی دارد، نگاه دین نگاهی وسیع است و ما باید این‌گونه فکر کنیم و رسانه را این‌گونه اداره کنیم.
