به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، ، پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم(ع) وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی، در سال ۱۳۶۷ با رویکردی علمی پژوهشی تأسیس شد.
هر مجموعه زیردستی فلسفه وجودی‌اش تأمین اهداف، رفع نیازها و انجام مأموریتهای محوله و پشتیبانی از سازمان مادر خودش تعریف می‌شود. با عنایت به اینکه هویت پژوهشکده، هویت پژوهشی و انجام فعالیتهای علمی است، از این رو وظیفه دارد در راستای رفع نیازهای علمی و پژوهشی سازمان تبلیغات اسلامی و پشتیبانی از مأموریتهای آن انجام وظیفه نماید. مأموریت اصلی سازمان تبلیغات اسلامی «انجام فعالیتهای تبلیغی در جهت تعمیق معرفت و بصیرت دینی و گسترش حقایق اسلام و معارف قرآن و اهل‌بیت (ع) و تحکیم و تقویت مبانی و ارزش‌های انقلاب اسلامی و مقابله با تحجر، خرافهگرایی و اندیشههای انحرافی» است، پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (ع) موظف است این مأموریت سازمان را پشتیبانی کند.
ارتقای کارآمدی سازمان تبلیغات اسلامی در امر تبلیغ دین اسلام با پشتیبانی علمی، پژوهشی از آن از رسالت های پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم(ع) است.
مأموریت:
۱) تمرکز بر ایجاد مرجعیت در امور تحقیقاتی و پژوهشی سازمان تبلیغات اسلامی؛
۲) پاسخگویی پژوهشی به نیازهای سازمان تبلیغات اسلامی با استفاده از ظرفیت‌ها و امکانات حوزه و دانشگاه و دیگر مراکز علمی و تحقیقی کشور؛
۳) تربیت پژوهشگران و محققان جبهه انقلاب بر پایه معارف اسلام ناب و توجه جدی به تهاجم فکری-فرهنگی دشمنان؛
۴) انجام اقدامات لازم برای تخصصی‌تر شدن موضوع، محتوا و روش‌های تبلیغ،
اهداف:
۱) تبیین و ارائه اندیشه اصیل اسلامی مبتنی بر مکتب امام خمینی (ره) و متناسب با نیازهای فکری اقشار مختلف جامعه به ویژه فرهیختگان؛
۲) بازتولید پیام‌های دینی و طراحی ارتباط مؤثر میان تبلیغ سنتی و نوین برای پشتیبانی علمی از فعالیتهای سازمان تبلیغات و کارآمدی آن در نیل به اهدافش؛
۳) بازشناسی و خوانش علمی سرمایه‌های تبلیغی و تربیتی دینی با روش‌های مختلف میدانی (تجربه‌نگاری، اقدام‌پژوهی و...) و اسنادی (سیره تبلیغی اهل‌بیت (ع)، مطالعات تطبیقی روش‌ها و سازمان‌های تبلیغی،...)؛
۴) ارائه پژوهش‌های میان‌رشته‌ای پشتیبان مباشر و نزدیک به نیازهای پژوهشی سازمان تبلیغات اسلامی با نظرداشت علوم اسلامی در حوزه مطالعات حِکمی، اجتماعی، ارتباطی و تربیتی.
با لحاظ موارد فوق پژوهشکده در ۱۱ کارگروه زیر فعالیت می‌کند:
پژوهشکده کاربردی تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم(ع) به عنوان بازوی تأمین محتوای تبلیغی و پشتیبان دانش تبلیغ موردنیاز سازمان تبلیغات اسلامی فعالیت خود در دور جدید را پیش‌گرفته است. محوریت محتوا، مبتنی بر میراث داریِ اندوخته گران‌بها و مکتب غنیِ محتواییِ اسلام ناب، مغز و جان‌مایه همه فعالیتهای سازمان تبلیغات خواهد بود. محتوای تمامی برنامهها و فعالیت‌ها، بر پایه مدرسه معرفتی حضرت امام(ره) تعیین خواهد شد. برای انجام این مأموریت، ۱۱ کارگروه در پژوهشکده تشکیل‌شده است.
۱. بازآفرینی هنری محصولات پژوهشکده
تأسیس خط تولید از اندیشه تا اثر ادبی دریکی دیگر از کارگروه‌های پژوهشکده در دست طراحی است. در این کارگروه علاوه بر فراوری ادبی آثار کارگروه تجربه‌نگاری، یک رمان برای گروه سنی نوجوان با محوریت گام دوم انقلاب و پنج سری داستان کودک با محوریت پنج آموزه اخلاق دینی برگزیده تدوین خواهد شد و این تجربه -حرکت از مفاهیم دینی تا خلق اثر هنری- نمونه‌ای از خط کاری مذکور خواهد بود که امید می‌رود قابل شبیه‌سازی و بسط باشد.
۲. تاریخ تحولات فرهنگ عمومی ایران معاصر
چگونگی تغییرات فرهنگ عمومی مردم ایران معاصر (قبل و بعد از انقلاب اسلامی)، در کارگروه «تاریخ تحولات فرهنگی ایران» بررسی می‌شود. این کارگروه در حال حاضر سرفصل‌های فرهنگ عمومی در موضوعات مختلفی چون پوشش، سینما، موسیقی و تفریحات را در سال‌های ۱۳۵۵ تا ۱۳۶۰ در دست تنظیم دارد. با توجه به اینکه سازمان، طراحی و اجرای اقدامات تحولی اجتماعی تبلیغ (دین)بنیان را در زمره مأموریتهای خود قرار داده است، کارگروه «تحول اجتماعی» در پژوهشکده تشکیل‌شده است. علاوه بر مأموریت اصلی این کارگروه، ارائه سنجه برای پیمایش‌های دینی و فرهنگی را نیز عهده‌دار است. تعریف و راهبری پیمایش‌های موردنیاز سازمان بر اساس نظریات بنیادین فرهنگی-اجتماعی تولیدشده نیز در این کارگروه انجام خواهد شد.
۳. تجربه نگاری تبلیغ
یکی دیگر از محورهای فعالیتی پژوهشکده، تهیه نگاشت دانشی تجارب فرهنگی و تبلیغی موفق نیروهای انقلاب اسلامی است که تحولی بارز ولو در گستره اندک را رقم زده‌اند به همین منظور کارگروه «تجربه نگاری تبلیغی-فرهنگی انقلاب اسلامی» تشکیل و به عنوان اقدامات نخستین، تجربیات حضور تبلیغ طلاب موفق در سیل، تجربه تبلیغ در برخی محیط‌های خاص مانند بیمارستان و عشایر و همچنین تجربیات سه روحانی موفق در مقابله با اعتیاد را در دست تدوین دارد. البته روایت ادبی جریان‌ساز از این تجارب هم هم‌زمان توسط کارگروه ادبی نیز دنبال خواهد شد که خود می‌تواند در عملیات آموزشی جریان‌ساز از سوی سازمان مورد بهره‌برداری و الگوبرداری خلاقانه قرار گیرد.
۴. تحول اجتماعی
این کارگروه باهدف ارائه سنجه‌ها برای پیمایش‌های دینی و فرهنگی و تعریف و راهبری پیمایش‌های موردنیاز سازمان بر اساس نظریات بنیادین فرهنگی-اجتماعی تولیدشده توسط دانشمندان حکمت بنیان جبهه انقلاب طراحی‌شده است. ارائه و طراحی ایده‌های تحول‌زای دینی-تبلیغی در حوزه اجتماعی پشتیبانی از فهم و تحلیل و طراحی سازمان در اقدامات و طراحی‌های تحولی اجتماعی تبلیغ (دین)بنیان میدان فعالیتهای این کارگروه است.
۵. تحول سبک زندگی ایرانی
نظر به اهمیت سبک زندگی ایرانی و حسب برخی سوابق پژوهشی پیشین کارگروه یازدهم «تحول سبک زندگی ایرانی» نیز در دست پیگیری برای راه‌اندازی است.
۶. جریان سازی اخلاقی و معنوی
لحاظ ذائقه‌های نوین در اخذ معارف و امکان‌سازی تخاطب با بخشی از بدنه مردمی کشور که تبلیغ سنتی امکان تخاطب فعال و متمرکز با ایشان را دست‌کم در ابتدای راه از دست داده است، یکی دیگر از محورهایی است که باید در عرصه تبلیغ مورد توجه قرار گیرد. تأمین محتوای این عرصه تبلیغی در کارگروه «جریان‌سازی اخلاقی و معنوی» مورد توجه قرار خواهد گرفت. یکی از پروژه‌های این کارگروه به بازخوانی مدل تبلیغ معنوی-عرفانی سالم در محیط دارای تمایلات غربی بدون آسیب‌های موجود، تحت اشراف اساتید موجه اخلاق و معنویت حوزه علمیه می‌پردازد که در دست اجرا است.
۷. سیره و منطق رهبری امام و آقا
کارگروه «سیره و منطق امام (ره) و رهبری»، تأمین‌گر تحلیل سیره‌ای و قواعدی تاریخ رهبری انقلاب هستند. در همین راستا تاکنون پروژه تدوین تاریخ انقلاب و جمهوری اسلامی با محوریت امام (ره) و رهبری آغازشده که ۲ مجلد ابتدایی آن در حال نشر و ۱۵ جلد در حال تدوین است.
۸. طراحی مقابله با تهاجم فکری و فرهنگی دشمن
کارگروه دیگری که در ابتدای راه قرار دارد و مطالعات پایه آن در دست اتمام است، کارگروه «ایده‌پردازی خلاقانه مقابله هوشمند با تهاجمات فرهنگی-تبلیغی دشمنان» است و هدف آن وصول به ایده‌ها و طرح‌هایی در مقابله با عمده‌ترین تهاجمات دشمنان است. طبعاً این کارگروه در تعامل فعال با سایر بخش‌های رصدی سازمان در شناسایی تهاجمات خواهد بود.
۹. فقه، احکام و اصناف
ایجاد امکان اقدام پژوهی توسعه احکام در بستر صنوف و ارگان‌ها و اتصال بین صحنه نیازهای خرد اجتماعی و جریان افتاء برای بسط احکام در جامعه متدینان وظیفه‌ای است که کارگروه پیشین «احکام اصناف و ارگان‌ها» وظیفه دارد در دوران جدید دنبال کند. عقبه این کارگروه به واسطه ارائه مسائل میدانی اصناف و ارگان‌ها در قالب استفتاء و پاسخگویی به آن‌ها بر اساس مبانی رهبر انقلاب و سپس ارائه به دفتر ایشان و نشر پس از تأیید نهایی، توان مناسبی برای ارتقای فعالیتهای آن فراهم آورده است.
۱۰. مطالعه تطبیقی سازمان‌ها و روش‌های تبلیغی در جهان
برای امکان‌سنجی بهره‌برداری از تجربیات و شیوه‌ها و تکنیک‌های موفق تبلیغی کنشگران تبلیغی در عرصه بین‌الملل، کارگروه «مطالعه تطبیقی روش‌ها و سازمان‌ها تبلیغی جهان» تشکیل‌شده و در حال حاضر طراحی اطلس سازمان‌ها و روش‌های تبلیغی مذهبی بین‌المللی مانند شاهدان یهوه، مورمون‌ها، کوییکرها و .... را در دست اجرا دارد.
۱۱. مکتب امام
کارگروه «گفتمان مکتب امام (ره) و رهبری» تأمین‌گر محتوای اسلام ناب است. در همین راستا تاکنون جزوه‌های آموزشی دوره اسلام ناب دانشجویی و طلبگی طراحی و دوره تربیت ۱۵۰ استاد آن برگزارشده است. همچنین پروژه انسان ۲۵۰ ساله باهدف اتصال مکتب امام به منطق رهبری با استفاده از سیره اهل‌بیت انجام و دوره آموزشی اساتید آن به تعداد ۸۰ نفر از طلاب متخصص در این حوزه برگزارشده است.
۳۱۳/۶۰
