علی توکلنیا، تهیهکننده، کارگردان و بازیگر سینما در گفتوگو با خبرگزاری«حوزه»، با بیان اینکه جشنواره فجر دیگر آینه تمام نمای سینمای ایران نیست، اظهار کرد: شاید در دهه شصت و هفتاد میشد ادعا کرد سینما آینه تمام نمای سینمای ایران است، اما امروز چنین حرفی نمیتوان زد، زیرا تنها یک سبک فیلمسازی مورد نظر داوران این رویداد سینمایی است. جشنواره فجر از دیدگاه من زمانی میتواند ادعای تاثیرگذاری داشته باشد که تمام اشکال سینمایی در آن مد نظر قرار گرفته باشد، یعنی هم فیلمهای دینی و انقلابی در آن دیده شود هم کارهایی که با مخاطب عام ارتباط برقرار میکند، اما متاسفانه فیلمهایی که این روزها ما در جشنواره فجر میبینیم گواه این امر نیست.
وی افزود: در جشنواره فجر عموماً فیلمهایی مد نظر قرار میگیرد که نگاهی تلخ به معضلات اجتماعی دارند، البته این شکل از فیلمسازی بسیار پسندیده است، زیرا دردهای جامعه را بیان میکند، اما قرار نیست همه آثار چنین پیامی داشته باشند، بلکه فیلمهایی هم نیاز است که در آنها امید و شادی وجود داشته باشد، این اتفاق از طریق هیئت انتخاب جشنواره فیلم فجر میتواند رخ دهد . نکته دیگری که باید به روی آن تاکید کنم نحوه داوری آثار است که به نظرم چندان مطلوب نظر نیست، این گفته را همه ساله در جشنواره شاهد آن بودهایم.
این تهیهکننده ادامه داد: کدام دوره جشنواره را به یاد داریم که پیرامون قضاوت ا اعتراضی وجود نداشته باشد؟ دلیل هم این است که عموماً چند نفر برای داوری آثار انتخاب میشوند که هر یک سلیقه خاص خود را دارند، برای همین از یک هیت پنج یا شش نفره نمیتوان انتظار داشته به همه امور احاطه داشته باشند، پیشنهاد من برای رفع آن، این است جشنواره به صورت صنف یا آکادمی داوری شود تا نتیجه حاصل اندیشه چند نفر نباشد، بلکه عده بسیاری پیرامون آثار اظهار نظر داشته باشد، بگذارید مثالی بزنم سال پیش فیلمی در جشنواره به نمایش درآمد که به لحاظ ساختار بسیار خوب بود، اما یکی از اعضای هیئت داوران در برنامه «هفت» گفت به دلیل ارتباط برقرار نکردن با پیام فیلم، بخشهای فنی فیلم را هم ندیده است! آیا این شکل از قضاوت حرفهای است؟
وی با بیان اینکه جشنواره نیاز به فیلمهایی دارد که در گام اول مردم مخاطب آن باشند، تاکید کرد: سینمای جشنواره نتیجهاش سینمای ورشکسته خواهد بود، هرچند این گفته به معنای تن دادن به سینمای بدنه نیست، اما حرف این است که باید به سلیقه مخاطب عام احترام گذاشت تا دست آورد مورد نظر مقبول باشد، در این میان تجربه نشان داده مخاطب عام هم فیلم خوب را می شناسد و از آن استقبال هم میکند. برای مثال فیلم «ابد و یک روز» را مثال میزنم که توانست در جشنواره حضوری خیره کننده داشته باشد و در اکران عمومی هم عنوان پرفروشترین فیلم را به خود اختصاص دهد، اگر چنین قابلیت و ساختاری به صورت جدی مد نظر قرار گیرد، باور من این است اتفاقات بسیار خوبی در سینمای ایران رخ خواهد داد.
این تهیهکننده در جواب به این سوال که آیا عنوان فجر برای این فستیوال سینمای مناسب است؟ گفت: این نقد را بارها شنیدهام که در جشنواره فجر آنگونه که لازم است، آموزههای انقلابی مد نظر قرار نمیگیرد، اما من با تمام نقدهایی که به جشنواره دارم با این مسئله موافق نیستم، ما هر ساله در جشنواره چند فیلم دینی یا دفاع مقدسی داریم، برای همین اگر بخواهیم به بهانه فجر، این جشنواره را به سمت تولیدات دینی و انقلابی سوق دهیم آن را یک جشنواره موضوعی کردهایم و دیگر شکل عام خود را از دست خواهد داد، در ضمن ما جشنوارههایی داریم که به صورت ویژه به این موضوع توجه دارند. برای مثال فستیوال فجر به صورت کاملاً خاص به این دست آموزهها پرداخته است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: به نظرم اگر اخلاق در همه ابعاد سینما حاکم شود سینمای دینی به شکل مطلوبی در سینا متبلور خواهد شود، اما اگر چنین اتفاقی رخ ندهد ما هر اندازه هم مدعی ساخت آثار ارزشی باشیم باز به نتیجه دلخواه نخواهیم رسید. مطلب دیگری که باید مد نظر قرار داد به مدیران سینمایی بر میگردد، سینما باید از وجود مدیرانی بهره برد که با این حوزه در ارتباط هستند، والا مدیری که هیچ ارتباط و دلبستگی به سینما ندارد، چگونه میخواهد برای هنر هفتم برنامهریزی مدونی داشته باشد.
وی در پایان این گفتوگو با بیان اینکه جداسازی بخش بینالمللی از سینمای ایران را اقدامی حرفهای میداند، بیان کرد: چند سال پیش که بخش بینالملل با سینمای ایران همزمان بود، عملاً به صورت مهجوری برگزار میشد و حتی در برخی سانسها با چند نفر آثارش به نمایش در میآمد، با این توضیح وقتی بخش بینالملل در زمانی مجزا برگزار شد، شاهد استقبال مردم از آثار خارجی نیز بودیم. در همین رابطه ذکر نکتهای را ضروری میدانم، آنهم اینکه آثار که برای حضور در این بخش انتخاب میشوند باید علاوه بر همخوانی با آرمانهای انقلاب به لحاظ کیفی نیز مطلوب نظر باشد تا تماشاگر بیشتر جذب انها باشد، الزام این خواسته نیز توجه به آثاری است که برای مخاطب عام جذابیت ویژه دارد.