خبرگزاری حوزه  / تبلیغ با محوریت معرفی اندیشه ها، جزء لاینفک و از لوازم اجتناب ناپذیر یک مکتب است.

وقتی عقیده ای شکل می گیرد خواه ناخواه در رفتارهای فردی و اجتماعی نمود پیدا می کند و رفتار و گفتار اشخاص و جامعه گویای ماهیت آن عقیده خواهد بود و این چیزی جز تبلیغ نیست.

از جمله اموری که می تواند در بیداری فطرت مدفون شده در زیر آوار غفلت ها مؤثر باشد، تذکر است.

 وعظ، خطابه و مدیحه سرائی، از مصادیق تاثیرگذار در این امر هستند؛ لذا یکی از بهترین روش های پیامبران الهی برای ابلاغ دین و معارف الهی، موعظه ی حسنه بوده که خدای حکیم می فرماید: «(ای رسول ما خلق را) به حکمت (و برهان) و موعظه نیکو به راه خدایت دعوت کن‏...».

ماه محرم از جمله زمان هایی است که بستر وعظ و خطابه، مداحی و مرثیه سرائی را به خوبی پوشش می دهد،   بنابراین توجه به محتوای هرآنچه در این ماه توسط سخنرانان و مادحین تبیین می شود امری ضروریست.

از جمله اموری که باید توسط سخنرانان مورد توجه قرار گیرد مبارزه با کج روی ها از یک سو و کج فهمی ها از سوی دیگر است.

تقسیم بندی موضوعات خطابه، یکی از مهمترین اموری است که اهل نطق باید بدان توجه داشته باشند.

در واقع مطالب سخنرانی ها باید ابعاد مختلفی را در بر گیرد. متاسفانه امروزه برخی سخنرانی ها تک بُعدی شده و سخنران تنها به یک وجه قضیه می پردازد در صورتی که  ماه محرم فرصت بسیار خوبیست تا به تمام ابعاد و برنامه های اسلام عزیز، اعم از اصول و فروع و اخلاقیات پرداخته شود.

با گسترش وسائل ارتباط جمعی، بازار نشر اکاذیب و شبهه پراکنی در جهت تضعیف اعتقادات گرم است و بر وعاظ و مدیحه سرایان لازم است علاوه بر تسلط نسبت به این مسائل، جوانان عزیز را از چنگال رهزنان عقیده برهانند.

نکته ی دوم در باب محتوای سخنرانی و مداحی، بحث مرزبندی بین دین و سیاست است. چیزی که همواره و در طول تاریخ ما را ازآن ترساندند و شهادت اماممان را سندی تاریخی بر خطرات این راه دانستند.

البته باید در این مساله با ظرافت تمام وارد شد؛ چرا که وقتی می گوییم دین از سیاست جدا نیست و منبر عرصه ی نمود عینی سیاست است، منظور کشاندن مباحث چالشی و جناحی روز، به مجلس امام حسین علیه السلام نیست. زیرا بعضا از این مباحث فایده ای یافت نمی شود،   بلکه منظور از سیاسی بودن منبر، تبیین فلسفه و چرایی قیام امام حسین است که نتیجه اش رسوایی سیاست اموی و برملا ساختن دست های پشت پرده است.   بصیرت افزایی مردم نسبت به شناخت شمرهای زمان و تبیین  وظیفه و روش برخورد با آنان است.

از دیگر اموری که می تواند در محتوای سخن، آسیب پذیر باشد ممزوج شدن حقایق با خرافات است. بخشی از آنچه در جریان عاشورا و اتفاقات تاریخی آن رخ داده حقیقت محض است و با تاریخ و سنت متقن و معتبر قابل اثبات می باشد؛ لذا یک سخنران در این بخش از محتوا نباید کوتاه بیاید و پذیرش و عدم پذیرش مخاطب را ملاک قرار ندهد. اما برخی از مطالب ممکن است از حیث سند اعتبار لازم را نداشته باشند لذا به نظر می رسد بهتر است محتوای سخنرانی از اینگونه امور مبرا گردد تا بهانه ای دست دیگران ندهد.

مظلومیت ائمه ی معصومین علیهم السلام و ظلم دشمنان بر آنها، به اندازه ی کافی و وافی دلایل متقن دارد که نیازی نباشد انسان برای اثبات آن سراغ دلایل مشکوک رود. این حرکت می تواند باب ترویج خرافه را مسدود نماید.

خرافه جایی رشد می کند که جهل بیداد می کند و منبع تغذیه ی خرافات،   جهالت است؛ لذا بر اهل وعظ و مدح لازم و واجب است که در رفع جهل کوشش نمایند و بر مستمعین نیز لازم است که هر جا احساس کردند مطلب ارائه شده با اصول دینی همخوانی ندارد سریعا بدون هیچ ملاحظه ای درخواست سند نمایند.

بعضی از مداح ها، در هنگام خواندن روضه به بهانه زبان حال، به گونه ای جریانات تاریخی را تعریف می نمایند که زبان قال فراموش شده و این گونه مسائل، به تحریف نزدیک می شوند. بنابراین مجلس گرمی به هرقیمتی و سوء استفاده از احساسات دینی مردم از دیگر آسیبهای موجود در عزاداریست که نباید در برابر آن سکوت کرده و از آن غافل شد.

آرامش انسان لزوما در سازش نیست. درسی که قیام امام حسین علیه السلام به ما داد اصلاح جامعه است ولو به قیمت جان. بنابراین تساهل و تسامح در این مسیر جایگاهی ندارد. سخنرانی که ثمره ی فهم مردم از سخنش، سازش با طاغوت و طاغوت صفتان باشد، تبلیغ برای مکتب امام حسین علیه السلام نیست. سخنران خوب سخنرانی است که بتواند به خوبی ظلم یزید و اندیشه ی دنیاپرستی اش را با مظلومیت مسلمانان امروز گره بزند و با الگو گیری از سیره ی حسینی راه را برای ظلم ستیزی و استکبارستیزی هموار.

جواد حیدری، کارشناس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی