چند نکته در باب عید فطر
۱. اختلاف در فقه مانند هر علم دیگری وجود دارد؛ کما اینکه در مراجعه به پزشکان میبینیم یکی دارو تجویز می کند و دیگری راه درمان را در عمل جراحی می بیند و مردم هیچ گاه از آن تعبیر به دعوا بین اطبا نمیکنند.
۲. اختلاف در تعیین روز عید فطر اختلاف اساسی و در اصول دین نیست تا از آن برداشت به اختلاف میان فقها شود. بله اصل روزه داری امری اساسی و از اصول اسلام است و همه مراجع در این زمینه نظر یکسانی دارند.
۳. این اختلاف نه بر اساس عدم اعتماد مراجع به یکدیگر بلکه بر اساس اختلاف در مبنای فقهی است؛ که یکی شب مشترک یا چشم مسلح را قبول دارد و دیگری نه.
۴. اینکه علت این اختلافِ مبنا چیست بحث مفصلی می طلبد اما اگر کسی اندک اطلاعات و معلومات ای در فقه داشته باشد می داند دلایل و استدلال های طرفین متقن، قوی و بر اساس اصول و مبانی مشخص و معین است.
۵. روزه دو بُعد دارد؛ یکی فردی و دیگری اجتماعی. در بعد فردی هرکسی به فتوای مرجع تقلید خود عمل میکند و فردا (یکشنبه) را روزه می گیرد یا نمی گیرد. اما در بعد اجتماعی طبیعی است که باید یک نظر در جامعه و کشور حاکم شود و چه مبنایی بهتر از مبنای ولی فقیه در هر زمان.
۶. بر خلاف آنچه برخی می خواهند القا کنند که این اختلافات در ایران است در حوزه نجف هم این تفاوت مبنا وجود دارد. آیت الله سیستانی و آیت الله مدرسی فردا را سیام رمضان و آیت الله بشیر نجفی فردا را عید اعلام کرده اند.
۷. و نکته آخر اینکه اثبات اول ماه امری تقلیدی نیست؛ بله در مبانی باید طبق نظر مرجع تقلید عمل کرد مثل این که رویت با ابزار را قبول داشته باشد یا نه؟
مرتضی سعیدی نجفی/ طلبه درس خارج و عضو ستاد استهلال