دکتر نرگس موحدی در سالروز وفات حضرت زینب سلام الله علیها در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، اظهارکرد: زینب(س) نام آشنایی است که دور آن را هاله ای از اوصاف نیک و برتر احاطه نموده است. صبر زینب(س) زبانزد دوست و دشمن است؛ و آسمانیان نیز با آن آشنا، چرا که «عَجِبَت مِن صَبرِکَ مَلائِکَةُ السَّماءِ؛ از صبر زینب ملائکه آسمانی به تعجب آمدند.» وفای زینب نیز بر کسی پوشیده نیست، چرا که او بود که با تحمّل رنج آورترین حادثه ها، و دادن جوانان خویش وفای خود را به برادر و امام خویش ثابت نمود.

محقق و پژوهشگر حوزه علمیه خواهران افزود: دانش و بصیرت زینب(س) هم برای همه مشهود است چرا که با بصیرت او و خطبه ها و پیام های او بود که انقلاب کربلا تا درون کاخ یزید در شام پیشرفت و یزید و ابن زیاد رابه زانو در آورد.

استاد جامعه الزهرا(س) ادامه داد: و تدبیر او بود که کاروان اسرا را با سربلندی به مدینه رساند، و در طول اسارت عزّت و سربلندی را، عبادت و عرفان را، حیا و عفّت و پاکدامنی و نجابت را به نمایش گذاشت و... حقاً که زینب، زینت پدرش امیرمؤمنان (ع) می باشد با این همه فضیلت: دو عالم بر علی نازد،  علی بر همسرش نازد .  علی و همسرش زهرا(س) به زینب دخترش نازند.

عضو کمیته علمی همایش نساء الغدیر با بیان اینکه امروز توجه به حیا و پاکدامنی ضرورت ویژه ای دارد، تأکید کرد: ضرورت بحث حیا امروزه در سرتاسر جهان، مخصوصاً کشورهای اسلامی و علی الخصوص جامعه تشیّع، تلاش استعمارگران و مهاجمان فرهنگی برآن است که حیا و عفّت بانوان را نشانه روند و جامعه را از این راه به بی بند و باری و بی دینی سوق دهند و در نتیجه آن به مطامع شیطانی خود برسند.

دکتر موحدی تصریح کرد: چرا که دشمنان به خوبی یافته اند اگر دین و مذهب تشیّع را بخواهند نابود کنند، باید حیا، عفت و پاکدامنی را از بین ببرند. هرگاه از جامعه حیا رخت بر بست و عفت در آن لگدکوب شد، دین هم بساط خویش را جمع خواهد کرد.

استاد کلام و فلسفه جامعه الزهرا(س) با اشاره به روایتی از امام اول شیعیان گفت: امیرالمومنین (ع) به زیبایی می فرماید: «اَحسَنُ مَلابِس الدِّینِ اَلحَیاءُ ؛ نیکوترین لباس دین حیا است.» و یا امام صادق (ع) فرمودند: «لاایمانَ لِمَن لاحَیاءَ لَهُ ؛ایمانی نیست برای آن کسی که حیا ندارد.» و جایی دیگر امام باقر (ع) فرمودند: «اَلحَیاءُ وَ الاِیمان مَقرُونانِ فی قَرنٍ فَاِذا ذَهَبَ اَحَدَهُما تَبَعهُ صاحِبهُ ؛حیا و ایمان با هم بر یک شاخه قرار گرفته اند، پس هرگاه یکی از آن دو برود، دیگری نیز از او تبعیت می کند.» و زیباتر از همه، امام حسین (ع) فرمودند: «لا حَیاءَ لِمَن لادِینَ لَهُ ؛ آن که دین ندارد، حیاء هم ندارد.»

نویسنده مقاله علمی «الگوی روابط اجتماعی بر مبنای قرآن» یادآور شد: از روایات فوق به خوبی استفاده می شود که بین ماندگاری دین در جامعه و وجود حیا، رابطه تنگاتنگی وجود دارد. مهاجمان فرهنگی، بخوبی این رابطه و ملازمه را دریافته اند از این رو صهیونیست معروف «نتانیاهو» این گونه القاء می کند که «برنامه های ماهواره ای به مثابه یک نیروی شورشی بسیار مؤثر عمل می کنند، بچّه های ایرانی مسلماً لباس های زیبایی را خواهند خواست که در شوهای تلویزیونی می بینند آن ها استخرهای شنا و شیوه زندگی فانتزی خواهند خواست.»

استاد حوزه علمیه خواهران در بخش دیگری از گفت وگوی خود اظهارکرد: بدنیست اشاره کنیم که یکی از رسالت های مهم حضرت رسول صلی الله علیه وآله مبارزه با خرافات بود، به همین جهت بیان نکاتی در زمینه نامگذاری حضرت زینب علیها السلام خالی از لطف نیست.

دکتر موحدی گفت: اولین نکته، رعایت ادب اسلامی بین خاندان وحی و عصمت است; یعنی وقتی ایشان به دنیا می آیند و قرار است، نامی برای حضرت انتخاب شود، مادر بزرگوارشان می فرمایند، من در نامگذاری از علی علیه السلام پیشی نمی گیرم، حضرت علی علیه السلام می فرمایند: من از رسول خدا، در نامگذاری جلو نمی افتم و رسول خدا نیز از خداوند متعال پیشی نمی گیرند تا این که خداوند نام «زینب» را برای او برمی گزیند.

محقق و پژوهشگر ممتاز جامعه الزهرا(س) افزود: از دیگر لقب هایی که حضرت زینب علیها السلام دارند; «خطیبه» است. خطبه هایی که در کوفه و شام ایراد کردند کاملا بیدارکننده بود. آن هنگام که مردم شام با هلهله و کف و سوت می خواستند به استقبال اسیران بروند و در واقع می خواستند آنها را تحقیر کنند. با آن خطبه ای که حضرت زینب علیها السلام قرائت کردند گویا کوفیان از خواب طولانی بیدار شدند. وقتی ندای حضرت بلند شد، از اسکتوی (ساکت باشید!) حضرت آن چنان نفس ها در سینه ها حبس شد که فقط صدای زنگوله شتران به گوش می رسید. مردم با شنیدن صدای حضرت زینب علیها السلام گفتند: گویا علی بار دیگر بر فراز منبر رفته و سخن می راند.

نویسنده مقاله «ویژگی‌های انسان کامل از دیدگاه امام خمینی و ابن عربی» بیان کرد: از القاب دیگر ایشان «عفیفه» است. خود ایشان می فرمایند: «افضل العبادة العفاف » با توجه به این که کوفیان می خواستند در جمع اسیران نان و خرما پخش کنند، اینها هیچ کدام به دستور حضرت زینب نپذیرفتند، اما زنی از میان کوفیان، تا فهمید اینان دختران پیغمبرند که دشمن حجاب و مقنعه را از آنان ربوده اند، برای آنها معجر و مقنعه آورد. حضرت زینب پذیرفتند این جای تامل بسیار و عبرت آموزی برای دختران و زنان جامعه ماست. دختران پیامبر با وجود گرسنگی نان و خرما را نپذیرفتند اما معجر و روسری را قبول کردند.

استاد جامعه الزهرا(س) خاطرنشان کرد: در این جا بیان نکته ای خالی از لطف نیست. هم اکنون هرجای دنیا، اسمی از خرافات به میان می آید، انگشت ها را به طرف مسلمان ها نشانه می رود. وقتی به ارزش های مورد توجه در اسلام می نگریم، خلاف این مساله را می بینیم. می بینیم که اسلام شدیدا با موهومات مبارزه می کند. خداوند نام زینب را برمی گزیند. به جای این که بنابر اعتقاد بت پرست ها، دختر ننگ پدر باشد، خداوند متعال می فرماید: دختر زینت پدر است.

دکتر موحدی گفت: متاسفانه برخی از مردم، نسبت به اسامی و القابی که ائمه اطهارعلیهم السلام، با اهداف والایی بر فرزندان خود، می نهادند بی توجه هستند. این مشکل بزرگی است که برخی از افراد در ارتباط با نامگذاری، اشتیاق فراوانی به اسم های آن چنانی که حتی معنی آن را هم نمی دانند از خود نشان می دهند. اما اسامی معنادار، پرمحتوا، و زیبای اهل بیت علیهم السلام، مورد کم لطفی و یا بی مهری واقع می شود. اگرچه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این روند، سیر نزولی خود را پیموده است.

محقق و پژوهشگر حوزه علمیه خواهران ادامه داد: یکی دیگر از القاب معروف حضرت زینب علیها السلام، «عقیله» است. عقیله بنی هاشم. نسب نبوی و تربیت علوی و لطف خداوندی که شامل حال ایشان بود چنان صفات برجسته ای از ایشان ساخته بود که کاملا از لحاظ علم و آگاهی بی نظیر بودند. لذا این لقب را به ایشان می دهند.

وی افزود: لقب دیگر حضرت زینب علیها السلام محدثه است. ابن عباس که ظاهرا خطبه حضرت زهراعلیها السلام را نقل کرده است می گوید که خطبه حضرت زهراعلیها السلام را از حضرت زینب آموخته ام. وقتی به این خطبه توجه می کنیم، می بینیم که آن قدر بلاغت و فصاحت دارد که جای بسی شگفتی است. و این خطبه دقیقا زمانی نقل می شود که حضرت در سنین سه - چهارسالگی قرار دارند. خطبه را می شنوند و برای دیگران بدون هیچ عیب و نقصی بیان می کنند که این خود نشانگر کمال علمی حضرت زینب علیها السلام می باشد.

دکتر موحدی گفت: لقب دیگر آن حضرت، عالمه است. امام سجادعلیه السلام می فرمایند: «یا عمة انت بحمدالله عالمة غیر  معلّمه  » حضرت زینب علیها السلام در موقعیت های گوناگون زندگی پربار خود، نسبت به فقر فرهنگی جامعه بی تفاوت نبودند و با کلاس های علمی تفسیر، به ارشاد مردم می پرداختند و نسبت به زدودن غبار جهل و فقر فرهنگی از خود حساسیت نشان می دادند.

استاد جامعه الزهرا(س) یادآور شد: از دیگر لقب های ایشان عابده است. در تاریخ موجود است که امام حسین علیه السلام از خواهرشان حضرت زینب می خواهند که یا اختی لا تنسینی فی نافلة اللیل - خواهرم در نافله شب مرا فراموش نکن. این در حالی است که عالم هستی محتاج دعای ائمه اطهارعلیهم السلام و امام حسین علیه السلام است و امام حسین علیه السلام از حضرت زینب می خواهند که در هنگام نمازشب ایشان را فراموش نکنند.

وی در بخش دیگری از گفت وگوی خود به ابعاد دیگری از زندگی و شخصیت این بانوی مکرم اسلام اشاره کرد و گفت: در بُعد ظاهری اگر خوب توجه کنیم، زندگی ایشان در سه مقطع خلاصه می شود: میلاد این بانوی بزرگوار در سال پنجم هجری و ازدواج ایشان در سال هفده هجری می باشد. در سال 60 هجری، همراه امام حسین علیه السلام راهی کربلا می شوند. هرآنچه در رفتار و کردار و منش حضرت در واقعه کربلا و قبل از آن مشاهده می شود، دقیقا تجلی و ظهور دوران کودکی و دوران تربیت این بزرگوار در محضر حضرت علی علیه السلام و حضرت زهراعلیها السلام است.

این محقق و مبلغ دینی جامعه الزهرا(س) افزود: حضرت زینب مشترکات رفتاری با چهارمعصوم دیگر داشتند که این خود نشانگر این مطلب است که تا چه میزان حضرت زینب به منبع عظیم ولایت نزدیک بوده اند. چهار معصوم علیهما السلام، خواب هایی را که به عنوان رؤیای صادقه، در رابطه با رحلت پیامبر دیدند، ایشان هم خوابی در این زمینه دیده بودند که وقتی برای حضرت رسول اکرم صلی الله علیه وآله خواب را تعریف کردند، پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله در تعبیر آن به بیان واقعه هایی که پس از ایشان رخ خواهد داد، پرداختند. شاهد دیگر بر این مدعا که ایشان از جهات گوناگون به معصومین علیهم السلام نزدیک بودند، ماجرای معروفی است که بخشی از شخصیت والای حضرت زینب را تشکیل می دهد: در تاریخ آورده اند که حضرت علی علیه السلام از ایشان می خواهند که بگوید یک; و حضرت زینب می گوید: یک; اما وقتی حضرت از ایشان می خواهند که عدد دو را بگوید. ایشان عرض می کند که زبانی که به یک توحید باز شد، دو نمی گوید. این خود بیانگر روح والای معرفتی حضرت زینب حتی در دوران کودکی ایشان است.

در جای دیگر از پدر سؤال می کند که پدرجان آیا مرا دوست دارید؟ وقتی از پدر مهربان پاسخ مثبت می شنود، می پرسد، مگر در یک دل دو محبت می تواند وجود داشته باشد؟ البته این سؤال حضرت زینب نفی مهر و محبت نیست، ولیکن باز اشاره به روح معرفتی ایشان دارد.

نکته قابل توجه این است که پس از این گفت وگو حضرت علی علیه السلام فرمودند: «محبتی که من به شما دارم محبتی است که در زیر مجموعه عشق و محبت خدا قرار دارد و من به خاطر خدا شما را دوست دارم.»

استاد جامعه الزهرا(س) ادامه داد: مقطع دوم زندگانی ایشان از زمان ازدواج یعنی 12 سالگی شکل می گیرد. ما می بینیم که حضرت پس از ازدواج از دامان وحی جدا نمی شوند و طوری برای زندگی خود برنامه ریزی کرده اند که بیشتر اوقات خود را در محضر پدر و برادران هستند و از وجود آن معصومان بهره مند می گردند. در سفرهای متعدد حضرت علی علیه السلام، امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام حضرت زینب علیها السلام حضور دارند و به تعبیری می توان این گونه نتیجه گرفت که خانواده حضرت زینب همراه ایشان و این بانوی بزرگوار همراه ولایت بوده اند. با توجه به این که شوهر حضرت زینب علیها السلام، عبدالله بن جعفر از مردان بزرگوار و عالم بوده اند، این نکته کاملا قابل درک است.

دکتر موحدی بیان داشت: مقطع سوم زندگانی عقیله بنی هاشم، که بیشتر می توان ابعاد باطنی ایشان را در این مقطع به تصویر کشاند، از زمانی است که همراه امام حسین(ع) به سوی کربلا حرکت می کند. زمانی که خیمه ها را می گسترانند، خیمه حضرت زینب بین خیمه امام حسین علیه السلام و امام سجادعلیه السلام است. از سویی، محافظ عاطفی امام حسین علیه السلام است و از سوی دیگر، به پرستاری امام سجادعلیه السلام می پردازد.

استاد حوزه علمیه خواهران گفت: در واقعه عاشورا هم نقلی در تاریخ است که حضرت زینب اولین نفری بودند که خود را به شهدا کربلای می رساندند، تا به امام حسین علیه السلام از لحاظ عاطفی روحیه بدهند و در هنگام اسارت هم سپر بلای امام سجادعلیه السلام بودند، هرگاه دشمن قصد جان امام سجادعلیه السلام را دارد در مقابل دشمن می ایستد و از امام خود محافظت می کند.

وی تصریح کرد: حضرت زینب علیها السلام کلاس حجاب و متانت و شهامت مادرش فاطمه علیها السلام تلمذ می کند و در مکتب صبر علی علیه السلام نکته هایی به وسعت همه عمرش برمی دارد. شهامت علوی و فاطمی در شکل گیری شهامت و عطوفت او در واقعه کربلا، آینه تمام نمای درس هایی است که حضرت زینب از محضر پدر و مادر خود فراگرفته است.

گفت وگو: پوست چیان