حجت الاسلام والمسلمین صفر فلاحی، مشاور فرهنگی تولیت آستان مقدس حضرت معصومه(س) در گفت و گو با خبرگزاری «حوزه»، به تشریح فعالیت های فرهنگی این آستان شریف و چشم انداز فرهنگی آن پرداخت که مشروح آن خدمتتان تقدیم می گردد:
* آغاز سخن
ایام دهه فجر انقلاب اسلامی را تبریک عرض می‌کنم و از خداوند می‌خواهم منویات مقام معظم رهبری و حضرت امام خمینی(ره) درباره انقلاب اسلامی تحقق و به منصه ظهور برسد. همچنین یاد و خاطره شهدای انقلاب اسلامی و شهدای آغازین روزهای نهضت که برای به ثمر نشستن انقلاب تلاش کردند و خونشان زمینه‌ساز پیروزی انقلاب بود و همچنین شهدای هشت سال دفاع مقدس و شهدای مدافع حرم را گرامی می‌داریم.
انقلاب اسلامی ایران از چند جهت با انقلاب‌های دیگر متفاوت است. رهبری الهی و بی‌نظیری که این نهضت را هدایت کرد، اهداف و منویاتی که رهبری این انقلاب پی گیری می‌کردند، شعارها و آرمان‌های آن و مردمی که در رکاب امام بودند و لبیک به ندای ایشان دادند انقلاب اسلامی ایران را با دیگر انقلاب‌ها متمایز کرده بود. ازاین‌رو انقلاب اسلامی اگر به‌عنوان معجزه قرن یاد می‌شود، حرف شایسته و بجایی است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی اتفاقات مهمی در همه عرصه‌ها به‌ویژه در عرصه فرهنگی افتاد که ازجمله آنها آستان‌های مقدس اهل‌بیت علیهم‌السلام در ایران و به‌ویژه در آستان حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله علیها بود. هرچند از زمانی که حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام به این شهر آمدند، حرم شریفشان به‌عنوان مدرسه اهل‌بیت و محلی برای عبادت و بیان معارف اهل‌بیت بود، اما باید بگوییم که بعد از انقلاب اسلامی حقیقتاً در برنامه‌های فرهنگی آستان مقدس هم علاوه بر برنامه‌های خدماتی، انقلابی صورت گرفت. فعالیت آستان مقدس در حوزه های مختلف به ویژه فرهنگی و تبلیغی با قبل از انقلاب قابل مقایسه نیست.
* آستان مقدس کریمه اهل‌بیت(س) پیش از انقلاب
قبل از انقلاب آستان مقدس کریمه اهل‌بیت(س) زیر نظر اداره اوقاف اداره می‌شد و کسانی که در اینجا فعالیت می‌کردند در حوزه فرهنگی هم اقداماتی انجام می‌دادند. برنامه‌های تلاوت قرآن کریم، برگزاری محافل و مراسم میلاد و شهادت و وفیات معصومین علیهم‌السلام. جلسات روضه و خطبه‌خوانی و برنامه‌های دیگری مانند تشکیل کتابخانه وجود داشته است. پیشینه کتابخانه آستان مقدس به سال 1331 و موزه این آستان برای نگهداری آثار فرهنگی به سال 1314 بر می گردد. آستان مقدس قبل از انقلاب برای چاپ برخی آثار هم حمایت هایی داشته است. فعالیت ها و خدمات آستان مقدس گسترده است و ما به اجمال به امور فرهنگی اشاره می کنیم.
* انقلاب فرهنگی با پیروزی انقلاب اسلامی
پس از انقلاب اسلامی، حقیقتاً اتفاق بزرگی در عرصه فرهنگی در آستان مقدس اتفاق افتاد و رویکردها تغییر کرد. آغاز این اتفاقات هم از ابتدای انقلاب و با حکم امام خمینی(ره) در سال 1359 بود در جواب نامه مرحوم حجت الاسلام والمسلمین مولایی، تولیت اسبق آستان مقدس که این آستان شریف باید از اوقاف جدا و زیر نظر فقیه اداره شود. این آغاز و نقطه عطفی برای فعالیت‌های فرهنگی، خدماتی و رفاهی و حتی عمرانی در آستان مقدس بانوی کرامت است.
فعالیت‌های آستان مقدس در عرصه فرهنگی پس از انقلاب اسلامی به سه دوره تقسیم می‌شود که شامل سه دوره تولیتی منصوب از سوی حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری می‌شود. دوره اول از سال 1357 تا 24 تیرماه 1371 حضور حجت الاسلام والمسلمین مولایی، دوره دوم از 28 تیرماه 1371 تا آذرماه 1389 دوره حضور آیت‌الله مسعودی خمینی و دوره سوم، انتصاب حجت الاسلام والمسلمین سعیدی از اواخر آذرماه 1389 تا به امروز می‌باشد. در این سه دوره پس از انقلاب اسلامی، اتفاقات خوبی در عرصه فرهنگی و دیگر امور افتاده است. در این گفت و گو عمدتاً به طور اجمال مباحث فرهنگی مطرح می شود. نخست اینکه رویکرد آستان مقدس به‌عنوان مدرسه اهل‌بیت، قطب فرهنگی و مرکز نشر معارف اهل‌بیت محور و اساس کار قرار گرفت.
* امام خمینی(ره) بعد از پیروزی انقلاب نخستین تولیت آستان حضرت معصومه علیهاالسلام را منصوب کردند
حجت الاسلام والمسلمین مولایی در سال 1357، با پیروزی انقلاب اسلامی، از سوی امام خمینی(ره) به‌عنوان تولیت آستان مقدس کریمه اهل‌بیت(س) منصوب شد.
با عنایت به شرایطی که ایشان در آن قرار داشتند، مبنی بر اینکه فعالیت کشور در آغاز انقلاب بود، وی بخشی از فرصت و توان خود و نیروها را صرف حفظ اموال و موقوفات بانوی کرامت و ساختارمند کردن آستان مقدس، رسیدگی به کارکنان و خادمان و تعمیرات اساسی در فضاهای آستان و تقویت فعالیت‌های کتابخانه کردند.
ایشان با آوردن مسئولانی در عرصه فرهنگی، توجه خاصی به کتابخانه داشت و در این راه آثاری خریداری و کتابخانه غنی‌سازی شد.
اطراف ضریح مطهر و مسجد بالاسر توسعه یافت، زمنیه فعالیت های فرهنگی فراهم شد و زائران فضای بهتری برای عبادت و راز و نیاز با خدا و طلاب و فضلا فضای بهتری برای مباحثه و مذاکره علمی پیدا کردند.
* توجه به بهسازی توسعه حوزه علمیه قم
در کنار آن علاوه بر نشر معارف اهل‌بیت تلاش زیادی صورت گرفت، میراث اسلامی موجود حفظ و مرمت شود، تا جایی که آستان مقدس در این دوران مدرسه علمیه فیضیه را تعمیر و بازسازی می‌کند تا برای طلاب قابل‌استفاده تر شود. مدرسه علمیه معصومیه قم توسط آستان مقدس برای کمک به حوزه علمیه و حضور طلاب برای اینکه حوزه علمیه بتواند به رسالت خود بیشتر و بهتر عمل کند، ساخته شد.
در راستای خدمت به شهر مقدس قم و مجاوران کریمه اهل بیت(س) در این دوران آستان مقدس در ساخت سد 15 خرداد نقش مهم و اساسی و مشارکت داشت.
هرچند با توجه به شرایط موجود در آن زمان، فعالیت‌های خوبی انجام‌شده است، ولی با تأسف، گزارش مدونی از فعالیت‌های دوره 14 ساله مرحوم مولایی در آستان مقدس وجود ندارد، اگر هم کسانی مطالبی نوشته‌اند یا داشته‌اند، در دسترس ما نیست.
در این دوره آغازین سال های نظام اسلامی و پایه‌گذاری امور فرهنگی برای اینکه افرادی ممحض شوند و فعالیت‌های فرهنگی را پی گیری کنند، صورت گرفت.
* انتصاب آیت‌الله مسعودی خمینی از سوی مقام معظم رهبری
دوره دوم فعالیت‌های آستان مقدس در عرصه فرهنگی، دوره‌ای است که از 28 تیر 1371 با انتصاب آیت‌الله مسعودی خمینی انجام شد. در این دوره هم فعالیت‌های فرهنگی زیادی انجام شد و شکل‌گیری بعضی از مجموعه‌ها و آغاز برخی فعالیت‌ها در این دوره به شکلی ماندگار بود. در این دوره توجه به مسائل فرهنگی در حوزه پژوهش و نشر معارف اهل‌بیت در دستور کار قرار گرفت که ازجمله آنها می‌توان به این امور اشاره کرد:
* اقدامی در راستای تحقق مطالبه رهبری معظم
برای تحقق مطالبه مقام معظم رهبری که فرموده بودند، علمای مدفون در حرم شناسایی و معرفی شوند، تشکیل دفتر ستارگان حرم با دعوت از نویسندگان گوناگون و نوشتن شرح‌حال علمای مدفون در حرم مطهر و اطراف حرم ازجمله قبرستان شیخان کاری شایسته بود که تاکنون بیش از 32 جلد از این مجموعه تدوین و شرح‌حال نزدیک به 500 نفر از علما منتشر شده که به‌عنوان دایره المعارف در اختیار پژوهشگران و اندیشمندان و علاقه مندان است.
دریافت مجوز ماهنامه فرهنگی، تاریخی، اجتماعی و عقیدتی کوثر در حوزه معرفی سیره اهل‌بیت علیهم‌السلام از دیگر اقدامات مهم در این دوره بود. توجه به سیره اهل‌بیت و سبک زندگی آنها محور مقالات ماهنامه کوثر بود. این نشریه سال 1376 کار خود را آغاز کرد و تا پایان سال 1379 چهل‌وهشت شماره از این ماهنامه با محوریت سیره معصومین منتشر شد. با توجه به لزوم تغییر رویکرد، با فاصله‌ای یک‌ساله، فصل‌نامه شدن آن، سال 1380 در دستور کار قرار گرفت و با رویکرد معارفی با تغییراتی در ادبیات و قلم تا سال 87 این فصل‌نامه فعال بود و 28 شماره با ویژه‌نامه‌هایی در خصوص سیره اهل‌بیت تهیه و تدوین شد.
توجه خاص به تبیین زندگی حضرت معصومه سلام‌الله علیها کاری ضروری بود که در این دوره اهتمام خاصی به آن شد. این بانوی بزرگ اسلام بیش از 1200 سال است در این سرزمین مدفون هستند ولی تا قبل از انقلاب آثاری که درباره حضرت معصومه سلام‌الله علیها منتشرشده بود، بسیار محدود و انگشت‌شمار بود. با پیروزی انقلاب اسلامی، آستان مقدس اقدامات ارزشمندی در 40 سال عمر انقلاب انجام داد و شرح‌حال حضرت برای کودکان، نوجوانان و دیگر سنین در قالب‌های مختلف تدوین شد.
* برگزاری کنگره حضرت معصومه سلام‌الله علیها
برگزاری کنگره حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله علیها در سال 1385 برای همین موضوع بود که در این کنگره بیش از 50 اثر درباره زندگی حضرت معصومه سلام‌الله علیها و مکانت فرهنگی قم که مرهون وجود حضرت معصومه سلام‌الله علیها است، نوشته شد و در دسترس اهل فکر و فرهنگ قرار گرفت.
علاوه بر آثار کنگره، آستان مقدس نزدیک به 100 اثر درباره کریمه اهل‌بیت(س) در قالب‌های گوناگون برای اقشار مختلف تدوین و منتشر کرده است.
بعد از کنگره حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله علیها، کنگره علی بن ابراهیم قمی که حق زیادی در نشر معارف اهل‌بیت داشتند در دستور کار قرار گرفت که برگزاری آن بعد از انتصاب آن انجام شد.
در این دوره توجه خاصی به مسئله کتابخانه صورت گرفت و منابع فراوانی خریداری شد و محمل‌های اطلاعاتی به‌روز، آثار خطی، آثار چاپ سنگی افزایش و امکانات، کتابخانه آستان مقدس تقویت شد.
با اینکه کتابخانه آستان مقدس سال‌ها فعالیت می‌کرد ولی خدمتی به بانوان ارائه نمی‌شد که این اتفاق در این دوره افتاد.
در بخش موزه به‌صورت جدی به توسعه موزه پرداخته شد. در این راستا در فضای موزه تعمیرات اساسی صورت گرفت و آثاری که طی سال‌های قبل از انقلاب اسلامی به امانت در جاهای دیگر برده بودند، برگردانده شد و سرانجام موزه آستان مقدس به‌عنوان تنها موزه استان قم با گستردگی زیادی نسبت به گذشته در معرض دید عموم قرار گرفت.
در این دوره توجه زیادی نسبت به مرمت و احیای آثار، به‌ویژه در عرصه آثار مکتوب شد. در این راستا کارگاه مرمت آستان فعال شد و هنرمندانی مشغول فعالیت شدند و آثاری که در معرض نابودی بود، احیا شد. تولید انواع قطعات و تابلوها و ساخت و تهیه انواع جلدها و کاغذها و دیگر امکانات لازم از دیگر فعالیت های هنرمندان حاضر در کارگاه آستان مقدس بود.
در این دوره در آستان مقدس کارگاه‌های حجاری، نجاری و طلاکاری احداث و احیا شد. آنچه آستان مقدس نیاز داشت، هنرمندان در همین کارگاه‌ها انجام می‌دادند. از ساخت انواع درب و پنجره برای آستان تا حجاری سنگ‌ها برای تزیین صحن‌ها و رواق‌ها انجام و...، با توجه خاصی به هنر اسلامی و ایرانی در خود آستان انجام می‌گرفت.
* عنایت آیت‌الله‌العظمی بهجت نسبت به امور آستان مقدس
در این دوره نسبت به توسعه حرم مطهر، افزایش فضاها، اهتمام ویژه‌ای صورت گرفت و می‌توان گفت که فضای فیزیکی حرم مطهر نسبت به قبل از انقلاب، چند برابر شد. در این دوره هم تعمیرات اساسی در بافت قدیمی حرم انجام شد؛ امور مهمی مانند تعویض ضریح و خشت های طلا گنبد و ایوان طلا آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله علیها در این مقطع زمانی صورت گرفت، با توجه به اهتمام و عنایت مرحوم آیت‌الله‌العظمی بهجت در زمان حیاتشان نسبت به برنامه‌های آستان مقدس پی گیری انجام و مراسم رونمایی از گنبد و ضریح با حضور معظم له انجام گرفت.
در این دوره به فعالیت‌های فرهنگی در عرصه قرآنی نیز توجه شد. با شکل‌گیری شورای عالی فرهنگی تمامی فعالیت‌ها در این شورا بحث و تصمیم‌گیری و به مجموعه‌های مختلف ابلاغ می‌شد. آموزش‌های روخوانی، روان‌خوانی، مفاهیم، حفظ قرآن و ادعیه و جلسات تفسیر، تشویق چهره‌های قرآنی و معرفی آنها به مردم برای انس بیشتر با قرآن. فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی مانند محافل انس با قرآن و تلاوت قرآن کریم از جمله این فعالیت‌ها بود. تلاوت عمومی قرآن در ماه رمضان در این دوره آغاز شد که استقبال زیادی از این برنامه شد و رسانه ملی هم در این عرصه ورود یافت و فرهنگ سازی مناسبی صورت گرفت و هر ساله از بزرگان هم برای شرکت در این مراسم دعوت می شد.
مجالس و محافل سوگواری و مدیحه‌سرایی و سخنرانی با فعالیت واحد مراسم انسجام خاصی یافت و تعدادی از نیروهای اهل فکر و فرهنگی در عرصه فعالیت‌های تبلیغی در این دوره ممحض شدند.
در کنار قرآن، نسبت به نشر کلام معصومین علیهم‌السلام نیز فعالیت‌ها تقویت شد که از جمله آنها تولید مجموعه‌هایی با محور احادیث معصومین با عنوان چهل حدیث‌ها و انتشار هزاران جلد کتاب با عناوین مختلف از جمله این گونه فعالیت هاست.
* دهه کرامت ظرفیتی بزرگ برای توجه مردم به شخصیت حضرت معصومه سلام‌الله علیها
توجه به دهه کرامت و نام‌گذاری آن با پیگیری و فعالیت‌های آستان انجام شد. نام‌گذاری این دهه و توجه دادن اقشار مختلف جامعه نسبت به این مناسبت، ظرفیت بزرگی برای خلق آثار بزرگ علمی، فرهنگی، ادبی و... درباره این بانوی بزرگوار ایجاد کرد. محافل بزرگ شعر، جشن‌های مختلف در کشور و سراسر قم، اعزام سفیران کریمه به سراسر کشور در این دهه رونق خاصی گرفت.
از دیگر فعالیت‌های فرهنگی آستان مقدس می‌توان به این موارد اشاره داشت:
- راه‌اندازی واحد تحقیقات آستان با حضور عده‌ای از دانش‌آموختگان حوزه و دانشگاه؛
- اخذ مجوز رسمی انتشارات آستان مقدس که بحمد الله تا کنون صدها عنوان اثر و کتاب به چاپ رسانده است؛
- تأسیس چاپخانه و خرید ماشین چاپ برای چاپ قرآن کریم و کتب ادعیه و آنچه موردنیاز زائر در حوزه‌های مختلف است؛
- کتابت قرآن کریم با خط نسخ ایرانی توسط استاد بنی رضی
- احداث پژوهشکده علوم و معارف قرآنی علامه طباطبایی(ره) در راستای انجام پژوهش‌های قرآنی، تفسیر قرآن، پاسخ به شبهات پیرامون قرآن و تحقیق بر روی تفسیر المیزان و ...
- تشکیل کلاس‌های مختلف برای شبهه شناسی قرآنی
- توجه به ادبیات آیینی و برگزاری همایش های مختلف مانند همایش ادبی بانوی کرامت
- برگزاری جشنواره‌های مختلف و فراخوان برای خلق آثار جدید درباره حضرت معصومه سلام‌الله علیها
* سال 1389، آغاز دوره تولیت حجت الاسلام والمسلمین سعیدی در حرم بانوی کرامت
اواخر آذرماه 1389، حجت الاسلام والمسلمین سعیدی طی حکمی از سوی مقام معظم رهبری به‌عنوان تولیت آستان مقدس منصوب شد، در این دوره به شکل ویژه به برنامه‌های فرهنگی توجه شد. با عنایت به این که حجت الاسلام والمسلمین سعیدی نمایندگی رهبر معظم انقلاب اسلامی را هم در قم دارند و ریاست شورای فرهنگ عمومی استان با ایشان می باشد، شعار اصلی و مهم خودشان را فعالیت فرهنگی با محوریت قرآن و معارف اهل بیت علیهم السلام اعلام کردند.
در حوزه قرآن و معارف، مرکز قرآن و حدیث شکل گرفت. با راه‌اندازی این مرکز، فعالیت‌های قرآنی با افزایش نیروی انسانی مورد نیاز و اختصاص امکانات و فضای فیزیکی به میزان قابل ملاحظه ای تقویت شد.
فعالیت‌های ارزشمندی در این مدت از سوی مرکز قرآن و حدیث کریمه اهل‌بیت(س) انجام شد که در حوزه فعالیت‌های قرآنی و حدیثی، قریب به چهل هزار نفر از فعالیت‌های قرآنی آستان مقدس در رشته‌های روخوانی، روان‌خوانی، مفاهیم، حفظ و شرکت در جلسات تفسیر و نهج‌البلاغه استفاده کرده اند و ده‌ها نفر حافظ کل قرآن شدند که بحمدالله این دوره‌ها ادامه دارد.
در این دوره به فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی و برگزاری کارگاه های آموزشی توجه خاصی شد، به شکلی که ما به‌واسطه حضور چشم‌گیر مردم و علاقه مندان با کمبود فضا روبرو هستیم. دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت، امور تربیتی خانواده‌ها، تربیت فرزند، مشاوره به خانواده‌ها و زائران و مجاوران برای استحکام‌بخشی به پایه‌های زندگی، فعالیت دفاتر پاسخ به سؤالات شرعی و اعتقادی، توسعه مراسم و محافل دینی و مذهبی، گسترش برنامه‌های تبلیغی و برپایی همایش‌های مختلف از دیگر فعالیت‌ها در این دوره است.
از دیگر فعالیت‌هایی که در این دوره صورت گرفت و در حال انجام است، می‌توان به تبلیغات محیطی مناسب، توجه به فضای مجازی از طریق سایت و شبکه‌های اجتماعی، توسعه چشم‌گیر فعالیت‌های فرهنگی و خدمات علمی در بخش کتابخانه‌ای با افزایش 100 درصدی منابع و افزایش مساحت کتابخانه به 12 هزار مترمربع، انجام کارهای مشترک، تعاملی و هم‌افزایی با آستان‌های مقدس در جهان اسلام و در ایران اسلامی، زمینه‌سازی برای حضور چشم‌گیر رسانه‌های استانی، ملی و بین‌المللی برای ضبط و تولید انواع برنامه‌های فرهنگی، حضور پررنگ کارشناسان و متخصصان در حوزه تبلیغ دینی اشاره کرد.
* خدمتی ارزشمند با استقبال زائران و مجاوران حرم بانوی کرامت
یکی از تدابیر و فعالیت‌های ارزشمند که موردتوجه زائران و مجاوران قرار گرفت، استفاده از ظرفیت حرم مطهر به‌صورت 24 ساعته بود که فعالیت‌های فرهنگی و رفاهی و خدماتی برای زائران به‌صورت مستمر طی این مدت انجام می‌گیرد؛ البته واضح است که این حجم از کار نیازمند مدیریت و تأمین نیازهای مالی و انسانی خاصی است که تدارک و پشتیبانی می شود.
در این دوره مدیریتی، فضای خوبی برای افراد فراهم شد تا در عرصه خدمت‌رسانی به آستان مقدس سهمی داشته باشند. زمینه برای حضور خیرین و خدام افتخاری از قم و سراسر کشور ایجاد شد و در حال حاضر بیش از هشت هزار خادم افتخاری خواهر و برادر در بخش‌های مختلف حرم مطهر مشغول خدمت‌اند.
در این دوره فعالیت‌های فرهنگی ویژه بانوان با تشکیل واحد امور فرهنگی خواهران در دستور کار قرار گرفت که تمامی کارهای فرهنگی توسط خواهران طرح‌ریزی و اجرا می‌گردد.
خوشبختانه در این دوره علاوه بر محافل قرآنی برای بزرگسالان و عموم که دارای سابقه می باشد، محافل انس با قرآن کریم برای نوجوانان دختر و پسر و بانوان به شکل اختصاصی و جداگانه با حضور اساتید و قاریان مربوطه پایه گذاری شد.
پزیرش سالانه صدها اردوی دانش‌آموزی، پرداختن هدفمند به مسئله حرم گردی و بهره‌برداری بهینه از مقابر، به‌عنوان فضایی برای خدمات فرهنگی در قالب مسابقه و معرفی شخصیت‌ها به‌طور ویژه در مقبره شهید مفتح، تبیین تاریخ معاصر و انقلاب اسلامی در مقبره شیخ فضل‌الله نوری و پروین اعتصامی، از دیگر فعالیت های این آستان شریف است..
ازجمله دیگر خدمات ارائه‌شده در دوره اخیر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تقویت فعالیت در حوزه بین الملل و اقدامات فرهنگی برای گردشگران و زائران غیر ایرانی؛
- اهتمام جدی نسبت به امور کارکنان؛
- توجه به مسئله آموزش کارکنان در راستای مهارت افزایی خادمان و ارتقای کیفیت خدمت به زائران در قالب برگزاری کلاس‌ها، همایش‌ها و کارگاه‌ها؛
- تقویت حوزه نشر و چاپ آثار گوناگون و افزایش فضاهای عرضه محصولات فرهنگی؛
- فعالیت مرکز اسناد در راستای جمع آوری و ساماندهی اسناد موجود در آستان مقدس؛
- تولید محتوای آموزشی با سرفصل‌های موردنیاز در حوزه‌های مختلف خدمتی؛
- تقویت فعالیت‌های پژوهشی در راستای نشر معارف ناب اسلامی و مسائل موردنیاز آستان مقدس؛
- توجه به شخصیت شناسی معصومین علیهم السلام و معرفی شخصیت‌های الگو که در حال حاضر مقدمات برگزاری کنگره حضرت آمنه سلام‌الله علیها در حال پی گیری است؛
- تعمیر و بهسازی بخش های مختلف و توسعه عمرانی حرم مطهر همچون ساخت شبستان حضرت زهرا سلام‌الله علیها که مراحل پایانی آن در حال انجام است؛
- خدمت به سالمندان و افراد کم‌توان و فراهم کردن امکانات و وسایل نقلیه بریا نقل و انتقال آنها و... .
* رسالت اصلی آستان مقدس به‌عنوان مجموعه فرهنگی و عبادی تدوین‌شده است
در این دوره یکی از اتفاقات مهم و اساسی، تدوین چشم‌انداز برای آستان مقدس بود که فعالیت آستان مقدس در عرصه‌های گوناگون درچارچوب آن انجام می گیرد. این چشم‌انداز در حوزه حفظ و حراست از کرامت بارگاه حضرت معصومه سلام‌الله علیها، تلاش برای آسایش زائران و مجاوران، نشر معارف اهل‌بیت، خدمت به محرومان و مستضعفان، توسعه و بهسازی آستان مقدس است. این سند، سند بالادستی برای فعالیت‌های آستان مقدس در این حوزه‌ها است رسالت اولیه این آستان مقدس به‌عنوان مجموعه‌ای فرهنگی و عبادی مطرح است. آستان مقدس تلاش می‌کند در این راستا فعالیت کند و علاوه بر فعالیت و خدمت برای نشر معارف، به شکلی به جریان سازی در این عرصه هم کمک می‌کند.
در بیانات حضرت امام خمینی(ره) آمده است که: ما می‌خواهیم در پناه این امام زادگان مردم در آرامش زندگی کنند. مقام معظم رهبری هم در جمله ای می‌فرمایند: بقاع متبرکه باید به قطب‌های فرهنگی تبدیل شوند. آستان مقدس تلاش می‌کند تا منویات امام و رهبری پی گیری شود و این آستان شریف سهم خود را در این راستا ادا کند.
* چشم انداز آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله علیها
جایگاه آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله علیها و مقام بلند حضرت در حوزه دفاع از معارف اهل‌بیت و امامت و ولایت و هجرت درراه خدا، روایاتی که درباره ایشان از امام صادق، امام کاظم، امام رضا و امام جواد علیهم‌السلام نقل شده، حکم مقام معظم رهبری در انتصاب آیت‌الله سعیدی به‌عنوان تولیت این آستان شریف، چشم‌انداز آستان مقدس و سند «الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت» از اسناد بالادستی ماست که آستان‌ها در این عرصه باید فعالیت کنند.
توجه به مشکلات و آسیب‌های اجتماعی، به‌عنوان نیازهای اساسی، تبیین معارف در حوزه نظام اسلامی، پاسخگویی به شبهات در دینی و اعتقادی، معرفی اهل‌بیت(ع)، تلاش در راستای کاهش آسیب‌های اجتماعی، حضور در فضای مجازی و رسانه‌ای با تولید محتوا و فراهم آوردن و تسهیل تولید از سوی دیگران، خدمت‌گزاری به زائران در حوزه‌های مختلف، حضور درصحنه‌هایی مانند اربعین حسینی برای تبلیغ و معرفی حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله علیها با برپایی موکب، تلاش در راستای تأمین نیازهای کلان و اهداف بلند نظام از مهم‌ترین کارهایی است که هر آستانی به میزان امکانات و توانمندی که در حوزه نیروی انسانی و امکانات مادی و تأثیرگذاری دارد، باید نسبت به آن اقدام و سهم خود را ایفا نمایند و آستان کریمه اهل‌بیت(س) در این عرصه نقش محوری دارد.
آستان‌های مقدس اهل‌بیت علیهم‌السلام باید به این سمت بروند که پایه‌های اعتقادی، اخلاقی و بنیان خانواده ها را تقویت کنند و از آسیب دیدن آنها جلوگیری کنند و تلاش برای ایجاد انسجام بیشتر در جامعه و تقویت مبانی اعتقادی و خداشناسی جامعه با تبلیغ و ترویج شایسته ارزش‌های دینی از دیگر رسالت های آستان ها می باشد.
* در فعالیت‌های قرآنی و حدیثی مسئولیت مضاعفی بر عهده آستان‌های معصومین است
آستان مقدس در حوزه فعالیت‌های قرآنی مانند آموزش و تشکیل جلسات قرآنی و محافل و برگزاری کلاس‌های مختلف آموزشی در راستای نشر قرآن و احادیث اهل‌بیت علیهم‌السلام مسئولیت مضاعفی دارند. در حوزه سبک زندگی اسلامی، آستان‌های مقدس که جمعیت محور و زائر محور هستند، ظرفیت خوبی دارند لازم است که نسبت به این موضوع برنامه‌ریزی کنند و فضا را آماده سازند که زائران و مجاوران از آن استفاده کنند.
- توجه به میراث اسلامی و نگهداری آنها و معرفی آنها به‌عنوان شناسنامه تاریخی؛
- توجه به مسئله وقف، موقوفه، نذر و تلاش جدی برای معرفی ظرفیت زیارت و بهره‌برداری از این اصل مهم؛
تعامل با آستان‌های دیگر در جهان اسلام در قالب اجلاسیه اعتاب مقدس و در آستان‌های ایران اسلامی به‌ویژه آستان قدس رضوی؛
- همکاری و مشارکت با نهادهای فرهنگی انقلاب اسلامی مانند حوزه علمیه، انجمن اسلامی دانش آموزی، نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه ها، بسیج، سپاه و آموزش‌وپرورش... .
* همه فعالیت‌های فرهنگی در کشور، مرهون انقلاب اسلامی است
همه فعالیت‌های فرهنگی بعد از انقلاب مرهون انقلاب اسلامی و نوع نگاه حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری به آستان‌های مقدس است. اگر این نگاه بلند نبود، این ظرفیت عظیم فرهنگی در آستان‌های مقدس برای خدمت فعال نمی‌شد.
این فعالیت‌های در حال انجام شایسته است و باید تقویت شود و آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله علیها که محور حوزه علمیه و خاستگاه انقلاب اسلامی است، در امور فرهنگی پیش‌گامی خود را حفظ کند.
نظر شما