به گزارش خبرگزاری حوزه، چهارمین نشست تخصصی طرح تبین گام دوم انقلاب با محوریت اخلاق و معنویت با حضور مدیران و نمایندگان دستگاههای فرهنگی، دینی و اجرایی استان در جهاددانشگاهی واحد استان قم برگزار شد.
در ابتدای این نشست که امروز در ستاد جهاد دانشگاهی واحد استان قم علی حسینی معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی واحد استان قم در سخنانی با ذکر این مطلب که برای به سرانجام رسیدن این نشست ها باید مجموعه عوامل و بایسته های تبیین بیانیه گام دوم انقلاب در حوزه معنویت و اخلاق با مشارکت حوزه های علمیه کشور و جهاددانشگاهی و نهادهای فعال در این زمینه دسته بندی و ارایه شود.
وی در ادامه تصریح کرد: در این جلسات باید طرح نهایی با محور قراردادن حوزه دین گرایی و حاکمیت ارزش های معنوی در سطح جامعه به منظور نیل به اهداف عالیه بیانیه گام دوم که بیانیه تمدن ساز است تدوین شود.
در ادامه این نشست، حجت الاسلام علی اشرف عبدی مدیر معارف قرآن و عترت حرم مطهر بیان کرد: باید بدانیم که شورای عالی انقلاب فرهنگی کدام دستگاه ها را به عنوان ناظر معرفی کرده است؛ در این زمینه می توان کمیته نظارتی با مشارکت شورای فرهنگ عمومی تشکیل داد.
وی افزود: هرجا که ارزش های اسلامی را به سمت و سوی حاکمیتی و دولتی برده ایم همیشه با شکست مواجه شدیم؛ این جریان به عنوان یک سند بالادستی می تواند از استانداری استفاده کند ولی باید شورای فرهنگ عمومی استان این جریان را جلو ببرد.
مدیر معارف قرآن و عترت حرم حضرت معصومه(س) بیان کرد: در این طرح باید اهداف و چشم های نظارتی مشخص شود. چشم های نظارتی باید در شورای فرهنگ عمومی استان تشکیل شود.
وی گفت: اگر بخواهیم این امر را محدود به ادارات کنیم اشتباه است. چون این امور در ادارات دارای نهادهای خاص و مرتبط است. مقام معظم رهبری در بحث معنویت اخلاقی روی شعور معنوی وجدان اخلاقی تاکید می کنند که این امر تنها در ادارات خلاصه نمی شود و کل جامعه را شامل می شود.
در ادامه حجت الاسلام والمسلمین غلامرضا شریفی معاون تبلیغ حوزه علمیه قم گفت: نظارت در کشور ما دچار چالش هایی است؛ در عرصه نظارت نباید معطل طرح ها باشیم؛ مشکل اصلی کشور ما در عرصه نظارت، مشکل اجرا است و گرنه نهادهای قانونی آن لحاظ شده و به شکل رویین نیز فعالیت هایی انجام می دهند. همه مجموعه ها می دانند که تکلیف شان در عرصه های مختلف فرهنگی از جمله تحکیم کانون خانواده و حجاب و ... چیست ولی مشکل اصلی در اجرا است.
وی افزود: خوشبختانه از ابتدای انقلاب تا کنون طرح های بسیاری داده شده است ولی باید پشتیبان و ضمانت اجرای این طرح را نیز مشخص کنیم. استانداری می تواند در عرصه اجتماعی و شهری و دولتی نظارت کامل داشته باشد ولی باید اصل اراده را تقویت کنیم.
وی گفت: در ادامه یک سیستم هم باید محیط سیستمی خوبی داشته باشیم و هم نیروهای خوبی تربیت کنیم. مشکل اساسی این است که کسی تعهد عملی به قوانین خود ندارد. مساله التزام ولایت فقیه یک اصل است و مشکل زمانی ایجاد می شود که التزام عملی در همه دستگاه ها به شکل واحد وجود ئدارد که اگر همه با هم التزام عملی داشتند هیچ گاه مشکلاتی چون اختلاس صورت نمی گرفت.
وی اظهارکرد: در زمینه شاخصه ها باید روی امور تشویقی و تنبیهی شاخصه هایی را تعیین کنیم. در عرصه نظارت و رسانه ای کردن مشکلات نیز باید ملاحظاتی داشته باشیم. هر امر منکری را نباید رواج داد.
معاون تبلیغ حوزه علمیه قم بیان کرد: در این جلسات باید روی مسایل مرتبط به قم صحبت کنیم نه مسایل کشور. زیرا در این جلسات باید به خروجی قابل تحقق برسیم نه اینکه بخواهیم در این جلسات با مباحث انتزاعی همه مشکلات کشور را به بحث بگذاریم.
در ادامه نشست حجت الاسلام والمسلمین کاظم علی محمدی مطالعات معاونت تهذیب حوزه های علمیه گفت: رهبری معظم در بیانیه گام دوم روی اصل نقش حکومت ها تاکید دارند و بیان می کنند که حکومت ها باید منش و رفتار اخلاقی داشته باشند. همچنین حکومت ها نباید به کانون های غیر اخلاقی اجازه فعالیت دهند.
وی افزود: امام راحل بیان می کنند که سعادت یک ملت به آن است که سران آن ملت تزکیه شده باشند. اگر سران قوم و آنهایی که کشور را اداره می کردند نفس شان تزکیه شده بود نه آن گرفتاری ها برای ملت پیش می آمد و نه برای خودشان. منشا همه مشکلات عدم تزکیه این سران است.
وی گفت: مبدا و نقطه شروع از حکومت آغاز می شود. در این طرح روش ها و قالب ها و ابزارهایی نیز مشخص شده است. در ادامه فهرستی از مشکلات جامعه نیز به چشم می خورد.
مدیر مطالعات معاونت تهذیب حوزه بیان کرد: این طرح دارای دو بخش است که شامل بخش عمومی و اختصاصی است. در این زمینه نباید به دنبال برنامه عجیبی باشیم، بلکه باید برنامه های در دسترس را کیفیت ببخشیم و روی اجرا و حسن اجرای آنها نظارت داشته باشیم. اصلاح زمانی حاصل می شود که نظارت و رصد قوی انجام شود. البته رصدگری باید توسط یک تیم کارکشته و قوی انجام شود.
وی گفت: البته برنامه های اختصاصی نیز ناظر به رفع مشکلاتی است که مد نظر داریم. مهمترین بخش این برنامه ها مختص به باورها است. تعمیق باورها نخستین محور این برنامه است.
وی اظهارکرد: تعمیق باورها با برنامه های مختلفی انجام می شود و در ادامه آراستگی و پیراستگی اجتماعی به دنبال این طرح اولیه دنبال می شود. در مقام آراستگی در یک برنامه مدون به دنبال توسعه فضایل اخلاقی هستیم و در مقام بعدی به پیراستگی از رزایل می پردازیم.
این کارشناس فرهنگی حوزوی یادآورشد: وقتی فضایل اخلاقی در جامعه با مشوق های مختلف نشر پیدا کند قطعا شاهد رشد بهتر این فضایل در سراسر جامعه خواهیم بود. ادارات می توانند با مشوق های خاص نحوه اداره نهاد و ارگان خود را با رشد این فضایل بهبود ببخشند.
وی گفت: منطق این طرح که در این جلسه ارایه شده است بر اساس الگوی پازلی است که هرکدام از شرکت حاضران در این نشست باید به نقش خود و جامعه هدفی که با آن سروکار دارند اشاره کنند.
در ادامه نشست، حجت صدقی نماینده نیروی انتظامی نیز در ادامه با ذکر این مطلب که مولفه های زیست اخلاق مدارانه یا معنوی گرایانه در این طرح مشخص نشده است، گفت: سیر و سلوک سازمانی با افراد متفاوت است. مقام معظم رهبری فرمودند که حکومت ها باید رفتارهای معنوی و اخلاقی داشته باشد.
وی افزود: وقتی سیستم و ادارات ما بر اساس سیستم درست اداره شوند مشکلات حل می شود و دیگر نیازی نیست که ما روی همه افراد کار فرهنگی کنیم. در ابتدا باید مولفه های تخصصی اخلاق مداری فردی و سازمانی را مشخص کنیم. انسان ها توسط سازمان ها ساخته می شوند. سیستم آموزش و پرورش است که می تواند یک جامعه را بسازد و در ادامه سیستم های کاری می توانند مشکلات رفتاری فعالان آن بخش را حل کنند.
وی گفت: مشکلات ما از زمانی آغاز شد که مدرنیزم پای خود را به عرصه های زندگی ما گذاشت. درست است که از مواهب این مدرنیسم استفاده می کنیم ولی جایگاه انسان معنوی یا سازمان معنوی در مدرنیسم مشخص نشده است.
حسین شیرازی مقدم نماینده بنیاد نخبگان استان قم نیز در سخنانی گفت: در طراحی های فرهنگی نباید صرفا روی دولت متمرکز باشیم. همه مشکلات را نباید مفروض کنیم روی این اصل که دولت باید همه مشکلات را حل کند.
وی گفت: باید مصادیق امور فرهنگی و اخلاقی را در جامعه مشخص کنیم و روی این اصول کار کنیم. امروزه مطبوعات و رسانه ها و سازمان های مردم نهاد بهترین نهادهای نظارتی هستند. آخرین راه نظارت خود مردم هستند.
در ادامه نشست محسن عبادی کارشناس فرهنگی جهاددانشگاهی نیز در سخنانی گفت: مقام معظم رهبری در حوزه معنویت و اخلاق راهبردها را به اولویت بیان می کنند. نخست بیان می کنند که حاکمیت باید رفتار و منش خود را اصلاح کند و در عرصه اصلاح گری اجتماعی از قوه قاهره و تحکمی استفاده نکند. مردم الگوهای اخلاقی خود را در مسئولان کشور می بینند و آن را قضاوت می کنند.
منیره بصیرتی از دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری قم گفت: در این جلسات باید صرفا در حوزه قم کار جدی انجام شود و لزومی ندارد که به مسایل کلان و خرد کشور بپردازیم. در خصوص این طرح نیز باید تعریف اخلاق فردی است که از مردم و تشکل ها استفاده شود و حوزه هم بهترین ظرفیت را دارد.
وی افزود: در عرصه فرهنگ سازی نباید دیدگاه تحکمی و بالا به پایین داشته باشیم.
حجت الاسلام علی فاتح مدیر امور خدمات معارفی مسجد مقدس جمکران در ادامه نشست گفت: توجه به سازمان های مردم نهاد و جوانان باید در این طرح دیده شوند.
وی افزود: رهبر انقلاب این طرح را به شکل مردمی با محوریت جوانان توصیف کردند. سازمان ها به عنوان نهادهای سازنده جامعه و نقش این سازمان ها در اصلاح اجتماعی مورد بحث های دقیق قرار گیرد.
وی گفت: این مباحث باید در شورای فرهنگ عمومی مورد بحث قرار گیرد. در این طرح باید نقش همه افراد و مجموعه ها در نظر گرفته شود. همچنین باید روی نقش کودک و نوجوان نیز کار کنیم. شالوده معنویت واخلاق باید تمدنی باشد و محل تمرکز آن را نیز روی کودک و نوجوان و جوان گذارد.
در ادامه نشست حجت الاسلام محمد تقی فاطمی نژاد از نهاد رهبری دانشگاه ها در استان قم بیان کرد: قوه قضاییه اخیرا اعلام کرده است که درصد بسیاری کوچکی از مفاسدی که کشف شده است از درون سیستم گزارش شده است و بیشتر این مفاسد از طریق نهادهای بیرونی کشف شده است.
وی تصریح کرد: فعالیت اصلی را باید روی بنیان ها و باورها بگذاریم. در این زمینه باید به شکل خورد و با برنامههای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت به نتیجه برسیم.
در ادامه نشست محسن صفری سردبیر خبرگزاری ایسنا منطقه قم در سخنانی گفت: یکی از اموری که در اصلاح اجتماعی نقش آفرین است و مقام معظم رهبری نیز با دقت و حکمت آن را به عنوان شالوده و مهمترین مقوم پیاده سازی الگوهای عملی گام دوم انقلاب اسلامی بیان کرده اند، بحث حاکمیت اسلامی است.
وی افزود: نباید از این عنصر مغفول شد که حاکمیت اسلامی تنها در نهادهای حاکمیتی از جمله دولت و قوای سه گانه خلاصه نمی شود بلکه امام القوم ها که همان علما و فضلای حوزوی هستند نیز نقشی مهم در شکل دهی به رفتار اجتماعی و رشد فضایل اخلاقی دارند که باید در تعریف جامع از حاکمیت دینی در نظر گرفته شود.
صفری تصریح کرد: نکته دوم آنکه این بیانیه ناظر به تحقق تمدن نوین اسلامی است و برای رسیدن به عرصه تکامل یافته این نظام تمدنی باید روی اصول اخلاقی فعالانه کار شود نه اصول اخلاقی صرف که صرفا بتواند توازن اخلاقی را در جامعه ایجاد کند.
وی گفت: برای مصداق یابی در این حوزه می توانیم به اربعین به عنوان یک جریان تمدنی نگاه کنیم که در یک بازه زمانی الگوهای علمی شکل دهی به رفتار فعالانه در حوزه اخلاقی با رویکرد «حبی» که شالوده نظام اجتماعی تمدنی است را شکل می دهد.
