به گزارش خبرنگار خبرگزاری«حوزه» در یزد، مردم مرمن و ولایتمدار شهر تاریخی ندوشن دارای میراث فرهنگی و معنوی بسیاری هستند که برخی از این آثار تا کنون در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است که از جمله این میراث معنوی مراسم خاص عزاداری صبح شهادت امام علی(ع) و مراسم محرم آن است که امسال آیین صبح امروز که 150 سال در شهر ندوشن سابقه برگزاری داشت، به دلیل پیشگیری از شیوع کرونا در شهر بدون کرونا «ندوشن» لغو شد و گزارش و عکس های زیر از سال های گذشته در این مطلب درج شده است.

مهرداد صادقیان ندوشن با اشتراک گذاشتن یادداشتی در این باره نوشته است: آیین های عزاداری سنتی ندوشن همانند بافت تاریخی آن، کهن و منحصر به فرد می باشد. چنان که آیین های سنتی عزاداری ماه «محرم ندوشن»به عنوان نخستین اثر استانی و یازدهمین اثر معنوی ثبت شده در کشور هست .

در میان این رسوم عزاداری، برخی خاص تر و دلنشین تر هستند که از آن جمله «مراسم بعد از ظهر تاسوعا و مشکل گشا»، «مراسم صبح عاشورا در مسجد جامع» و البته «مراسم صبحگاه بیست و یکم رمضان»به شمار می روند.

از دلایل خاص بودن مراسم صبح بیست و یکم، بی شک حضور پرشمار و بی نظیر جوان تر ها می باشد، چنان که شاید تعداد بسیار اندکی میانسال در میان آنها باشد؛ این عزاداری یکی از خالصانه ترین ها بوده و جوّی ویژه بر آن حاکم است و بی اغراق هر سال پرشورتر از سال قبل برگزار می شود.

در تشابه و قیاس و همزمانی این آیین با سال چهلم هجری شاید یادآوری این نکته و روایات کافی باشد و آن اینکه امام علی (ع) در بعد از نیمه شب بیست و یکم رمضان آسمانی می شود و بنابر نقل جابر بن یزید جعفی از امام محمد باقر (ع) پیش از طلوع خورشید به وسیله ۶ یا ۷ نفر از خواص در سکوت و اختفا تشییع و به خاک سپرده می شود و دوست به دیدار دوست می شتابد و اینگونه جهان پیشوای راستین عدالت را برای همیشه از دست می دهد.

*تشریح آیین صبحگاه بیست و یکم رمضان ندوشن در سال ۱۳۹۳ است 

شب زنده داران و متهجدان که از سرِ شب تا سحرگاه به عزاداری، دعا و مناجات مشغول بوده اند پس از رفتن به خانه و میل نمودن سحری یک یک وارد مسجد می شوند، مؤذن مسجد قلعه شهر ندوشن  اذان صبح را از بلندگو بانگ می دهد، کم کم صف ها بسته می شود و امام جماعت (آ شیخ حسن) پس از خواندن نوافل، اقامه را گفته و نماز را شروع می کند، مطابق معمول نماز که تمام می شود ؛ تسبیحات، یا علی و یا عظیم…، اللهم الرزقنی حج بیتک الحرام… و اللهم ادخل علی اهل القبور السرور… خوانده می شود، سپس روحانی بر بالای منبر رفته و سخن خویش را آغاز می کند.

سخنرانی بعد از نماز برخلاف روزهای قبل چندان به طول نمی انجامد.

مداحان مسجد (حاج رضا علی و محمود جعفری ) شروع به خواندن اشعاری در عزای مولی الموحدین می کنند و حاضران نیز همراهی می نمایند ، ناگفته نماند که این مداحی متفاوت از بقیه است و اثر و سوز آن قابل قیاس نیست.

حدود یک ساعتی از اذان گذشته که با نگاهی به سنگ های مرمر روی سقف واضح می شود که فجر آشکار گشته و هنگامه حرکت به سوی حسینیه علیا است؛ دیگر هنگامه ای است که خفتگان همه بفهمند «صاحب محراب و منبر» کشته شد، اینجا دیگر نیازی به سکوت نیست، اِبایی از خوارج نیست و جمعیت دیگر محدود نیست، همه عاشقان هستند، خالصانه و عاشقانه بر سر و سینه میزنند و نجوا می کنند:صاحب محراب و منبر کشته شد – وارث علم پیمبر کشته شد

جلو روندگان و ریش سفیدان ابیاتی جدیدتر می خوانند و جمعیت باز همان بیت را تکرار می کند. هر بیت اصلی و درون هر بیت هر مصراع دو بار خوانده می شود و پس از هر بیت همان جواب یعنی بیت پیش گفته تکرار می شود. سایر ابیات چنین هست:

کشته شد یاران علی (ع) اندر نماز – در نماز حیَ داور کشته شد
جبرییل اندر هوا با صد نوا – گفتُ داماد پیمبر کشته شد
شیعیان خاک سیه بر سر کنید – شوهر زهرای اطهر(س) کشته شد
ای غلامان علی(ع) بر سر زنید – بی گناه آقای قنبر کشته شد

با طی نمودن کوچه های خط گذاشته شده برای گازکشی، جمعیت به شیخ علی خاموش می رسد، اندکی صبر می کنند تا دیگران برسند، حالا حاجی غلامرضا تکیه ای بر دیوار شیخ علی خاموش می دهد و ذکر مخصوص و مرسوم آنجا را می خواند:ارواحِ روحِ مقدسِ مطهرِ جمیعِ حضراتِ انبیا و اولیا، صلحا، فضلا، اتقیا، ازکیا، ائمه هدی، امامزاده های طیبین و طاهرین که همت و استعانت طلب نمودند از برای ادای حقوق همه را فاتحه. (حضار صلوات میفرستند و فاتحه می خوانند) ایشان ذکر دوم را ادامه می دهد:

ارواحِ روحِ پدران، مادران، خویشان، قومان، همسایگان، حق و حق داران علی الخصوص آنهایی که حقی، سعیی، دینی، درهمی، پندی و نصیحتی که در گردن ما و شماها ثابت و لازم نمودند از جهت ادای حقوق همه را فاتحه.

انتهای پیام/