چهارشنبه ۳ مهر ۱۳۹۸ - ۱۰:۱۱
یادداشت رسیده | استراتژی امام سجاد (ع) در هدایت جامعه

حوزه/ اگرچه بعضی از روشنفکران و گاه برخی از مورخان سعی بر تشویش اذهان عموم در عملکرد حضرت کرده و چنین القا می کنند که امام سجاد(ع) به دلیل ضعف به گوشه گیری، و صرفِ عبادت می پرداختند، اما بررسی شرایط بغایت آشفته و بغرنج دوران زعامت و پیشوایی حضرت، گواهی بر شایسته ترین انتخاب ایشان در حفظ دین جدشان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است.

خبرگزاری «حوزه» - کرمان/ از امام باقر (ع) روایت شده است که فرمود: هنگامی که [پدرم] علی بن الحسین (ع) را وفات رسید [25 محرم الحرام - به روایتی]، مرا در آغوش گرفت و سپس فرمود پسر دلبندم تو را وصیت می‌کنم به همان چیزی که پدرم [حسین بن علی (ع)] هنگام مرگش به من سفارش کرد و به چیزی که پدرم گفت پدرش [علی بن ابی طالب (ع)] او را بدان سفارش کرده است.
[و آن سفارش این است که] گفت: پسر عزیزم، مبادا به کسی ستم کنی که جز خدا یاوری در برابر تو ندارد ...
پسرم بر حقّ صبر کن اگر چه تلخ باشد ...

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ الله عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ دُرُسْتَ بْنِ أَبِی مَنْصُورٍ عَنْ عِیسَی بْنِ بَشِیرٍ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ الثُّمَالِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: لَمَّا حَضَرَ عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ ع الْوَفَاةُ ضَمَّنِی إِلَی صَدْرِهِ ثُمَّ قَالَ یَا بُنَیَّ أُوصِیکَ بِمَا أَوْصَانِی بِهِ أَبِی ع حِینَ حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ وَ بِمَا ذَکَرَ أَنَّ أَبَاهُ أَوْصَاهُ بِهِ قَالَ یَا بُنَیَّ إِیَّاکَ وَ ظُلْمَ مَنْ لَا یَجِدُ عَلَیْکَ نَاصِراً إِلَّا الله. (الکافی / ج‏۲ / ص۳۳۱)
 عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ الله عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ دُرُسْتَ بْنِ أَبِی مَنْصُورٍ عَنْ عِیسَی‏ بْنِ‏ بَشِیرٍ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع‏ لَمَّا حَضَرَتْ أَبِی عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ ع الْوَفَاةُ ضَمَّنِی إِلَی صَدْرِهِ وَ قَالَ یَا بُنَیَّ أُوصِیکَ بِمَا أَوْصَانِی بِهِ أَبِی حِینَ حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ وَ بِمَا ذَکَرَ أَنَّ أَبَاهُ أَوْصَاهُ بِهِ یَا بُنَیَّ اصْبِرْ عَلَی الْحَقِّ وَ إِنْ کَانَ مُرّاً. (الکافی / ج‏۲ / ص۹۱)

دو حدیث فوق که علی القاعدة قسمت‌هایی از یک وصیّت‌ بلند می‌باشند که به صورت تقطیع‌شده و در ابواب مربوط نقل شده‌اند. دارای مصادر دیگری همچون (تحف‌العقول / ص۲۴۶، أمالی الصدوق / ص۱۸۲، الخصال / ج‏۱ / ص۱۶، من لا یحضره الفقیه / ج۴ / ص۴۱۰ و ...) نیز می‌باشند.

و از آنجا که استراتژی حضرت زین العابدین علیه السلام در بیان و نشر ادعیه و توصیه‌های دینی به عنوان روشی به منظور تبیین معارف دینی و عیان کردن حقایق مکتوم بود (چه اینکه این راهکار در شرایط بسیار سخت زمانِ امامت ایشان بسیار مؤثر افتاد)؛ شاید یکی از دلایل اصلی بیان و سفارش این مطلب از سوی حضرت، اشاره به ظلم روا شده به امام حسین علیه السلام بوده است.

لازم به ذکر است اگرچه بعضی از روشنفکران و گاه برخی از مورخان سعی بر تشویش اذهان عموم در عملکرد حضرت کرده و چنین القا می کنند که امام سجاد(ع) به دلیل ضعف به گوشه گیری،  و صرفِ عبادت می پرداختند، اما بررسی شرایط بغایت آشفته و بغرنج دوران زعامت و پیشوایی حضرت، گواهی بر شایسته ترین انتخاب ایشان در حفظ دین جدشان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است. کما اینکه در روایتی از ایشان نیز داریم:

عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَی عَنْ سَمَاعَةَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: لَقِیَ عَبَّادٌ الْبَصْرِیُّ عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ ص فِی طَرِیقِ مَکَّةَ فَقَالَ لَهُ یَا عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ تَرَکْتَ الْجِهَادَ وَ صُعُوبَتَهُ وَ أَقْبَلْتَ عَلَی الْحَجِّ وَ لِینَتِهِ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ- إِنَّ اللَّهَ اشْتَری‏ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقًّا فِی التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفی‏ بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَیْعِکُمُ الَّذِی بایَعْتُمْ بِهِ وَ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ (توبه 112) فَقَالَ لَهُ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ ع أَتِمَّ الْآیَةَ فَقَالَ التَّائِبُونَ الْعابِدُونَ الْحامِدُونَ السَّائِحُونَ الرَّاکِعُونَ السَّاجِدُونَ الْآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّاهُونَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ الْحافِظُونَ لِحُدُودِ اللَّهِ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ (توبه 113) فَقَالَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ ع إِذَا رَأَیْنَا هَؤُلَاءِ الَّذِینَ هَذِهِ صِفَتُهُمْ فَالْجِهَادُ مَعَهُمْ أَفْضَلُ مِنَ الْحَجِّ. ( الکافی (ط - الإسلامیة) / ج‏5 / ص: 22)

روزی عَبّاد بصری (از هم‌عصران امام سجاد) در قالب پرسشی معترضانه از امام علیه السلام می‌پرسد چرا جهاد در راه خدا و دشواری‌های آن را کنار نهاده و به سوی حج وخوشی‌های آن روی‌آورده است و سپس با استناد به آیه 112 از سوره توبه، مزایا و محاسن شرکت در جهاد را برای آن حضرت برشمرد.

حضرت در پاسخ، از وی خواستند دنباله آیه را بخواند. و عباد بقیه آیه را خواند: «توبه کنندگان‌، پرستندگان‌، ستایشگران‌، روزه‌داران‌، رکوع کنندگان‌، سجده کنندگان‌، امرکنندگان به معروف و بازدارندگان از منکر و حافظان حدود الهی‌ ...»

حضرت به عَبّاد فرمودند: هرگاه این گونه افرادی را که خداوند وصف کرده است‌، یافتی‌؛ در آن صورت‌، جهاد همراه آنان برتر از حج خواهد بود. 
 

انتهای پیام

اخبار مرتبط

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha